Broeden of niet broeden, dat is de kwestie

Lisa:

Op de foto hierboven ziet u mij zitten op eitjes in het hondenhok. 

de 5 broedeitjes in de bench in het Tok-huis

Dat die eitjes van een fokker kwamen en dat het hok voor een hond was bedoeld maakte mij niets uit. Wat ik wel vervelend vond was dat ma Tok iets onder de eitjes legde omdat de kalkeitjes niet goed warm waren geworden, toen was ik helemaal uit mijn trance en vloog ik de tuin in. Ik ging gewoon weer op de twee eitjes in het legnest in het Tok-huis zitten, maar toen het donker was geworden zette ma Tok mij met legnest en al in één van de rennen van Soestdijk. Dat vond ik echt geen goede plek dus ik gilde tegen haar dat ik daar niet wilde zitten. Ze ging een bench in het

Lisa zit weer op de stok

Tok-huis zetten met het legnest erin en mij zette ze weer op de eitjes. 

Waardeloos! Ik wil zelf uitmaken waar ik broedt en anders kap ik ermee. Gelukkig kreeg ik het dak van de bench zover open dat ik er doorheen kon en ik ging op de stok zitten, naast de tsaar. Hij keek me goedkeurend aan en kakelde dat wij ma Tok wel eens zouden laten zien dat wij zelf de baas zijn in de tuin. 

De volgende morgen ging ik lekker met de anderen naar buiten. Ma Tok zag de eitjes in het legnest in de bench liggen en zei tegen mij dat ik het dan zelf maar moest weten, dan maar niet broeden; het was wel jammer van de vijf eitjes, maar als een hen niet wil kun je haar niet dwingen, daar was ze eindelijk ook achter gekomen. 

Babette in haar paleis Noordeinde

En zo komt het dat ik nu weer broeds-af ben. 

Wat er verder met de broedeitjes gebeurd is? Ma Tok hoorde van de fokker hoe ze die nog een aantal dagen goed kon houden, misschien werd er nog iemand anders broeds. Maar voor zover ik weet liggen de eitjes nog in de grote schuur, koud en wel.

U bent vast ook erg nieuwsgierig of het ei van Babette is uitgekomen. Dat zal ik u vertellen. 

Ma Tok ging telkens aan het eitje luisteren, maar ze hoorde geen gepiep. Toch spoot ze het ei met wat water om het uitkomen te vergemakkelijken als het kuiken eruit zou willen komen. Het was erg spannend allemaal, gelukkig bleef Babette stoïcijns broeden. 

Op de uitgerekende dag hoorde ma

het eenzame eitje van Babette

Tok nog steeds niets in het ei, ze keek nog een keer met haar lampje en zag dat het wel helemaal donker kleurde, dus het zou niet lang meer moeten duren. Of zou het kuiken overleden zijn in het eitje? Dat zou wel heel zielig zijn voor Babette, die dan drie weken voor niets gebroed zou hebben. 

"We moeten nog maar even geduld hebben," zei ma Tok en ze gaf Babette wat extra meelwormpjes. "Soms duurt het iets langer dan eenentwintig dagen, we laten het eitje in elk geval tot zaterdag liggen, als er dan nog geen kuiken is zal het ook niet meer uitkomen." En zo zit de kleine Babette nog steeds geduldig te broeden en blijft het spannend in de Tok-tuin.

De tsaar raakt in verwarring

Tsaar Nikolaas:

Ik kan het niet meer volgen allemaal. 

Er gebeurt nu zoveel in de Tok-tuin. 

het hondenhok met gordijn

Volgens mij is ma Tok helemaal dol geworden. Ze zet telkens meer hokjes neer in mijn koninkrijk en ik weet niet meer wie waar zit en of er gebroed wordt of niet. Nu heeft ze weer een hondenhok bovenop een lege voerton gezet met een rek met gordijn ervoor. Ik denk dat Lisa daar achter dat gordijn zit, want haar zie ik niet meer in de tuin lopen. Maar zeker weet ik het niet. Het is stil in dat hokje en ik kan er niet in kijken omdat het gordijn dicht is. 

Ik moet het allemaal maar afwachten, ik geloof dat ik hier niets meer te zeggen heb. Uit boosheid hierom heb ik ma Tok een paar keer flink in haar po... eh.. benen gepikt. Ze vroeg mij wanneer

Floortje met Victoria en Valentina beneden in de ren

ik daar eens mee ging ophouden, omdat ik nu zo langzamerhand toch wel eens zou moeten weten dat ze het beste voor heeft met mij en mijn hennen, maar ik weet dat nog zo net niet. Ze doet maar met mijn kipjes wat ze wil en of ze dat fijn vinden weet ik niet. 

Met mijn kuikens gaat het prima, dank u, ze zitten nu overdag beneden in de ren, zodat ik ze ook kan zien scharrelen met hun kloek Floortje. Zij doet het heel goed vind ik, ze neemt ze mee naar beneden naar de ren en 's avonds zorgt ze ervoor dat ze weer naar boven gaan, zodat ze lekker warm zitten in het nachthok. 

Lisa zit achter haar gordijn op 2 kalkeitjes

Babette zit nu nog op één eitje heb ik gehoord, in de andere eitjes groeide niets. Ik denk dat ik gewoon teveel hennen heb om te bevruchten, ik doe mijn best, maar ik ben maar in mijn eentje moet u bedenken en dat is prima, maar dan moet niemand verwachten dat alle eitjes die hier gelegd worden ook bevrucht zijn. 

Nu hoorde ik ma Tok zeggen dat ze eitjes bij een fokker heeft gehaald. Heb je nou ooit! 

Ik moet nog zien of die allemaal wel een kuiken gaan opleveren. En wat voor kuikens dat dan gaan worden? Dat heb ik haar nog niet weten te ontfutselen, maar het worden vast niet zulke mooie als die van mij, dat weet ik eigenlijk wel zeker. Want zeg nou zelf: Quinoa is prachtig en Victoria en Valentina zijn dat ook. Ma Tok heeft zes eitjes gehaald! 

de kuikens in de handen van 2 kleindochters van ma Tok

Dat vind ik wel heel erg veel, dat kan die arme kleine Lisa nooit aan. Ze passen niet eens allemaal onder haar, dus ma Tok moet een keuze maken. En dan moet Lisa nog drie weken op die eitjes gaan zitten broeden. Babette moet nog een weekje, ik hoop wel dat er echt een kuiken uit haar ei komt, anders heeft ze het al die tijd voor niets warm gehouden. Ma Tok heeft pas haar kleinkuikens door het eitje laten kijken in de grote schuur en die zeiden dat ze echt hadden gezien dat er iets in zat. 

Die kleinkuikens hebben ook allebei een kuiken in hun handen

de kuikens met hun mama in de ren

gehouden, ma Tok pakte ze gewoon weg bij Floortje, die dat niet eens erg vond. Zij vertrouwt ma Tok helemaal, maar ik vond het doodeng, stel je voor dat zo'n kleintje op de harde grond valt en haar nekje breekt! 

Gelukkig is dat niet gebeurd, maar ik hoop dat ma Tok dat nooit meer doet, het zijn ook míjn kuikens tenslotte! 

Ma Tok denkt geloof ik dat zij de baas is hier in de Tok-tuin, maar dat heeft ze toch echt mis. Er is hier maar één baas en dat ben IK. 

 

Kuikens en broedeitjes

Barbara:

U hebt vast de kuikens van Floortje al gezien. 

Schattig zijn ze, hè? 

Floortje met haar kuikens

Ik vind kuikens heel erg leuk, maar dan wel bij een ander, ik heb geen zin om zo lang alleen in een hokje te zitten broeden en dan ook nog van die ukkies op te voeden, ik kijk er liever naar van een afstandje. Wie er niet zo over denkt is mijn beste vriendin en rasgenootje Babette. Die bleef al een paar dagen in het Tok-huis op de eitjes in het legnest zitten en ma Tok had dat gezien. Ze ging het kunststof hokje helemaal schoonmaken, dat viel nog niet mee, want het had achterin de tuin in de aarde gestaan dus het was vreselijk modderig geworden. 

paleis Noordeinde

Maar eindelijk was ze tevreden en ging ze alles verschuiven in de tuin, zodat het schone hokje tussen Soestdijk en het Loo kon staan. Omdat ze elk hok een paleisje vindt noemde ze dit paleis Noordeinde. Ze ging het inrichten en op een avond zette ze Babette erin met de twee kalkeitjes waarop ze zat. De volgende morgen zat Babette nog steeds op deze eitjes, waarmee ze had bewezen dat ze echt broeds was. En nu zit zij op vijf echte eitjes, net zoals Floortje eerst. 

Ik ben benieuwd hoeveel van die eitjes bevrucht zijn. Ik hoop voor mijn vriendin dat er minstens één uitkomt, anders zit ze daar voor

Babette broedt in het Noordeinde

niks te zitten in paleis Noordeinde. En ik hoop ook dat er geen vijf uitkomen, dat is veel te druk. 

Floortje zit nog steeds met haar kuikens in het Loo, maar omdat het nachthok niet zo groot is voor 3 personen heeft ma Tok het rennetje opnieuw van een plastic dakje voorzien en het trapje van het nachthok naar beneden weer aangesloten. Nu kunnen Floor en haar kuikens ook naar beneden in de ren als ze dat willen. Dat is dan de tuin, die bij het Loo hoort. Ze hebben er nog geen gebruik van gemaakt, maar dat komt vast wel.

Victoria en Valentina beginnen al veertjes te krijgen, wat gaat dat toch snel, voor je het weet zijn het geen kuikens meer maar kipjes. En nog weer een paar weken verder en ze mogen in de tuin scharrelen. 

Maar eerst krijgen we als het goed

de ren bij het Loo

is nog nieuwe kleintjes bij Babette. 

Ik heb geprobeerd met mijn vriendinnetje te kakelen, maar ze zit stil in haar hok en ze kakelt niets terug. 

Saai hoor. 

De tsaar kwam ook al bij het Noordeinde staan, maar ook voor hem had Babette geen woordje over. Nikolaas keek mij aan en kakelde dat hij het maar vreemd vond, dat broeden, maar dat er wel heel mooie kuikens van kwamen. Hij is best trots op zijn nageslacht en dat mag ook wel. Vorig jaar waren er drie kuikens, helaas waren twee daarvan haantjes, dus die verhuisden naar Hoogendoorn.

de trap naar de tuinen van het Loo

En dit jaar heeft hij alweer twee kuikens en waarschijnlijk komen daar nog meer bij. 

Hij loopt zo trots als een pauw door de tuin, alsof hij zelf het meeste werk heeft gedaan. Ach, dat laat ik maar zo, hij is een goede haan en dus mag hij ook wel eens met zijn snavel in de lucht lopen.

trotse Nikolaas

Geweldig nieuws in de Tok-tuin

 Floortje:

Hoera! 

Ik ben voor het eerst kloek geworden! 

Victoria, net uit haar eitje (nog nat)

En mijn kuikens zijn de mooiste die er ooit uit hun eitjes zijn gekropen. Ma Tok heeft foto's van ze gemaakt, eerst van Victoria, die toen nog mijn enige kleintje was en later ook van Valentina, haar zusje. 

U kunt ze dus ook bewonderen. 

Zijn ze niet prachtig?

Ma Tok komt steeds kijken, ze zegt dat dat is om te zien of alles goed gaat met mij en de kleintjes, maar ik geloof haar niet, volgens mij vindt ze Victoria en Valentina net zo mooi en schattig als ik en kan ze er geen genoeg van krijgen om ze te bekijken. 

Ze heeft Valentina ook al op een

Valentina 1 nacht na haar uitkomen

rare manier vast gehouden, dat was om te kijken of zij een haantje of een hennetje is, maar ze zei dat ze het nog steeds niet wist. Ik weet het ook niet, maar ik ga mijn kuikens niet raar vastpakken, ik wacht gewoon tot ze al of niet gaan kraaien. Bovendien zegt ma Tok altijd dat alle kuikens die in de Tok-tuin uit hun eitje kruipen hennetjes zijn tot het tegendeel bewezen is. Daarom krijgen ze ook altijd een meisjesnaam. Dus waarom ze dit nu weer ging doen weet ik niet, ik vind het onzin en dat heb ik tegen haar gezegd ook. Gelukkig kwam papa tsaar Nikolaas mij helpen door in ma Tok's benen te klimmen, zodat

snel weer onder mama Floortje

ze mij met rust liet. 

Ik heb Victoria en Valentina snel weer onder mij gestuurd, anders zouden zij het koud krijgen. Het weer was niet best toen ze uitkwamen, daar kan ik ook niets aan doen, vorige week was het bijna lente en nu opeens is het weer winter geworden. 

Zou dat nou allemaal komen door de opwarming van de aarde? 

Wel raar dat het dan weer zo koud wordt. Ik begrijp er niets van en eigenlijk is het ook niet belangrijk, ik houd mijn kleintjes gewoon lekker warm in mijn dons. Ik heb nooit geweten hoe heerlijk dat voelt, zo'n kuiken onder je dat nu

Victoria na 1 nacht

en dan een beetje heen en weer wriemelt en verder gewoon slaapt en groeit. 

Ma Tok heeft ook kuikenvoer neergezet, daar mag ik ook van eten om weer op krachten te komen, maar voorlopig heb ik daar geen tijd voor, ik heb het veel te druk met warmhouden. Eten komt morgen wel, dan krijgen de ukkies ook honger en dan moeten we wel even de kou trotseren, anders komen ze om van de honger. 

Ik zit ondertussen heerlijk te genieten hier in het Loo. 

En nu maar afwachten of er nog iemand anders broeds wordt hier in de tuin.

Tot slot nog een foto van mijn kuikens (omdat ze zo mooi zijn):

Victoria (achteraan) en Valentina

Zijn ze er nu nog niet?

 Floortje:

Ik leef de laatste dagen voortdurend in spanning. 

Ik luister telkens of ik al gepiep hoor van mijn kuikentjes in hun eitjes. 

Floor op haar 2 eitjes

Er liggen nog maar twee eitjes onder mij, de andere drie heeft ma Tok weggehaald, daar groeide niets in, zei ze. Aan de ene kant vind ik dat jammer, want ik wil natuurlijk het liefste dat alle eitjes uitkomen, maar als ik wat verder nadenk zijn vijf kuikens wel veel om op te voeden, dan is twee misschien een beter aantal. Het is tenslotte ook de eerste keer dat ik kloek ga worden, dus ik kan beter wat rustig aan beginnen. 

Ma Tok heeft mijn eitjes ook al bij haar oren gehouden, ze denkt zeker dat zij beter kan horen dan ik. 

En ze heeft ze natgemaakt met een plantenspuit, dan kunnen de kleintjes makkelijker door de schaal heen komen, zegt ze. 

het Loo waarin Floortje aan het broeden is

Of dat waar is weet ik niet, maar ze heeft het in een boek gelezen en ze gelooft er heilig in. Ma Tok zei dat ze dat ook had gedaan vlak voordat ik uit mijn eitje kroop en ik ben er goed uitgekomen, dat is waar. Terwijl ik hier lig te wachten in het Loo hoor ik de anderen in de tuin scharrelen en met elkaar kakelen. Het klinkt heel gezellig allemaal, maar ik vind het niet erg dat ik er even niet aan mee kan doen. Kuikens zijn genoeg beloning voor mijn lange eenzame zit. 

Nikolaas in de aanval

Ik hoor wel dat Nikolaas telkens tegen ma Tok opspringt als zij in mijn hok bezig is, ik mopper op ma Tok als zij mij van mijn eitjes aftilt om me te laten eten en drinken en dan denkt de tsaar dat zij mij kwaad doet. Ik vind het erg zorgzaam van hem dat hij mij wil beschermen, maar hij zou toch moeten weten dat ma Tok mij geen kwaad doet, zij wil net zo graag kuikens als ik. Misschien moet ik wat minder schreeuwen als ze mijn hokje opruimt en mijn eten en drinken verzorgt, maar daar kan ik niks aan doen, dat gaat helemaal vanzelf. Mijn staart gaat dan wijd uitstaan, ik maak me zo groot mogelijk en ik roep zo hard als ik kan. Dat zit in mij, dat is de natuur. 

Als ik goed nadenk weet ik best dat dat niet nodig is hier in de Tok-tuin, waar nooit gevaar is, maar ik kan het gewoon niet laten en de tsaar dan dus ook niet. Ma Tok vindt het niet erg dat zij steeds wordt aangevallen, ze zegt wel tegen Nikolaas dat hij nu zo langzamerhand moet weten dat zij alleen maar goede dingen komt

bloedluis (sterk vergroot gelukkig)

doen in zijn koninkrijk, zoals poepjes opruimen, schoon drinkwater neerzetten en de voerbakken bijvullen. Ik krijg ook elke dag meelwormpjes, omdat ik sterk moet zijn als mijn eitjes uitkomen, de opvoeding is een hele klus en daar moet ik niet als een verzwakte broedster aan beginnen.

Ma Tok is ook weer aan het spuiten tegen de luizen, want die naarlingen zijn ook alweer aanwezig in het Tok-huis. Ik hoop dat die beestjes weg zijn voordat ik met mijn kuikens in het huis ga slapen, ik wil mijn kleintjes niet blootstellen aan die bloedzuigers. 

Hebt u gezien hoe eng die beestjes eruit zien? Brrr... Maar eerst moet ik nog wachten tot mijn kuikens uit hun eitjes zijn gekropen. 

Wat duren drie weken toch lang...