Voortplantingsmodus

Pippa:

Het begint al echt een beetje voorjaar te worden, merkt u dat ook?

eitjes van de familie Tok gratis af te halen

Ma Tok merkt het aan de hoeveelheid eitjes, die zij elke dag raapt: het worden er steeds meer. Ik moest van haar doorgeven dat u gratis een doosje mag komen afhalen, zij en Pa Tok kunnen ze toch niet allemaal zelf opeten. Daarvoor zijn het er veel te veel.
En met het leggen van de eitjes worden wij ook weer broeds.
Ik zie Hannah al telkens boven op het plateau liggen en nu en dan zit Wiske in een legnest 's avonds. Als Ma Tok haar op de stok wil zetten wordt zij heel erg boos, maar de volgende dag loopt ze weer vrolijk

Hannah in haar hoekje op het plateau

door de tuin te scharrelen. Echt broeds is er dus nog niemand in de Tok-tuin, maar lang zal dat niet meer duren nu de dagen weer lengen en de zon meer schijnt.
Wie ook in de voortplantingsmodus is: de familie Muis. Ma Tok had al een hele tijd geen leden van deze familie gezien, dus ze dacht dat ze van deze diertjes verlost was. Maar gisteren rook ze toch weer die eigenaardige, vieze lucht in ons huis. Ze besloot de legnesten eens aan een inspectie te onderwerpen en ze maakte één van die gele bakken open. Wat ze daarin aantrof was met geen pen te beschrijven, daarom mag ik het aan u vertellen. In het eerste nest lagen heel wat van die stinkende muizenkeuteltjes, u kent ze wel, ze lijken een beetje op bepaalde zaadjes in ons voer.
Ze maakte het nest schoon en pakte

muizenjongen

het volgende. Ze dacht dat daar wel erg veel keutels en ook veren van ons lagen en ze nam het mee naar buiten, waar ze het ondersteboven keerde. Yvonne, die stond te kijken wat Ma Tok allemaal aan het doen was bij het Tok-huis, schoot met een blijde "Tôôôk" op het hoopje rommel af en ze ging er met een noodvaart vandoor met iets in haar snavel. De anderen kwamen nu ook kijken en ook zij gristen in no time een klein roze dingetje uit die hoop. Toen pas begreep Ma Tok dat er weer een muizennest in het legnest had gezeten en dat de leden van haar geliefde familie Tok moordenaars waren geworden bij het zien van die piepkleine roze wezentjes.

Yvette kijkt wat beteuterd nadat Ma Tok
de familie van moord beschuldigde

"Meisjes toch," riep ze ons na, maar het was al te laat en die kleintjes hadden het toch niet kunnen overleven zonder hun moeder, die er vandoor was gegaan toen Ma Tok het legnest oppakte. Wat een ontrouwe moeder, ze verdedigde haar kindertjes niet eens. Dat zou ik anders hebben aangepakt, ik zou Ma Tok zijn aangevlogen als ze mijn kuikens zomaar op de grond had willen gooien. Natuurlijk doet zij dat niet, geen veer ... eh ... haar op haar hoofd die daar aan denkt. Ma Tok heeft alle legnesten grondig schoongemaakt en ook ons hele huis geveegd, zodat er geen eten meer op de grond ligt. Ze hoopt zo de muizen te ontmoedigen om weer bij ons te komen wonen. Ik hoop

de legnesten zijn weer schoon

dat dat lukt, want ik vind die beesten vreselijk stinken.
Niemand van ons legde meer een eitje in zo'n stinkend legnest, je moet er toch niet aan denken dat die lucht doordringt in het heerlijke eitje.
Ik ben benieuwd of Hannah haar plekje op het plateau nu omruilt voor een legnest. Dat zou het voor Ma Tok makkelijker maken om haar 's morgens buiten te zetten, nu moet ze de kleine bruine hen met een plastic harkje naar zich toe halen om haar te kunnen pakken. Ze doet dat heel voorzichtig, Hannah vertelde me dat het geen pijn doet, maar ze moppert toch elke keer weer als ze door Ma Tok naar voren wordt gesleept. Ze wil gewoon lekker blijven zitten in haar hoekje, of er nu een eitje onder haar ligt of niet. Dat wordt vast een goede broedhen, als ze er niet zo anders uit zou zien zou het een kuiken van mij kunnen zijn.

Moeder en dochter of tweeling?

Geertrui:

Mij is iets heel raars ter ore gekomen.
Daar schrikt u vast niet van, want er gebeuren hier altijd vreemde dingen.
Maar dit spande toch echt de kroon.

de eeneëiige tweeling Geertrui en Geertrui

Want wat was het geval?
U weet vast nog wel dat ik een tweelingzus heb gehad.
Een identieke tweelingzus zelfs.
Wij leken zó sprekend op elkaar dat zelfs Ma Tok ons niet uit elkaar kon houden, daarom noemde ze ons allebei Geertrui, dan kon ze het nooit fout hebben.
Mijn tweelingzus is een paar jaar geleden helaas dood gegaan, zij ligt in deze tuin begraven.
Ik mis haar nog steeds, maar toch wel minder dan in het begin.
Toen heb ik dagen gekend dat ik niet meer verder wilde leven.
Vita, de grote bruine legkip, had vlak daarvoor haar beste vriendin Vera verloren, zodat wij elkaar konden troosten in ons verdriet (zie

ook uit de oude doos: Vera en Vita

het verhaaltje "Troost" van 4 mei 2016).

Nu heeft Ma Tok een paar vriendinnen, die ook allebei Geertrui heten.
Dat is geen eenëiige tweeling, het is zelfs geen gewone tweeling, nee, het zijn moeder en dochter.
En het rare dat ik hoorde kwam van deze twee dames. Het zijn overigens geen hennen, laat dat duidelijk zijn, nee, het zijn mensen. Ma Tok hoorde dat deze beide dames aan het kibbelen waren. Eerst kon ze niet helemaal verstaan

Geertrui en Vita troosten elkaar

waar het over ging, ze wachtten namelijk geen van beide tot de ander was uitgesproken, nee, ze kakelden door elkaar. En ze gingen allebei ook nog steeds harder kakelen, het leek warempel wel een kippenhok!
Na een poosje begon Ma Tok te begrijpen waar het over ging.
En ze zat werkelijk met haar oren te klapperen.
De ene Geertrui zei tegen de ander: "Jij bent dood," waarop de andere tegen de eerste zei: "Nee hoor, jij bent dood." Omdat ze allebei springlevend vlak vóór haar zaten begreep Ma Tok niet wat ze daarmee bedoelden. Ze zat dus nogal schaapachtig te kijken naar de beide levende dames, die maar doorgingen met hun geroep, want

Geertrui begrijpt er ook niets van

dat was het intussen wel geworden. Op een gegeven moment had één van de Geertruien in de gaten dat Ma Tok hen appelig zat aan te staren en zij vroeg wat er aan de hand was. Dat was nog het allermooiste, zaten ze elkaar voor dood uit te maken en dan vragen ze aan Ma Tok wat er mis is. Ma Tok legde uit dat zij niet begreep wat moeder en dochter bedoelden met hun dood-verklaringen, maar terwijl ze dat zei ging haar een licht op. Zou het misschien gaan over haar Geertruitjes in de Tok-tuin, van wie er wél één onder deze tuin begraven ligt?
Dat bleek inderdaad het geval te zijn en nu moest de arme Ma Tok zeggen wie van de twee nog leefde, moeder of dochter. Ze dacht even na en zei toen dat ze dat niet kon vertellen, omdat dat de vrijheid van het schrijversgilde in gevaar zou brengen. De beide dames waren niet echt tevreden met dit antwoord, dat zult u begrijpen, maar ze moesten het er toch mee doen.

Geertrui houdt het voor gezien: mensen zijn rare kippen!

Zo, nu begrijpt u vast wel dat dit echt iets heel erg raars was en niet zomaar iets ongewoons uit de Tok-tuin.

Zo zijn onze manieren

Daantje en Dirkje:

Wè hebbûh krritiek op iemand hierr in de têun.
Op wie, vrraagt u?
Op un heel errûge schrrokop.

de beide dames Y

Weet u nu al genoeg?
Wèzelluf, segt u?
Hoe durruft u?
Wè sèn de keurrughèd selluf, dat weet iederreen toch?
Niettân? Nôudan!
Nee, het gaat hierr overr één van die twee grrote witte monsterrs, die doorr de têun scharrrrelûh met hun grrotûh potûh.
U mag selluf kiezûh wellekuh van de twee u verrdenkt.
Aarrdig van ons, hè?
Op een foto die bij dit verrhaaltjûh staat zou u kunnûh zien wellûk wit slagschip onze krritiek overr zich heen krrijgt en ook waarrom.
Wat segt u nu?

Y: ik kan niet wachten tot het op ons bord ligt

U denkt dat wè selluf niet wetûh wie wie is en dat wè u nu voor gek willûh zettûh in plaats van onsselluf?
Dat zoudûh wè toch nooit doen! Bovendien kunnûh kippûh elkaarr prrima herrkennûh hoorr, ook als ze sprrekend op elkaarr lijkûh.
Ma Tok kan Yvonne en Yvette ook prrima êut elkaarr houdûh, en dat is ook een mens, net zoals u, dus u zôu het ook moetûh kunnûh, vindûh wè.
Weet u al wie de schrrokop is?
Wilt u dan zo vrriendeluk sèn om uw verrdachtmaking aan Ma Tok doorr te gevûh? Dat kan onderraan dit verrhaaltjûh, bij "opmerkingen", maarr dat weet u zo langzamerrhand wel, toch?
Doen hoorr!

Yvonne:

Wat hoor ik daar?
Word ik ergens van beschuldigd?
Of mijn beste vriendin Yvette?

de nog niet gelegde eitjes, waar Daantje en Dirkje uitkwamen

Door die twee snotsnavels nog wel! Ik zal ze eens tot de orde roepen, ik ben tenslotte veel groter dan zij en ik ben ook al veel langer lid van de familie Tok.
Wat zeg ik?
Toen ik hier kwam waren de eieren, waar zij uit zouden kruipen, nog niet eens gelegd! Waar halen ze de euvele moed vandaan?
Je kunt nu toch duidelijk zien dat het niet alleen hun taal is, die uit een achterbuurt van Leiden lijkt te komen, nee: het is gewoon hun hele

Yvonne (rechts) en Yvette (links)
eenvoudig uit elkaar te houden

inborst die laag bij de grond is. Ik neem de honneurs even waar voor ons samen, voor Yvette en mijzelf dus, want zij is een ei aan het leggen. Ja, zij is weer aan de leg. Zij vindt dat de winter lang genoeg geduurd heeft en haar rui is ook weer voorbij, dus er worden weer grote spierwitte eieren gemaakt. Ma Tok was helemaal verbaasd toen zij het eerste ei vond, ze dacht dat wij met pensioen waren gegaan. Ze zegt elke dag tegen ons dat we voor haar echt geen eieren meer hoeven te leggen, omdat we in ons leven al zo zijn uitgebuit wat dat betreft, maar wij doen het graag voor haar.

Daantje en Dirkje:

Oei, daarr komt die grrote witte Yvonne aan. Latûh wè ons snel verrstoppûh voorrdat wè de vollûh laag krrègûh. Ze ziet err best un beetjûh boos êut. Wè hôudûh wel van un gèintjûh, maarr wè williûh niet doorr zo'n grrote vogel aangevallûh worrdûh.

Ma Tok: En zo kwam er een eind aan het verhaaltje van de twee ondeugden en de twee geredde legkippen. 
Wel graag uw reacties i.v.m. de identiteit van de "schrrokop" hieronder bij "opmerkingen".

Leiderloosheid slecht voor het verre oosten?

Floortje:

Mijn moeder Wiske heeft een paar weken geleden verteld over Boef en zijn reis naar Stolwijk. Hij was de leider van de kippen van mevrouw Ali.

Boef, de ex-leider

Die hennen bleken echter niet zonder hun baas te kunnen, tenminste, niet allemaal.
Want wat is er daar gebeurd in het verre oosten van het land?

mooie Zijtje

Mevrouw Ali was erg benieuwd wie de leiding over het kippenhok zou overnemen nu Boef niet meer aanwezig was om de orde te handhaven.
Ze dacht dat Zijtje, haar laatste zijdehoender, zich misschien te bazig had opgesteld, omdat de anderen haar niet meer in het nachthok duldden. Zij sliep daarom noodgedwongen beneden in de ren. Na een paar dagen kwam mevrouw Ali erachter dat Zijtje niet door haar leiden alleen had moeten slapen, maar door haar lijden.
Ze moet ziek geweest zijn, want op een morgen lag zij dood in de ren. Mevrouw Ali vond het erg jammer, Zijtje was een mooie hen, helemaal wit met pluizige veren.
En haar laatste zijdehoen.
Er waren nu nog maar vier hennen

cochin Beppy

in het hok daar in het oosten.
Zo leek er niet veel over te blijven van onze verre familie.
Maar als u nu denkt dat het verhaal hiermee is afgelopen, heeft u het mis, want een paar dagen later lag ook Beppy levenloos in het hok.
Mevrouw Ali kon niets vreemds aan haar ontdekken, dus waaraan zij was overleden kon ze niet achterhalen. Ma Tok dacht dat de kippen misschien wormpjes zouden hebben gehad en ze raadde mevrouw Ali aan de overige drie snel te ontwormen.
Dat zal inmiddels wel gebeurd zijn.
Ik hoop dat die drie hennen het overleven, wat het probleem ook geweest kan zijn.
Of zouden hun harten gebroken zijn door het vertrek van hun haan Boef? Je weet dat nooit, vooral Beppy had een goede band met hem. Zij was tenslotte tegelijk met hem en haar zusje Buff bij mevrouw Ali gekomen, daarvoor hadden ze met hun drieën bij een boer gewoond.
De arme Buff is nu nog alleen over.

cochin Buff

Ik hoop dat zij het goed kan vinden met de andere twee, anders zal zij zich wel erg eenzaam voelen. Als zij nu maar niet ook de pijp aan Maarten geeft binnenkort. Mevrouw Ali is van plan om in de lente wat nieuwe hennetjes te gaan halen bij Hoogendoorn, want drie vindt zij echt te weinig. Haar dochter en schoonzoon hebben niet voor niets zo'n prachtig groot hok voor haar kippen gebouwd.
Ik ben benieuwd welk ras er nu weer gaat komen daar in het verre oosten, want mevrouw Ali houdt wel van verandering, geloof ik.
Ze heeft al vele rassen gehad. Zijdehoenders, Cochins, Faverolles en nog wel meer ook.
Er zijn zo vreselijk veel soorten kippen, voorlopig kan ze nog vooruit als ze ze allemaal wil proberen.
Wij zullen u op de hoogte houden.




Ma Tok: met dank aan mevrouw Ali voor de foto's.