vrijdag 11 oktober 2024

Uitgedunde harem

Tsaar Nikolaas:

Mijn harem is flink aan het uitdunnen de laatste tijd.

Zaza rent door de tuin op haar lange benen
Na Odette overleed Ariane en vlak daarna ging Clasien hemelen. En toen verdween Yolanthe in de ziekenboeg waar ze ook niet meer uit terugkeerde in de tuin. En toen was Trui er niet meer.
En nu maakt ma Tok maakt zich ook nog een beetje zorgen over Zaza, die al een hele tijd geen eieren meer legt. 
Hoe ze dat weet? Zaza legt groene eieren en de eitjes die er wel liggen zijn lichtbruin en wit. 
Het komt niet door de rui denk ik, want die was nog lang niet begonnen toen Zaza stopte met haar productie. Zaza loopt, of liever: rent nog altijd door de tuin, ze ziet er niet ziek uit, dus het is wel een beetje vreemd. 
Zou ze nu al uitgelegd zijn? 
de tsaar als kuiken bij mevrouw Angelique
Ma Tok heeft deze vraag voorgelegd aan haar vriendin in het oosten van het land, die weet bijna alles van kippen en ook van een heleboel andere dieren. Ik ken haar ook, die vriendin, ik ben bij haar uit mijn eitje gekropen en zij heeft mij overgedragen aan ma Tok. Dat is al heel wat jaartjes geleden, toen was ik nog een haantje zonder harem. Dat kan ik me nu bijna niet meer voorstellen. Maar die vriendin dus, die was niet thuis op dat ogenblik, ze was in een ver koud land naar paarden aan het kijken. Dus is er nog geen antwoord. 
de tsaar voor het eerst in het Tok-huis in 2019
Als Zaza ook maar niet ziek is, ik moet er niet aan denken hoe weinig hennen ik dan nog over zou hebben. Straks ben ik weer een haan zonder harem. 
Ma Tok zegt dat er een virus heerst in de familie Tok en dat daar niets aan te doen is. Alleen de allersterksten overleven het, maar dat nare virus komt telkens terug. Als ik het maar niet krijg, ik ben nu en dan ook verkouden, maar bij mij gaat het telkens weer over. Dat komt vast doordat ik tot de allersterksten behoor. 
de Geertruitjes

Dat stomme virus is ook de reden dat ma Tok niet wil dat er gebroed wordt, dan krijgen de kuikens het ook en dat zou helemaal vreselijk zijn. 
Om de moed er een beetje in te houden ben ik aan het nadenken over iets grappigs, maar er wil me niets te binnen schieten. Was Geertrui er nog maar, of Daantje en Dirkje, die konden altijd zomaar iets geks uit de lucht plukken. 
Wie zou er in aanmerking komen voor een geintje? 
Laat ik maar dicht bij huis beginnen met mijn dochter Quinoa, daar komt ze net aan. 
"Quinoa, meisje, je moet me even helpen. Ik vind dat het tijd is om een beetje vrolijkheid terug te brengen hier in de tuin. Heb jij een lollig idee?" 
Quinoa is niet in de stemming voor een geintje
Quinoa keek me verbaasd aan. 
"Ik ben net mijn moeder verloren, denk je dat ik daarvoor in de stemming ben?" vroeg ze. 
En ja, dat had ik kunnen weten, zij was nogal op haar moeder gesteld geweest.
"Weet je dan iemand die wel in de stemming is?" probeerde ik, maar ze liep al weg en keek niet meer om. 
Ja, hallo zeg, ik ben ook vijf van mijn hennen kwijtgeraakt, hoe denkt ze dat ik me voel? 
Nu ga ik zelf maar broeden op een idee, u hoort nog wel een keer of het gelukt is. 
Ik ga eerst een rustig plekje zoeken om na te kunnen denken, anders komt er helemaal niets van. En het is hard nodig, want het is hier maar een droevige boel in de tuin. 
En dan is het ook nog herfst geworden, dat helpt ook niet mee.

In memoriam: Trui


Ma Tok:

Trui kwam samen met haar zusje Trees bij ons wonen in 2020.

LazaRus maakt kennis met Trui en Trees
Ze hadden eerst bij meneer Kees en mevrouw Truus gewoond, maar hun buren vonden dat ze teveel herrie maakten, waarop mevrouw Truus mij vroeg of de beide mooie hennen bij de familie Tok mochten intrekken. 
En natuurlijk mocht dat, ze waren van harte welkom.

Meneer Kees had een prachtig hok voor hen getimmerd, dat hok paste hij aan voor de Tok-tuin, waar het nog steeds staat, het heet "het Loo" omdat het in de struiken staat.

Trui en Trees pasten zich prima aan in de tuin. 



de tsaar met Trui en Trees
Ze maakten de dood van LazaRus mee en de komst van tsaar Nikolaas.

In 2020 lag Trees plotseling dood in Soestdijk, waar de zusjes toen woonden. 
Omdat ik het naar vond dat Trui alleen in dat hok zou slapen zette ik haar bij de anderen in het Tok-huis, waar ze meteen werd geaccepteerd omdat ze al bekend was van het samen scharrelen in de tuin. 

De tsaar had vanaf het begin al een oogje op de mooie Trui. 

Trui tijdens een van haar broedpogingen

Trui heeft diverse broedpogingen gedaan, maar ze heeft nooit kuikens gekregen, hoe graag ze dat ook wilde. 

Ze heeft het fijn gehad in de tuin, tot het einde aan toe. 
Ik heb niet gemerkt dat ze ziek was, het moet heel snel zijn gegaan, gisterenavond zat ze nog rustig op de stok te slapen toen ik het Tok-huis kwam sluiten en vanochtend lag ze levenloos onderaan de trap.


Ik heb haar begraven in de tuin, waar zij bijna haar hele leven heeft gewoond.


Vaarwel mooie lieve kip, we zullen je niet vergeten.

In memoriam: Yolanthe


Ma Tok:

Yolanthe kwam bij ons in de Tok-tuin wonen samen met haar zusje Yneke en vriendin Zaza.

v.l.n.r.: Yneke, Zaza en Yolanthe
Ik had de twee Watermaalse baardkrielen opgehaald bij mevrouw Angelique en ik kreeg Zaza met een strik om haar nekje cadeau van haar. 

Ze kwamen bij meneer Aad vandaan, die hen alle drie had opgefokt. 

De drie kipjes kwamen eerst in het Loo te wonen, maar toen ze na korte tijd gewend waren verhuisden ze naar het Tok-huis, waar ze samen met de andere leden van de familie Tok gingen slapen. 

samen slapen op de voerton

Yneke en Yolanthe sliepen altijd samen op de grote voorraadton, waar het voer in wordt bewaard. 

Yolanthe was een rustig kipje, dat vooral optrok met haar zusje Yneke. 

Gisteren zag ik dat ze niet op de voerton zat, maar op de grond. 
Ik pakte haar op en zag dat haar kopje in een vreemde stand stond. 

Toen wist ik meteen hoe laat het was, dit was Marekse verlamming,
Yolanthe in het ziekenhokje

die zorgt ervoor dat de nek van de kip verdraait, zodat ze niet meer kan eten. 
Ze sterft dan een langzame pijnlijke hongerdood. 

Dat wilde ik Yolanthe niet aandoen, ik zette haar in het ziekenhokje en de volgende ochtend maakte ik een afspraak bij de dierenarts, die haar liet inslapen. 

Ik heb haar begraven in de Tok-tuin waar ze gelukkig is geweest met haar zusje en de andere familieleden.

Vaarwel mooi lief hennetje, we zullen je nooit vergeten.

woensdag 9 oktober 2024

Nog meer ellende

Ma Tok:

Vannacht is ook onze mooie Trui overleden.
Het lijkt wel of de hele familie Tok plotseling aan zijn einde komt.
Er is weer diepe rouw in de tuin.

Haar "In memoriam" kunt u aanstaande vrijdag lezen.

maandag 7 oktober 2024

Het houdt niet op: alweer een droevig bericht


Ma Tok:

Vandaag is Yolanthe bij de dierenarts ingeslapen.
Alweer is de familie Tok in rouw gedompeld.

Haar "In memoriam" kunt u vrijdag lezen.

vrijdag 4 oktober 2024

In memoriam: Clasien


Ma Tok:

Clasien kwam bij ons wonen aan het begin van dit jaar.

Clasien bij aankomst in de Tok-tuin
Ze was een zogenaamde "geredde legkip", dat is een kip, die anderhalf jaar lang is uitgebuit in de industrie, gefokt om zoveel mogelijk eieren te leggen in zo kort mogelijke tijd. Ze had eerst een poosje bij een mevrouw gewoond die bij de stichting "Red een legkip" hoort, maar daar werd ze gepest door de andere kippen en hanen, zodat ze apart in een hokje leefde om haar te beschermen tegen het pikken door de anderen. 
Dat was ook geen fijn leven voor haar, zodat ik haar hier in de Tok-tuin mocht laten wonen. 
Ze had het in het begin een beetje moeilijk omdat ze meteen in de aanval ging; ze dacht dat dat hier ook nodig was. Toen dat niet zo bleek te zijn veranderde ze in een rustige kip, die soms de aandacht opeiste, maar ook haar eigen gang ging. Ze sliep lekker tussen de anderen in het Tok-huis. 

na een poosje in de Tok-tuin

De laatste tijd vond ik haar wat mager worden, ik gaf haar een wormpilletje en alle kippen kregen in verband met de rui vitaminen door het drinkwater en veel eivoer. Daarvan leek ze op te knappen, al legde ze geen eieren meer. 
Ik nam aan dat dat door de rui kwam en ik schonk er verder geen aandacht aan. 
Tot ze op een avond niet op de stok zat maar beneden op de grond van het Tok-huis. Ik zette haar op de stok en de volgende morgen bekeek ik haar eens goed. 
Haar kam zag er wat bleek uit, verder zag ik niets vreemds aan haar, maar ik hoorde haar wel ademhalen. 

Ze was verkouden, ik gaf haar extra
Clasien is snipverkouden

vitamientjes met een spuitje in haar snavel en ook wat wormpjes. 
De volgende avond zat ze weer op de grond, ik zette haar op het plateau, waar ze ging liggen. 
Ariane zat toen al in de ziekenboeg.

Toen Ariane was overleden zette ik Clasien in de ziekenboeg, zodat ze lekker warm en rustig kon zitten. 

Helaas heeft ze haar gezondheid niet terug gekregen en overleed ze een dag later.

Ik heb haar begraven in de Tok-tuin, waar ze toch nog even van het echte kippenleven heeft mogen genieten.



Vaarwel mooie bruine kip, we zullen je nooit vergeten.

In memoriam: Ariane


Ma Tok:

Ariane kwam bij ons wonen in 2022, samen met Amalia, Alexia, Angelique en Annemarie.

de bofkipjes bij Hoogendoorn
Ze kwamen van Hoogendoorn, waar ze tot de zogenaamde "bofkipjes" behoorden, dat zijn kipjes voor wie de vorige eigenaar niet meer kan zorgen en die zo een tweede kans krijgen bij een nieuwe verzorger. 
Ik nam ze alle vijf mee naar de Tok-tuin. 

Annemarie werd al vrij snel ziek en zij overleefde dat niet. 

Amalia en Alexia werden door poes Luna wreed vermoord, zodat alleen Angelique en Ariane nog overbleven in de tuin. 



Ariane bloeide op na de dood van de bazige Amalia, ze begon zelfs
Ariane doet een kraaipoging

stiekem te kraaien als ze samen met Angelique en Wendy in de tuin waren terwijl de anderen nog in het Tok-huis waren opgesloten. 

Ze werd lid van de filosofenclub, waar haar probleem vakkundig werd opgelost door de nieuwe leider Angelique. 

De laatste dagen ging het niet zo goed met haar, ze ging uit zichzelf weer in het Tok-huis slapen en op een ochtend kwam ze niet naar buiten, ze bleef stil op het plateau zitten. 

Ik nam haar mee naar de ziekenboeg, waar ik de warmhoudplaat aanzette, zodat ze lekker warm kon zitten. 

Ariane in de ziekenboeg

Ze kreeg een bakje met eivoer en schoon water om te drinken, maar ze was al vreselijk mager en wilde niet meer eten. 

Zo zat ze in elk geval beschut en warm en veilig om haar laatste uren door te komen, want ik zag wel dat ze het niet meer ging redden. 

De volgende morgen trof ik haar levenloos aan. 

Ik heb haar begraven in de Tok-tuin, waar ze zoveel heeft meegemaakt.

We weten niet hoe oud ze is geworden omdat ze vóór haar leven in de Tok-tuin al in een andere ren had gewoond en niemand weet hoe lang dat was.

Vaarwel lief kipje, we zullen je nooit vergeten.

dinsdag 1 oktober 2024

Nog een droevig bericht


 Ma Tok:

Ik moet u helaas meedelen dat, na Ariane, nu ook Clasien is overleden.
Ook haar "in memoriam" kunt u a.s. vrijdag lezen.

De familie Tok is in diepe rouw gedompeld na het verlies van twee van hen in één week tijd.

maandag 30 september 2024

Droevig bericht


 Ma Tok:

Afgelopen nacht is Ariane overleden.
De familie Tok is in rouw gedompeld.
Haar "in memoriam" kunt u aanstaande vrijdag lezen.

vrijdag 27 september 2024

Jaloezie


Clasien:

Ik heb op mijn kop gekregen van de tsaar.
Hij kakelde dat ik me niet altijd zo op de voorgrond moest dringen.

Nikolaas met dochter Quinoa
Hoe dat kwam?
Hij was Quinoa aan het troosten omdat ze haar broedmoeder Odette had verloren. Nou, ik heb nooit een broedmoeder gehad, dus wie is er nou zieliger? 
Dat dacht ik dus toen ik erbij ging staan. Want ja, de baas in de tuin moet je te vriend houden, dat is verstandig. En omdat ik nooit heb geleerd om vriendelijk te zijn ging ik tussen Quinoa en Nikolaas in staan. En toen kreeg ik dat standje. Ik kakelde nog dat ik ook troost nodig had, maar daar ging het nu niet om, volgens de tsaar. 
Toen heb ik me beledigd teruggetrokken en ben ik gaan nadenken. Dat was best moeilijk in het begin, maar hoe langer ik het
Clasien denkt na
probeerde hoe beter het ging. 
Ik herinnerde me dat Odette in het nachthok was gaan liggen in plaats van op de stok te gaan slapen en dat ze verzuchtte dat ze het zo koud had. Toen was Quinoa dicht tegen haar aangekropen om haar warm te houden, waarop ik Odette zachtjes hoorde kakelen: "Dank je wel, lief kind," en toen was het stil geworden en was ik in slaap gevallen. De volgende morgen bleef Quinoa tegen haar moeder aanliggen en zo vond ma Tok hen. De rest weet u al, dus die hoef ik niet meer te vertellen. 
Maar ik was dus eigenlijk stiekem een beetje jaloers geweest op Quinoa, die haar moeder had mogen troosten. En nu deed haar vader er nog een schepje bovenop.
Angelique heeft Clasien geholpen bij het nadenken

Dat maakte me nog bozer en daarom was ik tussen haar en haar vader in gaan staan. Nu ik er zo eens over nadacht voelde ik me best beschaamd, hoe kon ik dit ooit weer goedmaken? Ik bleef een hele poos stil zitten, maar dat hielp ook niets natuurlijk. Ik wist wel wat ik moest doen, maar ik durfde niet goed. Angelique kwam bij me zitten en vroeg of er iets niet in orde was. Toen heb ik haar alles verteld en ik kreeg van haar te horen wat ik zelf ook al wist. Zuchtend stond ik op en ging de tsaar opzoeken. "Mag ik je even lastigvallen?" vroeg ik bedeesd. Nikolaas keek vreemd op, maar hij kakelde dat een haan altijd openstaat voor vragen van zijn hennen. 
Clasien gaat naar de tsaar
Ik kakelde dat ik eigenlijk niet durfde te zeggen wat ik moest zeggen, maar toen hij me vriendelijk aankeek gooide ik er achter elkaar alles uit. 
Dat ik jaloers was geweest op Quinoa omdat zij een vader en een broedmoeder had en dat ik me nu schaamde omdat ik haar haar verdriet niet had gegund. 
Dat ik daarom zo om aandacht had gevraagd. 
"Hennetje toch," kakelde de tsaar, "ik had misschien niet zo tegen je uit moeten vallen, maar ik ben blij met het resultaat. Ga nu maar snel naar Quinoa om haar te vertellen
Clasien is verkouden en in de rui, maar wel gelukkig

wat je net tegen mij hebt gezegd, dan voel je je vast een stuk beter; je ziet er best een beetje beroerd uit." 

U begrijpt dat ik het met Quinoa ook goed heb gemaakt en nu voel ik me inderdaad beter, al ben ik zo verkouden als een snip. 
Ik hoop dat dat ook snel overgaat, net als die stomme rui. 

De tsaar heeft later nog tegen me gekakeld dat hij trots op me was. En ook dat mijn gestotter was verdwenen, dat was mijzelf nog niet eens opgevallen, nu is er niets meer wat mijn geluk in de weg staat.

vrijdag 20 september 2024

Verder zonder Odette


Yneke:

Zo jammer dat Odette er niet meer is, nu moet Angelique de lessen leiden. 

Angelique als leider van de filosofen
Ze was best een beetje zenuwachtig de eerste keer, dat zag ik aan haar trillende snaveltje toen ze het woord nam. 
Ze kakelde dat zij voorstelde om de bijeenkomsten geen colleges meer te noemen maar gespreksgroepen, omdat zij zich helemaal niet beter voelde dan wij. Dat idee werd met algemene stemmen aangenomen, al kakelde Ariane dat zij Angelique erg wijs vond. 
Daarop vroeg Angelique of er iemand een onderwerp wilde bespreken op deze eerste vergadering. 
Ariane kakelde dat zij een groot probleem had, waar ze maar niet uit kon komen. "Voor de draad ermee, meisje," kakelde Angelique, "daar zijn we juist voor bij elkaar omdat drie meer weten dan één." Ariane durfde haar moeilijkheid bijna niet te noemen, maar ze begon toch, een beetje aarzelend, te vertellen dat zij
Ariane en Angelique

altijd onder de plak had gezeten bij Amalia, die haar en Alexia bevelen gaf. En dat zij het erg vond dat Amalia dood was maar dat ze zich wel veel vrijer en gelukkiger voelde nu zij zelf kon bepalen wat ze wilde doen en laten. Over die laatste gedachte schaamde ze zich nogal, maar ze kon er niets aan doen, het was gewoon de waarheid. Ze vroeg zich af of ze wel zo mocht denken. Angelique vroeg aan mij wat ik ervan vond, maar ik moest er even over nadenken, dit was echt een moeilijk probleem, ik begreep best dat Ariane er niet alleen uitkwam. Angelique stelde voor om even pauze te nemen, zodat we er allemaal op konden broeden. We gingen een hapje eten en wat drinken, dat helpt bij het denken. 
Alexia, Amalia en Ariane
Wist u dat niet? Dan moet u het maar eens proberen, met een volle krop heb je meer rust om je gedachten te laten gaan. 
Na de pauze kwamen we weer bij elkaar en nu had Angelique wat te vertellen. Ze kakelde dat zij het ook erg vond dat Amalia zo wreed was vermoord, maar dat de meeste zaken twee kanten hebben, een goede en een slechte. "Dat Amalia er niet meer is is aan de ene kant heel jammer, maar aan de andere kant is het een bevrijding voor jou, Ariane en daar mag je best blij om zijn." 
Ariane vlak voor ze gaat kraaien
Ik kakelde dat ik het zo grappig vond dat Ariane elke morgen aan het kraaien was in de tuin als wij nog in het huis opgesloten zaten; dat had zij nooit gedurfd als Amalia er nog was geweest. 
"Hoe weet jij dat ík het ben die kraait, het kan toch net zo goed Angelique of Wendy zijn?" vroeg Ariane. Ik gniffelde dat ik haar stem had herkend, waarop Ariane me verschrikt aankeek. "Zou de tsaar nu ook weten dat ik het ben?" vroeg ze angstig. "Natuurlijk niet, ik heb je stem ook niet herkend, dat was een grapje, ik kon me gewoon niet voorstellen dat Angelique of Wendy zoiets zouden doen," kakelde ik grinnikend. 
Dat stelde Ariane gerust en toen ik meedeelde dat ik het volkomen met Angelique eens was dat zij best blij mocht zijn met haar vrijheid zuchtte ze opgelucht. Dat was de eerste vergadering zonder Odette en ik moet kakelen dat Angelique het er prima vanaf heeft gebracht, al missen we de oude wijze hen nog steeds heel erg.

vrijdag 13 september 2024

In memoriam: Odette


Ma Tok:

Odette kroop in 2010 uit haar eitje in de Tok-tuin. 

de 6  kuikens van Odette in 2016
Haar broedmoeder was Desiree, haar vader LazaRus, die toen nog de haan was hier. 

Ze was een rustige kip, die altijd gewoon haar gangetje ging. 


In 2017 broedde ze zes! kuikens uit (zie "Hiep hiep hoera" van 2017), die inmiddels allemaal uit de tuin zijn verdwenen, ze vertrokken allen als haantjes naar Hoogendoorn. 





Quinoa als kuiken
In 2021 broedde ze nog een keer, nu kreeg ze twee kuikens, waarvan Quinoa er één was, zij is nog in de Tok-tuin aanwezig. 
Quinoa's broertje Queenie, die later Freddie ging heten toen hij begon te kraaien, verhuisde naar Hoogendoorn.





Ze bemoeide zich ook met de opvoeding van Zora, die later Zorro werd genoemd toen hij een haantje bleek te zijn (zie "Voorbeeldig kind" van mei 2016). 





3 hanen tegelijk in de tuin
Ze was erbij toen er op een gegeven moment drie hanen in de tuin rondliepen, LazaRus, Zorro en Anne C (zie "Wie o wie" van 2016) en ze zag het net boven de tuin gespannen worden ter beveiliging van de familie Tok. 

Ze werd oma toen haar broeddochter Wiske Floortje uitbroedde. 

Ze maakte ook de moordpartij van de poes mee (zie "Het raadsel opgelost" van april 2024).

Odette wierp zich al snel op als de filosoof van de familie; iedereen kwam met levensvragen bij haar en zij betoonde zich een wijze hen. 
Zo maakte zij werk van haar denken om te bepalen of een hen zich altijd moet onderwerpen aan haar haan als hij haar wil treden (zie "Odette
de deur van het Tok-huis
heeft nagedacht" van februari 2015). 

Ze ging colleges geven in de filosofie, die door verschillende kippen werden gevolgd. 

Odette stond aan de wieg van mijn erenaam "ma Tok", een naam die ik nog steeds met trots draag.

Ze maakte de grote verhuizing van Soestdijk naar het Tok-huis mee en ze zag heel wat geredde legkippen komen en gaan. 


LazaRus


tsaar Nikolaas


















Ook de dood van LazaRus en de komst van tsaar Nikolaas waren grote gebeurtenissen in haar leven. 


Angelique als opvolgster van Odette

Ze voelde haar einde duidelijk naderen toen zij vorige week haar opvolgster als filosoof van de familie aanwees. 


Ze lag gisterenmorgen dood in het Tok-huis, naast haar dochter Quinoa, die dicht tegen haar aangekropen was. 


Ik heb haar begraven in de tuin, waar zij haar hele leven heeft doorgebracht.


Vaarwel, lief bescheiden kipje, we zullen je nooit vergeten.

donderdag 12 september 2024

Droevige mededeling


Ma Tok:

Ik moet u tot mijn verdriet meedelen dat Odette is overleden. 
De familie Tok is in diepe rouw.
Haar "in memoriam" kunt u morgen lezen.

vrijdag 6 september 2024

Tijd van het jaar


Wiske:

Het is weer die tijd van het jaar.

Wiske is in de rui
Iedereen voelt zich wat minder goed in onze tuin en dat is een gegeven dat elk jaar terug komt. 
U hebt het vast al geraden: de rui is begonnen. Wij leggen ook minder eieren, omdat we al onze energie nodig hebben om nieuwe veren te maken. Ma Tok heeft het druk met het verwijderen van alle losse veren in ons huis. Ze geeft ons extra meelwormpjes en eivoer omdat onze veren bijna geheel uit eiwit bestaan. Die extraatjes vinden wij helemaal niet erg, ze zijn allebei erg smakelijk, dus we genieten ervan. Maar ik zou toch liever hebben dat die rui voorbij was, ik voel me liever helemaal top zonder lekkers dan niet zo goed mét. 
Maar goed, we moeten er allemaal doorheen, elk jaar weer. Ik hoop dat iedereen er weer goed uit komt, want als je oud of verzwakt bent
oude Odette

kan de rui je net de das om doen. 
Ik maak me een beetje zorgen om Odette, die al veertien jaar is, ik hoor haar soms wat moeilijk ademhalen, maar even later is ze dan weer in orde. Ik heb al met haar gekakeld en ze ontkende niet dat ze zich wat zwakjes voelde, ze kakelde dat ze bekend gaat maken wie haar zal gaan opvolgen als filosofe van de familie. 
Zou dat betekenen dat ze haar einde voelt naderen?

Wie nog geen last heeft van de rui is onze tsaar Nikolaas. 
Hij wilde mij vanochtend treden, nou, daar was ik totaal niet voor in de stemming, dat begrijpt u. 
Ik ben flink tegen
Wiske is boos op de tsaar
hem uitgevallen en toen dat niet hielp ben ik hem aangevlogen. 
De anderen stonden toe te kijken en Trui moedigde me zelfs aan. Nikolaas houdt er niet van om een blauwtje te lopen, maar dat gebeurde deze keer dus toch wel. Hij moet maar begrijpen dat wij hennen niet altijd klaar staan voor zijn avances. 

Maar om terug te komen op Odette: zij vroeg aan de tsaar of hij de hele familie Tok bij elkaar wilde roepen omdat zij een belangrijke mededeling had, die iedereen moest horen. Nikolaas kraaide drie keer, als teken dat er iets stond te gebeuren, waarop alle hennen zo snel mogelijk kwamen aangefladderd of -gelopen. 
Toen Odette kakelde dat dit het moment was waarop zij haar opvolgster zou aanwijzen werd het doodstil in de tuin. Ze keek ons allemaal één voor één aan en haar blik bleef uiteindelijk rusten op
Angelique als opvolgster van Odette

Angelique. Die werd een beetje zenuwachtig, maar toen Odette haar vroeg om naar voren te komen deed ze dat wel meteen. 
"Als ik er niet meer ben zal Angelique voortaan de colleges geven en alle filosofische vragen in de tuin beantwoorden," kakelde de oude witte hen. 
Angelique keek haar aan en antwoordde: "Ik hoop dat dat nog lang zal duren, want ik wil nog een heleboel van je leren, Odette. Maar ik ben zeer vereerd dat je mij hebt uitgekozen." 
Iedereen riep "Hoera!" voor Angelique, maar ik ben nu nog banger dat Odette ons binnenkort gaat verlaten.