Vadertje tsaar en zijn rijk

Tsaar Nikolaas:

De vier grote witte hennen zijn nu al een hele tijd bij ons in de tuin en toch laat ma Tok ze nog niet los lopen, zodat we nog steeds niet echt kennis hebben kunnen maken. 

de tsaar maakt kennis door het gaas heen

Natuurlijk wel door het gaas, we kunnen elkaar wel zien, maar nog niet echt lichamelijk leren kennen, om het zo maar te noemen. 

de 4 D's rennen naar binnen als het deurtje van de ren opengaat

Ik had verwacht dat ze zo langzamerhand wel eens uit hun ren zouden mogen maar ma Tok wil wachten tot ze geen kale plekken meer hebben. Nou, dan kan ze lang wachten, die sukkels pikken elkaar steeds kaal, al moet ik toegeven dat ze meer veren hebben dan toen ze net hier kwamen. Volgens mij vervelen ze zich en gaan ze daarom pikken. Ma Tok geeft ze elke dag veel dingen om zich mee te vermaken, maar niets haalt het bij vrij door de hele tuin scharrelen. Ik denk dat dat pikken juist zal overgaan als ze niet meer in de ren moeten blijven en dat heb ik ook tegen ma Tok gekakeld, maar ze is nogal eigenwijs en ze vindt dat Dana, Dina, Donna en Duna er nog niet aan toe zijn omdat ze nog zo angstig zijn. 

Daar heeft ze dan wel weer een punt, want ze zijn echte schijtlijsters, excuseer mijn taal. Als ma Tok de tuin in komt gaan ze allemaal druk heen en weer lopen omdat ze weten dat ze wat lekkers krijgen, maar als ma Tok hun ren open doet vliegen ze alle vier het hok in. Suffies zijn het, maar ja, ze hebben dan ook een moeilijke jeugd gehad, zullen we maar zeggen. Ma Tok strooit ons lekkers nu vlakbij de ren, zodat we goed aan elkaar kunnen wennen. Dat zegt ze, ja, maar volgens mij kan dat veel beter als we allemaal met elkaar kunnen scharrelen in de tuin. 

Verder is het behoorlijk leeg

Quinoa probeert te broeden in het Tok-huis

geworden in ons Tok-huis, er is heel veel plaats over op de stok; daarom dacht ik dat er misschien wel weer eens gebroed zou mogen worden, maar ma Tok denkt daar heel anders over, zij vangt liever geredde legkippen op. Lisa en mijn dochter Quinoa zijn behoorlijk broeds en zij proberen telkens weer om een plekje te vinden om op eieren te zitten, Lisa in het Loo en Quinoa op het plateau van het Tok-huis. Maar ze worden elke dag vakkundig buiten gezet. 

Lisa wil broeden in het Loo

Zo gaat het dus niets worden met dat broeden. 

Misschien mogen de vier nieuwe hennen over een poosje wel bij ons in het Tok-huis slapen, dat zou gezellig zijn, weer een volle stok! 

Of ik al die hennen aankan? Natuurlijk kan ik dat, ik heb wel voor hetere vuren gestaan. Mijn koninkrijk is veel groter geweest voordat de Grote Kippensterfte plaatsvond. Ja, er zijn vorig jaar en begin dit jaar heel wat hennen gaan hemelen, dat moet nu maar eens over zijn. Anders wordt mijn rijk veel te klein en moet ik uitbreiding gaan zoeken. 

Waar? 

Dat weet ik ook niet, maar u zult het toch met mij eens zijn dat een echte tsaar een groot rijk moet hebben, anders gaat niemand mij vadertje tsaar noemen en dat wil ik toch wel erg graag.

Veren en eieren

Xena:

Wat is de lente toch een fijne tijd!

2 eieren van de nieuwe kippen en 1 van Xena

De lucht is blauw en het is niet koud meer. En het is ook veel langer licht buiten. Daarom ben ik ook weer begonnen met het leggen van mijn mooie grote bruine eieren. Ik hoorde van ma Tok dat de vier nieuwe witte hennen elke dag een groot wit ei leggen, nou, dat kon ik natuurlijk niet op me laten zitten. Ma Tok keek heel verbaasd toen ze mijn eerste ei vond in de

Quinoa op het grote bruine ei van Xena

bodembedekking van ons Tok-huis. Ze moest er wel even moeite voor doen, want Quinoa zat er bovenop, die denkt dat ze broeds is. Ma Tok zet haar elke dag in de tuin, wat nog best een dingetje is omdat Quinoa zover mogelijk achterin het huis gaat zitten, zodat ma Tok zich vreselijk moet uitrekken om haar te pakken te krijgen. Quinoa is eerst een poosje boos aan het tokken, maar dan gaat ze toch maar wat wormpjes eten. En daarna zo snel mogelijk weer het Tok-huis in om verder te "broeden" op niks. 

2 staarten in wording

Gekke meid. Wat is er nu heerlijker dan lekker rond te scharrelen door de tuin? 

De vier nieuwe dames beginnen al wat minder kaal te worden en drie van de vier krijgen zowaar een staart. De vierde niet, die heeft nog steeds een kaal stompje achteraan haar rug. Dat komt omdat de andere drie telkens aan de nieuwe veerpuntjes pikken, die daardoor niet kunnen uitgroeien tot volledige veren. Ma Tok heeft deze onfortuinlijke hen alweer een paar keer bespoten met de zilverspray, dan gaat het een tijdje goed en dan

staartloze Duna

beginnen de drie anderen haar weer te pikken. Ma Tok denkt dat ze niet genoeg te doen hebben in hun ren, zodat ze uit verveling gaan pikken. Daarom geeft ze de witten nu elke dag van alles om ze bezig te houden, groene blaadjes, eivoer, graankorrels en ook gewoon voer, dat ze dan over de hele ren verspreidt, zodat ze ernaar moeten zoeken. Ik hoop dat het helpt want die kale kont van die ene is echt zo'n droevig gezicht. Ik geloof dat het Duna is die nog staartloos is, maar zeker weet ik het niet, ik kan ze niet goed uit elkaar houden en ma Tok kan dat ook niet. Dat zal wel beter worden als ze los door de tuin mogen gaan scharrelen, dan komt hun aard wat meer naar

de kleine kipjes leggen ook weer eitjes

buiten, nu zijn ze alle vier nog hetzelfde. Op die ene kale staart na, natuurlijk. 

De kleine kipjes leggen ook weer eitjes, meestal in het Loo, maar soms ook in het Tok-huis in de bodembedekking. Pas lag er zomaar een klein eitje in ons huis op de grond, ik weet niet wie dat daar had gelegd, ik vond het een beetje een rare plek, straks gaat ma Tok erop staan met haar grote voeten. Gelukkig zag ze het bijtijds, zodat het gered kon worden. 

Ma Tok vertelde dat ze een heleboel van onze eieren naar het werk van haar oudste dochter, mevrouw Annemieke, heeft gebracht. Dat was nodig, want haar koelkast was vol eierdoosjes. Ze geeft ze ook wel eens weg aan buren of aan vriendinnen, ze kan ze natuurlijk nooit allemaal zelf opeten. 

Ze zei dat wij trots konden zijn op onze bijdrage aan de gezondheid van heel wat mensen door de gift van onze eieren. En dat zijn wij ook.

Het Witte Huis en een gevangenis

Yneke:

Ik ben er al helemaal aan gewend dat de vier grote witte hennen in Soestdijk wonen.

3 van de 4 witte hennen in de ren van Soestdijk*

Ja, ik blijf het Soestdijk noemen, al heeft mevrouw Marit een andere naam bedacht voor het paleis. 

Ma Tok moest een keer heel vroeg weg en zo kon zij niet om tien uur het Tok-huis openzetten. Ze vroeg aan mevrouw Marit of zij het een keer wilde doen en zo geschiedde. Die ochtend kwam mevrouw Marit de tuin in, waar zij werd begroet door Wendy, het enige nog levende "boomkipje" zoals zij de in de struik slapende hennetjes altijd noemt. 

De vier grote witte dames hadden meteen in de gaten dat zij hun portie wormen die dag van haar zouden krijgen. Ze begonnen druk

en nummer 4*

heen en weer te lopen en te kakelen. 

Omdat ze alle vier wit zijn noemde mevrouw Marit paleis Soestdijk the White House, dat schijnt een paleis heel ver weg te zijn, waar een president woont. Nee, een koning heeft dat verre land niet, maar de president voelt zich wel koning, dus dat Witte Huis noemen we dan voor het gemak maar een paleis. Mevrouw Marit heeft een poos in dat verre land gewoond, maar ze is vast blij dat ze nu hier een huis heeft gevonden. Zij heeft geen kippen, maar wel drie katten, net zoals ma Tok. 

Mevrouw Marit voorzag ons allemaal rijkelijk van wormen en ander lekkers, de vier witte meiden

Yneke in haar benarde positie

kregen wat extra's omdat ze zo zielig waren. 

En ze heeft mij gered! 

En nu wilt u natuurlijk weten waarvan. 

Wel, dat zal ik u vertellen. In de Tok-tuin staat een plant, die tegen de muur opklimt. Het is niet zo dat die plant ooit bovenaan de muur zal komen, hij zit met zijn wortels in de grond vast, maar zijn takken gaan wel langs de muur omhoog. Vorig jaar zaten er bloemen aan die takken, maar nu nog niet, het is misschien nog te koud. Er zitten wel lekkere blaadjes aan, ik

het hekje is nu minder toegankelijk

kijk daar vaak naar, maar ik kan er niet goed bijkomen omdat ma Tok een hekje om die plant heen heeft gezet. Op de morgen dat mevrouw Marit ons kwam verzorgen zag ik toch kans om in dat hekje te komen om zo een paar van die groene blaadjes te verschalken. Maar toen ik er eenmaal in zat kon ik er niet meer uit. Ik begon te roepen en te fladderen, maar dat hielp niet, ik kwam niet omhoog omdat dat hekje me vasthield. Gelukkig hoorde mevrouw Marit mijn gefladder en kwam ze kijken. 

"Wat heb je nu gedaan?" vroeg ze. 

Domme vraag, ik zat daar in dat hekje en ik kon er niet uit, dat zag

allemaal weer veilig buiten de gevangenis

ze toch ook wel? 

Ging ze een foto maken van mij in mijn benarde positie! 

Dat kon ik niet waarderen en ik riep dat ze me moest bevrijden. 

Ik weet niet of ze mij verstond maar ze hielp me er wel uit. Het gaas-hekje boog ze aan de bovenkant naar elkaar toe, zodat ik er niet meer in zou kunnen. 

Dat was ik toch al niet van plan, zeker weer vast komen te zitten en dan op de foto gaan, ik kijk wel uit. 

Ik kreeg wel wat extra wormpjes van haar, voor de schrik, zei ze.

*Ma Tok: met dank aan mevrouw Marit voor de foto's van Yneke en de plant.

In memoriam: Linda

Ma Tok:

Linda kroop uit haar eitje in de Tok-tuin in het jaar 2020, samen met haar zusje Lisa en haar broertje Laurel. 

kuiken Linda

Haar broedmoeder was Pippa, die het broeden van Wiske had overgenomen toen die er geen zin meer in had (zie: "De familie groeit weer" van 18 mei 2020).

Hun broedvader was LazaRus, ik had de eitjes gehaald bij Hoogendoorn omdat ik graag Serama's wilde. 

Pippa voedde de kuikens voorbeeldig op en Laza hielp haar een vleugeltje als dat nodig was. 

De beide meisjes lachten zich een kammetje toen Laurel probeerde te kraaien (zie "Linda stelt zich voor" van 24 juli 2020). 

Ze werden allebei verliefd op dezelfde haan (zie "Een sluw

broedvader LazaRus

plannetje" van 26 februari 2021), wat geen wonder was omdat er nog maar één haan was overgebleven in de tuin na het vertrek van Laurel naar Hoogendoorn. 

Vorig jaar kreeg Linda een infectie aan haar oogje, waardoor ze met dat oog niets meer kon zien (zie "Oogproblemen" van 19 juli 2024). Ze redde zich prima met haar andere oog, ze kakelde dat het maar goed was dat ze er twee had gekregen.

Linda verheugde zich erg op het voorjaar en het mooie weer, waar ze nog even van heeft kunnen genieten. 

broedmoeder Pippa

Zondagmiddag zag ik haar stil in de tuin zitten met een zogenaamde "draainek", wat duidt op een ontsteking in de hersenen, waar niets meer aan te doen is. Ik zette haar apart in het ziekenhokje en op maandag belde ik de dierenarts, die geen praktijk had in verband met bevrijdingsdag. Gelukkig was een dierenarts in Rijswijk bereid om Linda uit haar lijden te verlossen, zodat ze niet nog langer hoefde te wachten.

Ik heb haar begraven in de Tok-tuin, waar ze haar hele leventje heeft doorgebracht. Haar zusje Lisa is ontroostbaar, gelukkig zijn de anderen erg lief voor haar.

Vaarwel lief kleintje, we zullen je nooit vergeten.

Alweer droefenis

 Ma Tok:

Tot mijn spijt moet ik u meedelen dat vandaag bij de dierenarts kleine Linda is ingeslapen.

Vrijdag kunt u haar "in memoriam" lezen.

Weer is er rouw in de Tok-tuin.

Zilver in een paleis

Dana, Dina, Donna en Duna:

Waar wij nu toch zijn terechtgekomen: het is hier een regelrechte kippenhemel!

Dana in het nachthok

We wonen in een paleis met drie grote overdekte rennen en een heerlijk nachthok, er is altijd volop eten en drinken en we krijgen ook nog iedere morgen lekkers. 

De vrouw die voor ons zorgt heet ma Tok, dat hebben we gehoord van Lisa, een klein gestippeld hennetje dat ons een beetje wegwijs heeft gemaakt. 

Er is ook een haan, die kwam zich netjes aan ons voorstellen, hij heet tsaar Nikolaas. Hij is de baas, hoewel hij maar een kleintje is. Nee, dan die enorme Xena, die is groot! De eerste keer dat wij haar zagen schrokken we ons een kammetje, maar Lisa kakelde dat zij heel lief is en geen kip kwaad doet. 

Dina in de ren

Waar wij ons vorige leven hebben geleid willen we het liefst zo snel mogelijk vergeten. We zaten in een heel grote schuur, die propvol hennen zat en we moesten zoveel mogelijk eieren leggen. Eten en drinken kregen we wel, maar omdat wij geen van allen haantje de voorste waren kwamen wij regelmatig tekort. 

Daarom zijn wij ook zo mager. 

En door de stress gingen we elkaar pikken, we trokken elkaars veren uit en soms ook die van onszelf. 

Vandaar de kale plekken die ons "sieren." 

Toen we niet genoeg eieren meer legden kwamen er mannen met kratten om ons af te voeren "naar de soep," zoals één van hen grijnzend zei. Gelukkig werden er ook kippen "vrijgekocht" door mensen van "Red een legkip" en wij vieren waren daar ook bij. 

Donna in het nachthok

We gingen naar een opvang, waar we konden bijkomen en een beetje aansterken tot we zouden worden geadopteerd. Ja, we zagen er inderdaad nog veel slechter uit toen we net in de opvang kwamen. 

Op een mooie dag kwam ma Tok met vier manden naar de opvang en werden wij vieren uitgekozen om met haar mee te gaan. 

Zo kwamen we hier in de Tok-tuin terecht, waar we nu al twee weken wonen. 

Eerst moesten we wennen aan het paleis, we hadden niet in de gaten dat er ook nog een bovenverdieping was met een mooi nachthok, waar we veilig en warm konden slapen. 

Die arme ma Tok heeft heel wat moeite gehad om ons allemaal in dat nachthok te zetten, gelukkig voor haar zijn wij geen van vieren dom en gingen we de volgende avond zelf naar boven om te gaan slapen. 

Omdat we alle vier erg kale plekken hebben, die soms een beetje bloeden, gingen we elkaar weer pikken. Niet uit boosaardigheid, maar we vinden bloed gewoon zó lekker dat we er niet af kunnen blijven. 

Duna in de ren

Ma Tok zag dat we allemaal bloedende wondjes hadden en ze schudde haar hoofd. 

Die avond kwam ze met een spray de tuin in en wij werden in het nachthok opgesloten. 

Ze haalde ons één voor één tevoorschijn en sprayde op alle bloedende plekken een zilverkleurig goedje. Het deed geen pijn, maar we vonden het wel eng om vastgepakt te worden, dus we schreeuwden moord en brand. 

Nu hebben we allemaal een zilveren achterkant en hier en daar ook nog zilveren plekken. Omdat onze wondjes niet rood meer zijn pikken we elkaar niet meer en dat is precies de bedoeling, zei ma Tok. Nu zijn we dus zilveren kippen in een paleis, het moet niet gekker worden.

4 kippen met zilveren konten in een paleis