Oogst

Yvonne en Yvette:

Wij zijn weer helemaal door onze rui heen.
Dat is erg fijn, want het is best wel koud nu en dan.
Als je dan geen lekker warm dons en een goed verenpak hebt is dat bibberen, dat kunnen wij u wel vertellen.

Yvonne bij de trap, bovenaan is het luikje naar het nachthok

Gelukkig zorgde Ma Tok heel goed voor ons toen het 's nachts vroor en nog niet al onze veren waren aangegroeid.
Ze gaf ons extra vitamines en ei-krachtvoer en 's avonds deed ze het luikje van ons nachthok dicht, zodat de koude wind helemaal niet meer bij ons kon komen.
Gezellig was dat, we gingen soms gewoon extra vroeg op stok om lekker in ons afgesloten nachthok nog een poosje te kunnen kakelen met elkaar en daarna lekker te gaan slapen.
Het enige nadeel van het dichte luikje was dat wij 's morgens niet heel vroeg al naar beneden konden om een snaveltje te pikken als we trek hadden. Maar daar had Ma Tok ook wat op gevonden: ze zette een bakje met eten in ons nachthok.

Yvonne

Yvette

Yvonne en Yvette in gesprek met elkaar

het bakje in het nachthok

Yvette: "Ja, dat was een erg goed idee van Ma Tok.
Alleen jammer dat jij het met je lompe poten meteen om trapte, zodat we alles uit de bodembedekking moesten vissen met onze snavels."
Yvonne: "Tôôôk, dat was inderdaad een domme actie van mij. Ik had dat bakje helemaal niet zien staan en voordat ik het wist stond ik er met mijn ene poot middenin.
Maar goed, we konden het lekkers toch nog wel vinden."
Yvette: "Het kostte wat meer moeite, maar dat is dan weer goed voor de lijn, zullen we maar zeggen."
Yvonne: "Ma Tok heeft de volgende avond het bakje stevig ingeklemd tussen een steen en de wand van het nachthok, toen kon het niet meer omvallen.Dus je hebt er maar één nachtje last van gehad. Dan vind ik "lompe poten" wel een beetje overdreven, jij had het net zo goed om kunnen trappen, jouw poten zijn net zo groot als die van mij."
Yvette: "Oké, oké, dat neem ik terug, maar ik kijk over het algemeen wel beter uit dan jij."
Yvonne: "Dat weet ik niet hoor, maar goed, jij je zin, als je persé het laatste woord wilt hebben."

Yvonne en Yvette:

Er is nog een mooie bijkomstigheid van ons weer vol in de veren zitten.
We hoeven onze energie nu niet meer te geven aan het aangroeien van onze kleding, dus we kunnen die weer ergens anders aan besteden.
De energie, bedoelen we.
Weet u al waaraan?

grote witte eieren (foto internet)

Juist ja, we hebben allebei alweer een paar keer een ei gelegd.
Ma Tok was helemaal verbaasd dat wij dat weer gingen doen, zo kort na onze rui en in de kou.
De kleintjes leggen nu en dan ook een eitje, maar die zijn allang door hun rui heen en zij zitten elke nacht met z'n allen tegen elkaar aan warm in het

lekker warm met z'n allen op stok

Tok-huis.
Niet dat daar verwarming is, maar als je met zijn veertienen in een huis zit wordt het warmer dan als je er met z'n tweeën zit, zoals wij.
Ma Tok zei dat het wel leek alsof onze eieren elk jaar groter worden. En dat klopt ook, hoe ouder de kip, hoe groter haar eieren. Dat wist zij wel, maar ze vond ze nu wel héél erg fors uitgevallen. Om u de waarheid te

Geertje

zeggen vonden wij dat zelf ook. Niet dat we er last van hadden bij het leggen, wij worden met de jaren ook wat ...eh... ruimer, zullen we het maar noemen.
Dan kan zo'n groot ei er best uit. Maar we waren wel trots op onze flinke producten, vooral toen Ma Tok ons prees om onze geweldige prestatie.

Die twee hele kleintjes, Gerrit en Geertje, schijnen het ook goed te doen. Geertje legt nog geen eitjes, tenminste, daar hebben wij nog niets over gehoord. Maar zij is ook al op leeftijd, dus of dat nog een keer gaat gebeuren weten wij niet.
Die eitjes zullen dan wel heel erg

kwarteleitjes

mini-mini zijn. Wij hebben Gerrit en Geertje heel even gezien toen Ma Tok ze uit hun hokje haalde. Wat een ontzettend kleine lijfjes hebben die twee. En dan vooral Geertje, dat is net een musje. Eitjes van zo'n piepklein vogeltje zijn toch niet de moeite van het leggen waard, zou je denken. Toch schijnen mensen er erg gek op te zijn. Wij begrijpen dat niet, je kunt er geen fatsoenlijke omelet van bakken, zoals van die van ons. En we begrijpen al helemaal niet dat er in zo'n prutsdingetje een nieuw kwarteltje kan groeien.
Het zou wel grappig zijn als dat zou gebeuren in het voorjaar, kindertjes van Gerrit en Geertje.
Wij geloven er niet echt in, maar dat gaan we natuurlijk niet rondbazuinen, want wij weten dat Ma Tok er eigenlijk stiekem een beetje op hoopt.

1984?

LazaRus:

Wat ik nu toch weer gehoord heb, het is niet te geloven!
En dat in deze eeuw!

camera voor toezicht

Mevrouw Katblad heeft tegen Ma Tok gezegd dat zij een camera moet ophangen in ons Tok-huis!
Heb je ooit zo zout gegeten?
Hoe komt ze erbij?
Het zou zogenaamd zijn om de spanningen in het kopje van onze Floortje weg te nemen.
Hoezo spanningen?
Ze zit toch heerlijk bij haar familie in haar eigen huis op een lekker plekje op de hordeur of de stok?
Als er iemand spanningen had zou ik dat wel zijn.
Ik draag tenslotte de verantwoordelijkheid voor vijftien hennen, twee kwartels en, niet te vergeten, mezelf.
Wat kan zo'n jong hennetje nu voor spanningen hebben?
Of ze ooit eitjes zal gaan leggen?
Dat maakt toch niets uit?
Ook als je geen eieren legt mag je blijven in de familie Tok.
Kijk maar naar mij: heb ik ooit een ei gelegd?
Nou dan!

avond in het Tok-huis

Nee, ik begrijp het wel: mevrouw Katblad is gewoon nieuwsgierig. Zij wil precies weten wat wij allemaal doen als het donker is in ons huis.
Maar waar blijft onze privacy dan? Daar wordt toch zo hoog van opgegeven tegenwoordig? Het moet niet gekker worden, mevrouw Katblad past zó in het boek 1984!
Ik heb haar altijd al een beetje té geïnteresseerd gevonden in ons wel en wee en nu blijkt dat mijn wantrouwen een redelijke grond heeft gehad.
Een camera!
In ons privé-huis!

de familie Tok op stok

In onze slaapkamer dus eigenlijk!
Hoe krijgt ze het in haar hoofd? Ze wil er zelfs aan meebetalen, dat vind ik nog het verdachtst.
Is zij zó ontzettend benieuwd naar het nachtelijke leven van hennen en een haan?
Ik wil nog niet zover gaan dat ik haar een gluurder noem, maar het scheelt toch niet veel meer. Gelukkig voelt onze Ma Tok niets voor zo'n camera-bewaking in onze privé-sfeer.
Zij begrijpt ons tenminste.
En zegt u nu zelf: u wilt toch ook niet de hele nacht met een camera op u gericht doorbrengen?

LazaRus

     Zijn wij hier dan minder dan u?
     Dat dacht ik toch niet.

Zo, ik heb mijn hart gelucht.
 
Nu ben ik erg nieuwsgierig naar wat u
hiervan vindt.
Wilt u alstublieft massaal reageren via "opmerkingen" onderaan dit verhaal?
Als u op dat woordje klikt krijgt u vanzelf    aanwijzingen over hoe u een reactie kunt    achterlaten.
Ma Tok verzamelt de binnengekomen regels en zij zet die dan onder dit verhaaltje.
U kunt alle reacties lezen door weer op "opmerkingen" te klikken, zo kunt u dan zien wie wat denkt over deze dreigende privacy-schending van een nette familie.

Floortje en Laza

Maar door al dit gedoe ben ik toch zelf ook een beetje nieuwsgierig geworden naar Floortje. Want hoe komt mevrouw Katblad erbij dat zij last heeft van spanningen? Heeft Floortje iets tegen haar gekakeld over zorgen, die ze zou hebben?
Ik kan me dat niet voorstellen, met hun problemen horen de hennen bij mij, hun haan, te komen, zodat ik ze kan oplossen.
Ik ben dus op het kleine mooie dametje afgestapt om haar persoonlijk te spreken.
En wat bleek? Zij zei dat ze zich wel degelijk zorgen maakte, maar dat ze die

Daantje en Dirkje

zorgen eigenlijk niet met mij wilde delen, omdat de gevolgen dan vreselijk zouden kunnen zijn. Daar schrok ik toch even van.
Dat kleine hennetje hoort niet met zulke zware problemen rond te lopen.
Dat heb ik tegen haar gezegd.
En ik heb haar ervan overtuigd dat ik alle moeilijkheden van de familie behoor te weten, zodat ik er wat aan kan doen.
Zodat iedereen hier blij en vrolijk kan leven in de Tok-tuin.
Dat is mijn taak als haan en ik heb die altijd naar behoren vervuld, al zeg ik het zelf.

Anne C, die na zijn coup naar Stolwijk moest verhuizen

Floortje heeft mij opgebiecht waar zij mee zat en ik heb haar gerustgesteld.
Als één van de twee boefjes inderdaad een haantje blijkt te zijn dan is daar niets aan te doen en dan helpt het echt niet om dat zo lang mogelijk geheim te houden.
Ik ga pas maatregelen nemen als ik dreig te worden aangevallen door een jong haantje, zoals dat gebeurde toen Anne C het te hoog in zijn bol kreeg; Daantje en Dirkje zijn daar nog lang niet aan toe, dus zelfs als één van de twee een haantje zou blijken te zijn kan hij nog een hele tijd blijven. Hij heeft het dan zelf in de poot hoe lang.
En de kans is groot dat er helemaal niets aan de hand is, dat ze allebei hennetjes zijn en dat ze de boel weer eens voor de gek houden.
Dan zou Floor zich dus voor niets zoveel zorgen hebben gemaakt.
Floortje bedankte mij en ging daarna opgelucht de tuin in.
En nu ben ik mevrouw Katblad bijna dankbaar dat zij zich ermee bemoeid heeft.
Begrijp me goed, bijna, hè.

Floortje maakt zich zorgen

Floortje:

Eindelijk mag ik weer eens wat vertellen van Ma Tok.
Ik ben nog steeds de jongste hier in de Tok-tuin, dus ik moet mij altijd een beetje schikken naar de ouderen.
Dat is zo bij kippen, als jongste ben je de laagste in de pikorde.
Dat betekent eigenlijk dat iedereen je mag pikken, maar dat gebeurt alleen maar als je je niet netjes gedraagt. Als je bij voorbeeld als eerste een snaveltje lekkers gaat pikken, terwijl de anderen, die ouder zijn, nog niets hebben gehad.
Dat is meestal zo als je als eerste gaat, dat de anderen nog niets hebben gehad, dus dat was een overbodige toevoeging, maar het staat wel leuk, dus ik laat het gewoon zo staan.

Floortje als kuiken

Ik ben altijd heel beleefd, dus ik word eigenlijk nooit gepikt.
Dat beleefd zijn heb ik van mijn moeder Wiske geleerd.

Floortje en haar moeder Wiske

Ik lijk sprekend op haar.
De foto's hierboven zijn van een tijdje geleden.
Dat komt omdat Ma Tok een nieuwe laptop heeft en zij nog erg moet zoeken naar waar alles nu staat. Haar schoonzoon heeft alles van de oude laptop op de nieuwe gezet. Dat heeft hij heel goed gedaan, daar zeg ik niks van, maar hij organiseert alles niet precies hetzelfde als Ma Tok. Eigenlijk had Ma Tok helemaal geen systeem in haar foto-opslag, maar ze kon alles toch altijd vinden. Nu zit er wel systeem in en nu moet zij steeds zoeken. Dat levert wel eens een

Daantje (rechts) en Dirkje

onparlementair woord op, maar dat terzijde.
Wat ik eigenlijk wilde vertellen is dat één van de twee oudere kuikens, Daantje en Dirkje, regelmatig Laza nadoet als die zijn eerste ochtendkraai laat horen.
We zitten dan nog in ons huis, op de stok of op de hordeur.
Alles is nog stil buiten en bij ons hoor je alleen nu en dan een beetje gemummel als er iemand half wakker wordt en dan weer

slapende kippen in het Tok-huis

verder slaapt.
Als Laza kraait ben ik meestal al wakker, dat schijnt normaal te zijn, als jongste ben je vroeg bij de pinken.
Ik heb gehoord dat dat bij mensen ook vaak zo is en dat de oudere mensen, de mensen-kloeken, om het zo maar te noemen, daar niet altijd even blij mee zijn.
Bij ons, kippen, vinden de oudere hennen het juist fijn als hun kuikens er vroeg bij zijn, dan eten ze lekker veel op een dag en dan groeien ze ook snel.
Maar goed, ik dwaal alweer af.

LazaRus, onze baas

Ik had het over Daantje en Dirkje.
Wie het doet weet ik niet, misschien doen ze het om de beurt, dat kan ook, maar ik vind het redelijk brutaal.
Nu zijn ze dat ook wel, dat weet iedereen.
Maar waar ik eigenlijk een beetje bang voor ben is dat één van de twee toch stiekem een haantje is en dat verzwijgt voor de anderen.
Nou ja, verzwijgen is een beetje een raar woord als ze 's ochtends gaan kraaien, maar ik bedoel dat ze verder net doen alsof ze een hennetje zijn.
Stel je voor dat één van hen echt een haantje is, dan moet hij weg! Dat zou een ramp zijn voor allebei, als ze uit elkaar zouden moeten. Ze zijn zó aan elkaar gewaagd, die twee, die kunnen niet zonder elkaar.
Ik moet er niet aan denken hoe vreselijk verdrietig ze dan zouden zijn. En ik ook.

Dirkje

Daantje

Want ik vind hun grappen juist zo geweldig, ze brengen leven in de brouwerij.
Zonder hen zou het veel saaier zijn in de Tok-tuin.

Geertrui

Geertrui is er natuurlijk nog wel, maar die wordt toch steeds ouder en als zij er niet meer zou zijn wordt het wel een dooie boel hier, ben ik bang.
Ik durf het niet te gaan vragen aan hen, want dan zouden ze óf moeten liegen óf opbiechten en dan is hun fijne leventje hier voorbij.
Ik zou het dan natuurlijk vóór mij kunnen houden, maar ik ben nogal een flapuit, dus of dat zou lukken weet ik niet.
Ik durf mijn zorgen ook niet met mama Wiske te delen, zij zou vast meteen stappen ondernemen om achter de waarheid te komen.

Hè, ik hoop maar dat ik dat gekraai nooit meer hoor, dan heb ik weer rust.

Een vreemde eend in de bijt? (2)

Odette:

Ik ga weer verder met mijn verhaal.
Weet u het nog?
Er was gekwaakt in het Tok-huis en Laza had tegen ons gezegd dat alles veilig was, zodat we gewoon konden gaan slapen.
Wel, dat deden we en er klonk geen raar geluid meer.

de familieleden lopen lekker in de tuin

De volgende morgen deed Ma Tok de deur van ons huis open om ons vrij te laten.
We gingen allemaal naar buiten om lekker te scharrelen in onze tuin. Niemand dacht meer aan wat er gisterenavond was gebeurd.
Nou ja, niemand? Ik wel.
Ik ging op een rustig plekje zitten om alles eens op mijn gemak te overdenken. Daarbij liet ik in mijn kop de hele avond

Laza weet dat er geen gevaar is

nog eens als een film afspelen.
Ik zag Geertrui, die naast mij zat en zei dat zij deze keer echt onschuldig was.
En Laza, die aan mijn andere kant zat toen hij zei dat er geen gevaar was.
Wat had hij vlak daarvoor gedaan? Hij had rond gekeken door het hele huis en toen was er opeens een grijns om zijn snavel gekomen. Op dat moment moest hij het raadsel hebben opgelost. Wat had hij gezien toen hij zo nauwkeurig rondkeek?
Ik ging naar binnen om weer op

Odette op de stok in het Tok-huis voor de reconstructie

dezelfde plek op de stok te gaan zitten als gisterenavond.
Ik ging een reconstructie doen, dat doen rechercheurs ook als ze er niet uitkomen hoe iets precies in zijn werk is gegaan.
Ik probeerde me te herinneren wie waar precies gezeten had. Dat was moeilijker dan ik had gedacht, het is niet zo dat we elke avond allemaal op onze vaste plek zitten, nee, we wisselen nogal eens.
Ik bedacht wie ik had gezien en wie niet. Ik had niet zo goed om mij heen gekeken als Laza, dus ik wist niet zeker wie er op de stok achter mij hadden gezeten.
Ik peinsde en peinsde, maar ik kwam er niet uit. Tot ik in mijn kop begon te tellen hoeveel hennen ik had zien zitten.
Op de hordeur zaten er drie, Wiske en haar dochter Floortje met Maria, die de moeder van Wiske is. Drie generaties bij elkaar, maar daar gaat het nu niet om. Verder zat de voorste stok niet vol en de achterste al helemaal niet, daar zat alleen Pippa.

ei-krachtvoer op het "lekkere bord"

Dat was vreemd, er moesten toch meer Tokjes op de stokken gezeten hebben, de voorste stok had veel voller moeten zijn.
Waar had de rest van de familie gezeten? En, nog belangrijker, wie was of waren die rest?
Ik piekerde me suf en uiteindelijk besloot ik om eerst maar eens wat te gaan snavelen.
Ma Tok had niet voor niets van dat heerlijk ei-krachtvoer op ons lekkere bord gedaan. Misschien zou ik door dat eivoer een heldere gedachte krijgen.
Ik kon natuurlijk ook gewoon aan Laza gaan vragen hoe hij had

Odette gaat even naar buiten om beter te kunnen nadenken

geweten dat er geen gevaar voor ons was, maar dat was mijn eer te na, ik wilde het persé zelf ontdekken.
Na het eten van het lekkers ging ik een poosje buiten scharrelen om de gedachten wat te verzetten.
Hebt u dat ook wel eens?
Dat je de hele tijd probeert ergens op te komen, en als je er dan even niet aan denkt duikt het zomaar op uit je geest.
Dat probeerde ik dus te bereiken. Ik kakelde even met Geertrui over het weer, daarna ging ik bij het hok van Gerrit en Geertje staan, ik riep naar boven: "Alles goed daar op de eerste etage?"

Gerrit en Geertje op hun vloerverwarming

Ik hoorde Gerrit lachen om dat "eerste etage" en hij riep naar beneden dat het prima ging met hem en Geertje.
Vooral Geertje geniet erg van de vloerverwarming. Als echte dame heeft ze snel last van koude voetjes en ze vindt het heerlijk om die nu lekker warm te kunnen houden.
Ik ging ook naar Yvonne en Yvette in hun ren.
Zij waren net aan hun laatste meelwormpjes bezig, ik hoorde Yvonne zeggen: "Deze is nog voor mij, jij hebt er één meer gehad dan ik." Yvette vond het kennelijk prima, ze liet Yvonne het allerlaatste wormpje

Yvonne en Yvette in hun ren

opsnavelen en toen kwamen ze naar mij toe. Ik vroeg hen of zij het warm genoeg hadden 's nachts, waarop ze antwoordden dat ze hun verenpak weer helemaal op orde hadden na de rui en dat ze lekker tegen elkaar aan kropen op de stok als het donker was geworden.
Tja, je moet de opgeslotenen nu en dan bezoeken, anders voelen ze zich buitengesloten en dat is veel erger dan opgesloten.
Ik ging weer terug het Tok-huis in en ja hoor: ik wist plotseling wat er de vorige avond gebeurd was.
Ik miste twee hennen op de stokken en de hordeur.

Daantje en Dirkje

En nu weet u vast al over wie ik het heb.
Juist ja, Daantje en Dirkje.
Die hadden vast in een legnest gezeten, onderin het huis.
En die hadden daar natuurlijk zitten kwaken als eenden.
De boeven!
Ik ging naar Laza en ik fluisterde hem mijn oplossing in zijn oor. Hij lachte breeduit en gaf mij een compliment dat ik het raadsel had opgelost.

En die avond?
Ik lette speciaal op de twee

de 3 legnesten onderin het Tok-huis

ondeugden en ik zag ze giechelend in een legnest verdwijnen.
Ik knipoogde naar Laza en hij grijnsde terug.
Toen we allemaal lekker zaten begon het gekwaak weer. Iedereen keek naar Laza, die zei: "Nu is het wel mooi geweest, Daantje en Dirkje, kom nu maar weer gewoon op de stok zitten." De meiden kwamen met rode kammetjes naar boven en ze gingen elk aan een kant van Geertrui zitten, die om elk van hen een vleugel sloeg.
"Dit hebben jullie knap gedaan, en helemaal zelf verzonnen!" zei ze.
"Ja, ik was dit keer echt onschuldig, ik wist van niks, al had ik wel mijn vermoedens." Iedereen vond het een geslaagde grap.
Die twee, daar zullen we nog heel wat mee beleven!