Geel waaiertje (2)

Yvonne en Yvette:

Weet u het nog, van het kleine gele langswaaiende kuiken?
Wij zouden u verder vertellen hoe het met de kleine en met de andere kuikens en eieren gegaan is.

het kuiken dat niet zelf kon uitkomen

Op de foto hiernaast ziet u het ei met het kuikentje er nog in.
Dit beestje kon het niet voor elkaar krijgen om zich uit de eierschaal te bevrijden, dus ging mevrouw Angelique het een handje helpen.
Zij is daar erg handig in, ze peutert telkens met een tandenstoker een klein stukje schaal los.
Dat duurt erg lang, maar het is nodig om het kleintje te redden.
En lukte het haar?

het kuikentje is bijna uit de schaal

Kijkt u maar op de foto hiernaast: het kuiken is er bijna uit!
Dit ukkie is veel donkerder dan het "gele waaiertje" zoals we het eerste diertje nog steeds noemen.
Wij denken dat het wel gaat lukken, u toch ook?
O, u hebt stiekem al naar de volgende foto gekeken.
Tja, dan hoeven wij niets meer te zeggen.

het nog natte kuikentje, dat menselijke hulp nodig had bij het uitkomen

Hier is ie dan, kuiken nummer vier.
Het had heel wat hulp nodig om uit de schaal te komen, maar het leeft nog en het wordt door mevrouw Angelique snel onder de warmtelamp gezet.
Daar zal het gauw opdrogen en bijkomen van de reis uit het ei.

het opdrogende kuiken en de 2 eieren onder de lamp

Hoe is het ondertussen met de kloek, haar eerste drie kindertjes en de twee nog overgebleven eieren?
Omdat de eerste drie kuikens gingen rondlopen wilde moeder ook niet meer blijven zitten op de twee eieren in het nest.
Om te voorkomen dat die eitjes koud zouden worden en de kuikens erin zouden sterven legde mevrouw Angelique deze eieren ook onder de warmtelamp, bij het ene kleintje, dat daar zat op te drogen en bij te komen.

het ene ei komt uit, het andere niet

En kwamen die laatste twee eieren ook allebei uit?
Wij mogen u verklappen dat er uit één van de twee inderdaad nog een kuiken kwam kruipen, maar het andere ei was dicht en bleef dicht. Helaas, het kleintje, dat daarin was gegroeid, had het niet gered.
Dat gebeurt nu eenmaal wel eens.

de kloek met haar 5 kuikens

En zo komt het dat er daar bij mevrouw Angelique nu vijf kuikentjes rondlopen bij de kloek. Ja, want de twee zijn vanonder de lamp ook naar hun broedmoeder verhuisd.
Zo kunnen ze van haar alles leren wat een kip nodig heeft om een goed leven te kunnen hebben.
En nu is het afwachten hoeveel hennetjes en hoeveel haantjes er zijn daar in het oosten.
Dat horen wij vast nog wel een keer.

Wij gokken dat het "gele waaiertje", op de foto vooraan, een haantje is, u ook?



Ma Tok: met veel dank aan mevrouw Angelique voor de foto's. 
Het is meer een foto-album geworden dan een verhaaltje, maar ik kon de verleiding niet weerstaan om u de bijzondere plaatjes te tonen. Daarom hieronder nog een foto van de kleintjes en hun moeder, die inmiddels lekker buiten lopen.

heerlijk buiten in het gras met z'n allen

Geel waaiertje (1)

Yvette en Yvonne:

Wij mogen u iets heel grappigs vertellen.
Het gaat over een kippenfamilie in het oosten van het land.
Nee, niet over de kippen van mevrouw Ali.

Yvonne en Yvette toen ze net in de Tok-tuin waren

Het heeft een bepaalde reden waarom juist wij dit mogen doorgeven aan u.
Het is namelijk zo dat er iets is gebeurd bij de mensen, waar wij kort hebben gewoond, voordat we bij de familie Tok kwamen.
Nee, we bedoelen nu niet die grote schuur, waar we elke dag eieren moesten leggen en waar het helemaal niet fijn was.
Weet u het nog, hoe wij hier kwamen in 2015?
Toen waren wij kaal en vuil, met slappe bleke kammen. En dat terwijl we al een poosje bij een aardige mevrouw waren geweest, om een beetje aan te sterken.

een hen van mevrouw Angelique (Grubbebaardkriel)

En over die mevrouw gaan wij u nu wat vertellen.
Zij heeft, samen met haar man, een fokkerij van Amerikaanse mini-paardjes, Silver Spring Farm.
En ze vangt ook wel eens geredde legkippen op, zoals ze dat deed toen wij ontsnapt waren aan de mannen, die onze hele schuur kwamen leeghalen. Dat wist u niet, hè, dat wij op een echte farm hadden gewoond.
Deze mevrouw heeft zelf ook kippen, die blijven bij haar wonen op de farm.
Pa en ma Tok hebben ons bij haar opgehaald, en sindsdien zijn wij volwaardige leden van de familie Tok geworden.

Zo, dat was de inleiding, nu weet u waar dit verhaaltje zich afspeelt.

het "gele waaiertje"

De mevrouw van de paardjes, mevrouw Angelique heet ze, zag vorige week, toen het zo regende en er veel wind was, opeens een klein kuikentje voorbij komen waaien.
Ja echt, letterlijk!
Zij ging met een paar anderen zoeken naar de plek waar dat ukkie vandaan gekomen moest zijn.
Ze vonden al snel een nest met een kloek en nog meer eitjes, in de opslagplaats op de strobalen voor de paardjes.
Die kip was stiekem begonnen met broeden toen het mooi weer was, ze had gedacht dat de lente was gekomen, maar toen werd het opeens weer koud.


En nu waren haar kleintjes zomaar uit hun eitjes gekropen.

moeder kip met haar 3 kuikens

Drie waren er en er lagen ook nog drie eitjes, waarvan er één al een beetje open was, je kon het kuiken erin zien zitten.

Maar dat kleintje had moeite om zichzelf uit de schaal te bevrijden, dus ging mevrouw Angelique het helpen.
Dat moet erg voorzichtig gebeuren, telkens een heel klein stukje schaal verwijderen, anders bloedt het kuiken dood.
De adertjes lopen namelijk net binnen in de schaal.
Ma Tok heeft dit ook een keer geprobeerd, maar dat is toen helaas niet gelukt.

de kloek met kuikens en 3 nog niet uitgekomen eieren

Omdat het zo koud was buiten en ook in de opslag van de strobalen haalde mevrouw Angelique de kloek, de kuikens en de uitkomende eitjes binnen in haar kantoor. Daar zaten ze lekker warm in een kistje met stro.

En het kuiken, dat niet zelf uit het ei kon komen nam ze bij zich op haar bureau, om het telkens een klein beetje verder te helpen.

Wat denkt u, zou het haar gaan lukken om dit kleintje levend uit de schaal te krijgen?

Volgende week vertellen wij u meer.




Ma Tok: met dank aan mevrouw Angelique voor de mooie foto's.

Eierroof

Babette:

Ma Tok kwam onze deur opendoen om ons naar buiten te laten.
Het was al redelijk laat, want ze had zich verslapen, zei ze.
Volgens mij was er meer aan de hand, haar ogen waren rood en ze hoestte aan een stuk door. Vast weer zonder jas buiten gelopen, dacht ik. En ja hoor, ook nu had ze geen jas aan.

Inge (links) en Hannah allebei naar buiten

Wel een dikke trui, maar omdat het best koud was en de wind overal doorheen blies vond ik dat niet voldoende. Waarom hebben mensen eigenlijk geen heerlijk warm dons, zoals wij? Wij hebben het nooit echt koud, we hebben altijd een donsjas aan, net als een dekbed. Maar goed, ma Tok kwam dus onze deur opendoen, daar was ik gebleven.
Ze was blij verrast toen niet alleen Inge, maar ook Hannah uit zichzelf naar buiten kwamen rennen. Meestal moet ze Hannah met een plastic vorkje naar zich toehalen vanaf het achterste hoekje van het plateau. Daar zit ze dan te "broeden." Ma Tok strooide wormpjes en boerenkool, ik hoorde haar zeggen dat wij er allemaal

Babette blijft op het nest zitten

flink van moesten eten, omdat het zo gezond was.
Waarom ik dat alleen maar hoorde en niet zag? Dat komt omdat ik in een legnest zat. Om een eitje te leggen? Nee, ik zat op drie prachtige eitjes, die daar al lagen. Oké, één van die eitjes was van mij, dat was de mooiste, klein, egaal en eivormig. Waarom ik op die eitjes bleef zitten? Ik weet het eerlijk gezegd niet, het voelde gewoon goed om ze lekker warm te houden. Maar helaas, ma Tok zag me zitten en ze tilde me voorzichtig van het nest. Hè, wat jammer nou. Ze zette me buiten en daar zag ik dat ik snel moest wezen als ik nog wat lekkers zou willen snavelen, alles was al

het lekkers is snel op

bijna verdwenen in de gulzige kroppen van de anderen.
Wat een schrokoppen!
Dat zou ik morgen anders gaan doen, dan zou ik haantje ... eh ... hennetje de voorste zijn bij de uitdeling.
Waarom was ik ook alweer zo lang binnen gebleven? O ja, die drie eitjes. Die zou ik warm houden. Ik sjeesde naar binnen en ik sprong in het bovenste legenst, waar de eitjes lagen. Tenminste, daar hadden ze gelegen. Maar nu was het nest leeg, er lag enkel maar hennepstrooisel in.
Hoe kon dat nou?

Yvonne bij het "lekkere bord"

Ik keek om me heen om te zien of er iemand in de buurt was, die MIJN eitjes had ingepikt.
De enige die vlakbij stond was Yvonne, zij stond ei-krachtvoer te snoepen van ons "lekkere bord."
Ze zag mij zoeken en kakelde: "Ja meisje, dat komt ervan als je naar buiten gaat, dan zijn je eitjes weggehaald."
"Maar wie heeft ze dan gestolen?" vroeg ik.
"Ja, wie denk je zelf?" antwoordde de grote witte dame met een snavelvol eivoer. Plotseling ging mij een licht op, natuurlijk, dat ik daar niet aan had gedacht! Ik snelde de trap op naar het plateau, waar Hannah alweer lekker in haar hoekje zat. "Heb jij mijn eitjes ingepikt?" vroeg ik haar. Ze keek me verbaasd aan. "Hoe zou ik dat moeten doen, eitjes de trap op

Babette scharrelt lekker in de tuin

slepen hier naartoe?"
Inderdaad, daar had ik nog niet aan gedacht.
Dom van me.
"Weet jij dan waar ze zijn gebleven?" vroeg ik.
"Tuurlijk," zei het bruine hennetje, "ze zijn de weg gegaan van alle eitjes, die hier worden gelegd." Toen pas begreep ik het: ma Tok had de drie eieren meegenomen naar de schuur om ze daar in een doosje te stoppen.
Ik dacht even dat ik verdrietig zou worden, maar toen ik buiten de zon zag schijnen was ik stiekem blij dat ik lekker de tuin in kon rennen om daar te gaan scharrelen.
Eitjes warm houden kan altijd later nog een keer.

Tienermoeder?

Maria:

Ik geloof toch dat Hannah echt broeds aan het worden is. Ze zit altijd op haar plekje in de hoek en ze verzamelt daar de eieren, die op het hele plateau gelegd worden.

Inge houdt Hannah gezelschap op het plateau

Inge gaat soms een poosje bij haar zitten. Of dat is om haar nichtje gezelschap te houden of om een eitje te leggen, waar Hannah dan op kan gaan broeden, weet ik niet.

Pas haalde ma Tok een groot wit ei van Yvette onder Hannah vandaan, samen met twee kleine eitjes. Hannah heeft Yvette dus ook zover gekregen, dat die boven een ei heeft gelegd, iets wat ze anders in haar eigen hok of in een legnest beneden in het Tok-huis doet. Hannah is een lief hennetje, ze weet iedereen te bespelen met haar onschuldige snaveltje en haar donshaartjes.
Ma Tok haalt haar nog steeds elke

een groot wit ei van Yvette (achteraan) op het plateau

ochtend naar beneden om haar in de tuin te zetten. Ze gaat dan wel even flink eten, vooral de meelwormpjes zijn favoriet.
De laatste dagen krijgen wij ook nog iets anders te snoepen in de tuin. Ma Tok heeft van mevrouw Wies, u weet wel, de mevrouw van Xara en Kenau, een grote zak met groenvoer gekregen. Mevrouw Wies en haar man hebben een tuin, waar ze groente en fruit verbouwen. Nu wilde het geval dat de boerenkool wel heel erg goed zijn best had gedaan, mevrouw Wies kon dat nooit allemaal opeten, dan zou zij wekenlang elke dag hetzelfde op haar bord hebben en dat vinden

boerenkoolplant (foto internet)

mensen niet fijn, geloof ik.
Dus zij bracht een vuilniszak vol met het lekkers naar ma Tok, die ons meteen wat gaf en de rest in de diepvries stopte.
Nu staat die diepvries in de schuur waar ook ons eten staat, dus zij geeft ons tegenwoordig elke dag een portie van die heerlijke groene blaadjes. Of blaadjes, eigenlijk zijn het meer heel kleine groene stukjes; als het uit de diepvries komt kun je het zo verkruimelen. Dat had mevrouw Wies erbij gezegd tegen ma Tok. En die is oud, maar niet te oud om te leren, dus zij heeft die goede raad opgevolgd.

Hannah gaat even snel eten

En zo krijgen wij elke dag boerenkoolsnippers te snoepen.

Wij vinden het helemaal niet erg om elke dag hetzelfde te eten, als het maar lekker is.
Hannah eet hier ook goed van, maar dan rent ze weer zo snel haar pootjes haar kunnen dragen naar haar "broedplekje" op het plateau.
Ma Tok wil niet graag dat Hannah al echt eitjes gaat uitbroeden, ze vindt haar nog veel te jong.
"Je hoeft echt geen tienermoeder te worden hier in de Tok-tuin," hoorde ik ma Tok fluisteren toen ze de kleine bruine donsbal weer eens naar buiten had begeleid. "Groei eerst nog maar even en scharrel lekker vrij door de Tok-tuin voor je aan het kloekschap begint."

En zo is het.

Kraaiwedstrijd

LazaRus:

Ik heb iets belangrijks te vertellen.
Het stond in de krant, die pa en ma Tok lezen.

LazaRus kraait nog prima

Er is een toernooi geweest waar hanen de hoofdrol in speelden.
De strijdende hanen moesten kraaien, niet vechten, dat mag hier in Nederland gelukkig niet.
Of ik ook heb meegedaan?
Nee, daar begin ik niet meer aan op mijn leeftijd. Want waar ging het om? Wie het hardste kon kraaien, denkt u? Dat dacht ik eerst ook, maar het volume van de kraai telt niet, dat is niet belangrijk. Nee, het gaat om de hoeveelheid van het "Kukelekuuu!" roepen. Hoe ze dat berekenen? Wel, er komen een heleboel mensen met hun haan opdraven in een grote hal. Natuurlijk zitten ze allemaal in een hokje (de hanen, niet de mensen) en iedereen kijkt nieuwsgierig naar

een kraaiende haan (foto internet)

de dieren van de ander.
Als de wedstrijd begint mag elke haan een kwartier lang zijn best doen. De haan die het vaakst gekraaid heeft, is de winnaar.
Hoe vaak kraait zo'n kampioen, denkt u? De man, die het verhaal in de krant vertelde, zei dat hij een keer kampioen was geworden met een haan, die vierenvijftig keer had gekraaid. En dat in één kwartier! Je zou toch schor worden, ik krijg al pijn in mijn snavel als ik daaraan denk. Nu ben ik natuurlijk ook niet van een ras dat veel kraait, nee, ma Tok heeft mij speciaal uitgezocht op mijn zo weinig mogelijk en ook niet

nog een kraaier (foto internet)

zo luid kraaien, dit in verband met een buurvrouw, die erg zenuwachtig wordt van hanengekraai.
Ik kraai alleen als ik dat nodig vind. Dat is dus elke morgen als de zon opkomt en verder als ik even mijn territoriumdrift moet laten gelden. Omdat iedereen hier in de tuin allang weet dat ik hier de baas ben hoeft dat niet zo vaak.
Nu schijnen ze in België ook hanenkraaiwedstrijden te houden en daar lachen ze om vierenvijftig keer kraaien, daar fokken ze hanen speciaal zó dat ze vaak kraaien.
Er zijn daar hanen, die

Anne C, die ook goed kon kraaien

tweehonderd keer kraaien per kwartier.
Dat kan niet gezond zijn, dat kan ik u wel vertellen. Dan moet het gewoon één grote kraai zijn.
En het is ook nog zo dat een zogenaamde "halve kraai" niet meetelt, dat is dus als de haan alleen maar "Kukele" zegt en dan stopt.
Wilt u ook nog weten hoe de jury bijhoudt hoe vaak elke haan zijn best doet?
Hier in Nederland wordt dat gedaan met bonen.
Bonen? Ja, bonen.
Bij elke kraai doet een jurylid een boontje in een bekertje en de haan met de meeste bonen in zijn beker wint de Beker. In België is dat met die boontjes niet bij te houden, daar zetten ze krijtstreepjes op een stok.
En wat doen ze bij gelijkspel, 50-50 bij voorbeeld, zult u vragen?
Dan is er het "sudden death" systeem, dat wil zeggen dat de haan, die het eerst kraait heeft gewonnen. Het lijkt wel voetbal!

                                                           Iona, die weg moest vanwege zijn te luide gekraai

Wat zegt u? Welke haan de Nederlandse wedstrijd heeft gewonnen? U moet beloven dat u niet gaat lachen om de naam van de haan met de grootste be.. eh .. snavel. Het was een haan van het Amerikaanse ras Wyandotte, daarom heeft hij een Amerikaanse naam.
Hij heet TRUMP. (U zou niet lachen!)

Ma Tok: met dank aan het Nederlands Dagblad, waarin een verslag stond van de hanenkraaiwedstrijd. Als u het artikel wilt lezen, gebruik dan deze link: https://www.nd.nl/nieuws/leven/de-haan-die-het-vaakst-kraait.3289785.lynkx