VRIJHEID alstublieft!

Lisa:

Ziet u hoe groot ik al ben? 

En hoe goed mijn veren al zijn doorgekomen?

Lisa en Laura smoezen

Waarom ik dan zo boos kijk? 

Wat denkt u zelf? 

Ziet u dat kruis over mijn foto? 

Daar ben ik het niet mee eens. 

Dat dat op de foto staat kan mij geen bal schelen, nee, het is het waardóór dat er staat waar ik pissig over ben. 

Ik vind dat wij hier veel te weinig ruimte hebben om lekker te kunnen doen waar we zin in hebben. 

Mama Pippa kakelde pas ook al dat ze wel weer eens lekker door de tuin wil scharrelen, maar dat dat nog niet kan omdat wij nog te klein

het edele drietal

zijn. 

Nu vraag ik u toch! 

Te klein! 

Wat denkt ze wel! 

Ik kan best voor mezelf opkomen en voor die twee grote bruine slagschepen ben ik ook niet bang. Ik pik ze gewoon in hun poten als ze vervelend doen. Hoger kom ik niet, dat klopt, maar een hen hoger pikken heeft niet zoveel zin, daar zitten allemaal veren en voordat je daar doorheen bent...
Maar goed, ik ben dus niet blij met onze kleine ruimte hier in deze grote tuin. 

Katie2 bij de 3 kuikens en hun moeder

Het is gewoon niet eerlijk dat al die anderen overal mogen komen en wij niet. 

Ik ben al een keertje ontsnapt, toen had ma Tok het deurtje niet goed dicht gedaan nadat ze ons water had ververst. 

Lollig was dat. 

Mama Pippa werd helemaal zenuwachtig, ze kwam achter mij aan, maar toen dreigde Laura ook door het deurtje te gaan en wist mama even niet wat ze moest doen. 

Hihihi, ik stond naar haar te kijken en ik piepte naar Laura dat ze ook moest komen, maar die sukkel liet zich door mama weer terugduwen.

struikjes naast het hokje

Mama ging in het deurtje staan, zodat de andere twee er niet uit konden, maar daardoor kon ze niet achter mij aankomen. Ik liep een rondje om de struikjes vlakbij ons hokje en mama begon te gillen dat ik terug moest komen en wel onmiddellijk. Ik deed alsof ik niets hoorde en liep nog een eindje verder, tot ik een andere hen tegenkwam, die mij vroeg wat ik daar deed zo alleen in de tuin. Het was een vriendelijke kip, ik vroeg

Maria

haar hoe ze heette en ik hoorde dat haar naam Maria was, zij is de broedmoeder van Wiske, maar dat is een ander verhaal. 

Ze kakelde dat ik toch maar terug moest gaan naar Pippa, hoewel ik daar waarschijnlijk geen zin in had. Dat had ze goed gezien, ik voelde er helemaal niets voor, maar Maria duwde me gewoon in de richting van ons hokje. En daar stond ma Tok, die mij van de grond opschepte en terugzette bij mama Pippa, die weer naar binnen was gegaan. 

En nu zit ik dus weer gevangen, terwijl ik bewezen heb dat ik best alleen kan scharrelen in de grote

Pippa neemt de opvoeding net zo serieus als het broeden

tuin. 

Of Laura en Linda ook naar buiten willen? Laura wel, die probeerde te ontsnappen, maar mama stond met haar dikke gat in de deur, dus toen kon ze er niet langs. Linda vindt het geloof ik nog wel prima om binnen te blijven, zij is een beetje een bangerdje, die pas naar buiten zal gaan als mama dat verantwoord vindt. En ik zit er maar weer mee. Als wij nu als één kip mama zouden belagen zou ze misschien toegeven en een goed woordje voor ons doen bij ma Tok, maar daar is nu geen kans op. 

Bah! 

Ik baal als een ... eh ... hoe heet zo'n ding? Ik weet het niet, maar u begrijpt vast wel wat ik bedoel. 

Kloek en kuikens

Pippa:

En nu ben ik weer aan de beurt, het kan nog net voordat mijn kuikens kippen zijn geworden.

kleine donsballetjes

Er gebeurt hier ook altijd zoveel in de Tok-tuin en die nieuwe dingen moeten dan eerst verteld worden. 

Maar mijn kuikens wachten echt niet met groeien totdat alle nieuws de revue is gepasseerd. 

Nee, ze groeien maar door en ze worden al aardig eigenwijs. 

Eerst was het nog: "Mama, mag ik naar beneden?" "Mama, mag ik even boven wat gaan eten, want daar is het veel lekkerder," maar nu wordt er niets meer gevraagd, ze doen gewoon waar ze zin in hebben. 

En die Lisa, dat is me er eentje. 

Zij was de eerste die de weg naar boven zelf vond toen het avond was geworden en ik naar de slaap-

Lisa en Laura met al heel wat veren

afdeling was gegaan. 

Ma Tok moest Laura en Linda uit de ren opvissen om ze bij mij te brengen. Ik had al meer dan een uur naar ze zitten roepen dat ze best alleen naar boven konden komen via het trapje, maar ze begrepen het niet of ze durfden niet, dat kan ook. 

In de ren was het toen veel te koud om te gaan slapen en het regende ook nog. Ze waren wel slim genoeg om onder het hok te gaan zitten zodat ze niet nat werden, maar koud hadden ze het wel, dat voelde

3 kleutertjes met mama

ik toen ze in mijn dons kropen, ze bibberden helemaal. De volgende avond kwamen ze wel zelf naar boven, nadat Lisa het had voorgedaan. Ik vond dat aardig van haar, terwijl ze anders meestal nogal bazig is. Ze piepte dat ze niet weer twee van die koude kleintjes bij zich wilde voelen in mijn dons, dus het was ook wel eigenbelang. Ze hebben alle drie al een behoorlijk verenkleedje gekregen, het worden al echte kleine kipjes, het kuikenachtige is er altijd snel af. Eigenlijk is dat jammer, die donzige bolletjes zijn zo schattig om te zien. Maar aan de andere

in de kleine ren

kant wil ik ook wel weer eens lekker door de tuin scharrelen en dat kan pas als ma Tok vindt dat ze groot genoeg zijn om zich te kunnen handhaven tussen de anderen. Vooral die twee groten zijn een beetje gevaarlijk, ik weet niet hoe dat moet straks; die zullen mijn kuikens vast aanvallen en ik weet niet of ik tegen hen op kan om de kleintjes te verdedigen. Laza zal ongetwijfeld komen helpen, dat doet hij altijd als er kuikens zijn, maar het zijn er wel drie en hij en ik zijn maar met ons tweeën. En je weet hoe het gaat met kindertjes: die gaan natuurlijk alle drie een andere kant op. Ik vertrouw er maar op dat ma Tok op zal letten als wij de tuin in mogen. Zij is veel groter dan welke kip dan ook, dus zij kan die twee bruinen wel aan. Laura wordt trouwens ook

Laura (vooraan) wordt ook een haaibaai

een haaibaai, alleen Linda is nog lief, zij laat haar zusjes altijd voorgaan als er iets nieuws is, of dat nu om eten gaat of om iets anders. Het kan ook zijn dat ze gewoon een bangerikje is, maar ik vind het prima zo. 

Als ze alle drie zouden lopen te schreeuwen dat ze eerst mochten zou het helemaal geen doen zijn hier in dit kleine hokje. 

Want ja, het begon wel een beetje krap te worden. 

Ik vroeg me al af of ma Tok daar nog iets op zou weten en ja hoor, de volgende dag ging ze aan het werk voor ons. 

extra ren erbij

Ze sloot ons eerst op in ons hokje, zodat we de ren niet in konden, dit tot groot ongenoegen van Lisa en Laura. 

Ik kakelde dat ze hun snaveltjes dicht moesten houden, dat er vast iets goeds zou gaan gebeuren. 

Ma Tok sleepte met zware tegels en stukken hout en het extra rennetje, dat al een hele tijd achterin de tuin stond te niksen. 

Na een tijdje deed ze ons deurtje weer open. Lisa was natuurlijk de eerste die er doorheen glipte en de ren in trippelde. 

"Kom eens gauw kijken," piepte ze, "de ren is heel groot geworden!" 

meer ruimte voor Pippa en haar kroost

Ma Tok heeft haar best gedaan voor ons en we hebben nu veel meer ruimte dan eerst. 

Het ziet er niet uit, maar een kniesoor die daarop let. 

Hoera voor ma Tok!

Weer verliefd op je huis

Babette:

U zou bijna denken dat de "gewone" kippen in de Tok-tuin er niet meer toe doen. Het gaat alleen nog maar over die "nieuwen." Die kale en die kuikens bedoel ik ja.

het Tokhuis voor het leeg halen door ma Tok

Maar dat is toch niet zo, wij tellen ook nog mee, dat bleek maar weer eens toen ma Tok op een morgen ons hele huis leeg haalde. Niet zomaar leeg, nee, echt alles ging eruit, zelfs de voertonnen en de drinkbak en de voersilo.
Wat zou er gaan gebeuren?
Alleen een grote schoonmaak was het niet, want dan gaat ma Tok altijd meteen aan het  poetsen na het weghalen van de bodembedekking en nu ging ze gewoon het mensenhuis weer in. Zou ze ons huis zo laten?
Hoe moesten we dan slapen vannacht, de zitstokken waren ook verdwenen en de mestplank.

gereedschap van de timmerman in het Tok-huis

In de middag kwam er een man de tuin in; ma Tok ging met hem naar ons huis en ze praatte met hem. Daarna ging hij spullen halen en toen werd het echt vreselijk.
Ons plateau werd kapot gemaakt! Wat een ramp, hoe moest dit ooit weer goed komen?
Ma Tok stond erbij en keek ernaar, ze deed niets om die man tegen te houden, terwijl hij toch behoorlijk aan het slopen was.
Maar het werd nog erger: hij ging tekeer met allerlei apparaten en dat deed hij ook nog eens niet zachtjes, nee, het was een verschrikkelijke herrie in de tuin, wij wisten niet waar we naartoe moesten vluchten nu we ons veilige huis niet in

nog meer gereedschap

konden.
En natuurlijk ging het toen ook nog regenen. Laza riep ons allemaal bij elkaar vlakbij het hokje van Pippa en haar kuikens en hij kakelde dat hij het ook niet fijn vond wat er gebeurde, maar dat ma Tok erbij was en het dus wel goed zou komen. We moesten rustig blijven en als we niet nat wilden worden konden we gewoon schuilen in Soestdijk. Hij keek daarbij Jenny en Katie2 aan, die allebei met hun kop knikten, zij vonden het prima dat er in deze noodsituatie gebruik werd gemaakt van hun hok. Zij zijn soms een beetje bezitterig als het om hun nachthok gaat, ze vinden dat wij

LazaRus leidt zijn dames naar Soestdijk 

een eigen huis hebben en dat is ook zo, maar nu dus even niet.
Ik hoorde Katie tegen Jenny kakelen dat zij er niet aan moest denken dat Soestdijk zo behandeld zou worden als het Tok-huis.
Ik begreep haar wel: ze heeft net een veilige plek gevonden hier en dan zou die weer van haar worden afgenomen.
Maar voorlopig ging het om óns huis. Ik zag de man een groot stuk van ons plateau zomaar wegbrengen, de tuin uit.
Toen wilde ik niet meer kijken en samen met de anderen ging ik Soestdijk in, met mijn staart naar ons huis. Het duurde even, maar toen hield de herrie op en vertrok de man weer met zijn spullen.
Ma Tok begon nu ons huis helemaal te vegen en te soppen en ik zag

het huis is weer ingericht

haar met een grote baal hennepvezel sjouwen.
Ik slaakte een zucht van verlichting, er was dus toch nog plaats voor ons, alles werd weer ingericht. De mestplank en de stok gingen naar binnen, de voersilo, de drinkbak en de voorraadtonnen volgden en ma Tok kwam met een blij gezicht weer naar buiten.
"Zo," zei ze, "gaan jullie maar eens kijken wat er veranderd is."
Maar wij wachtten tot het donker begon te worden en Laza riep dat we naar binnen gingen.
Eerst zag ik helemaal geen verschil met vroeger, maar toen viel mij op dat alles veel groter leek. Ik ging de trap naar de slaapverdieping op en daar leek alles juist kleiner.
Hoe kon dat nu?
Begrijpt u er iets van?
We zochten een plekje op de stok en Laza ging gewoon zitten slapen, alsof er niets gebeurd was. Dan zou het allemaal wel meevallen, dacht ik en ik ging ook lekker zitten suffen op mijn plekje.

Katie2 vertelt haar verhaal

Katie2:

Jenny heeft al aan u verteld dat ik hier ben komen wonen.
Nu heeft ma Tok gezegd dat ik mij zelf bij u moet introduceren.
Eerlijk gezegd vind ik dat een beetje moeilijk, ik ben het niet gewend dat er iemand naar mij luistert, dus ik kakel niet zoveel.
Maar ik zal mijn best doen om mijn levensverhaal met u te delen.

veel legkippen op een klein oppervlak (foto internet)

Ik leefde in een grote schuur, die helemaal vol was met bruine hennen, net zoals ik.
Omdat ik nogal bescheiden van aard ben werd ik altijd weggepikt bij het eten en drinken, ik kon pas wat nemen als iedereen was uitgegeten en dan was er niet veel meer over. Ik was dan ook de zwakste van allemaal in mijn buurt en ik wilde het liefst wegkruipen voor iedereen, maar dat kon niet, omdat er maar zo weinig ruimte was daar.
Toen ik anderhalf jaar oud was

Katie2 was de kleinste en kaalste van de geredde kippen

werd het nog veel erger: er waren plotseling mannen met grote handen, die overal om zich heen grepen en zoveel mogelijk kippen bij hun poten pakten om ze in kratten te proppen. Ik had geluk, omdat ik zo klein en mager en kaal was kon ik me verstoppen en zo kwam ik de volgende dag bij mensen terecht die goed voor mij en nog wat andere geluksvogels waren. Maar omdat ik de allerkleinste, kaalste en magerste van de geredde kippen was, kwam ik ook hier pas aan de beurt om te eten toen iedereen genoeg had gehad.
En ik werd ook weer gepikt.
Ik kroop in een hoekje, zoals ik dat gewend was en ging daar stil zitten. De mevrouw die de leiding had, zag

Katie2 in de ren van Soestdijk in de Tok-tuin

dat het niet goed ging met mij en ze nam me mee naar haar eigen huis, waar ook kippen waren en een grote haan. Omdat ik zo bang was pikte ik haar in haar handen als ze me pakte, maar dat vond ze niet erg, ze pikte niet eens terug en ik kreeg geen straf. Nee, ze zette me in een apart hokje en ze gaf me eten en drinken, helemaal voor mij alleen. Na een paar dagen kwam ik een beetje tot rust en pikte ik haar niet meer.
Maar zij vond dat dit geen leven was voor een kip, alleen in een hokje met een klein rennetje, dus zij zorgde voor een oplossing: er kwamen twee mensen, die mij meenamen naar een heel grote tuin

dikke Jenny

met een groot hok erin. In dat hok stond het heerlijkste eten dat je je maar kunt voorstellen: eivoer, scharrelmix en er lagen ook nog meelwormpjes op de grond in de grote ren voor het hok.
Was dat allemaal voor mij?
Ik viel aan op het lekkers en daarna keek ik rond. Er waren allerlei kippen, vooral kleintjes, maar ik zag ook een mooie dikke bruine hen, die vlakbij mijn ren scharrelde. Zij kwam naar mij toe en ze kakelde dat ze Jenny heette en dat ik Katie2 moest zijn. Dat was nieuws voor

Katie's eerste stapjes buiten de ren

mij: ik had een naam gekregen! Even later kwam er ook een klein haantje mij welkom heten in de tuin. Zijn naam was LazaRus Tok en hij was hier de baas. En ik behoorde nu tot de familie, zodat ik Katie2 Tok heette. Ik had dus niet alleen een voor-, maar ook een achternaam gekregen.
En een groot hok en familie!
Ik kon mijn geluk niet op.
Toen ik een week in mijn mooie hok had gezeten wilde ik eigenlijk wel eens wat verder kijken dan de ren. De vrouw, die ma Tok heet en ook bij de familie hoort al is ze een mens, zette de deur van de ren open zodat ik naar buiten kon.
Eerst deed ik een paar stapjes en ging dan snel weer terug, zodat ik zeker wist dat ik weer naar binnen kon als het daarbuiten gevaarlijk zou zijn. Maar al snel waagde ik me steeds verder de tuin in. En wat ik toen ontdekte: heerlijke zandbaden, struiken om onder te schuilen, lekker warme zon en heel veel lekkers.

Katie2 en Jenny scharrelen samen door de Tok-tuin

Ma Tok liet ook de kleintjes uit hun huis en Jenny kwam naar mij toe. "Zo," kakelde ze, "lekker vrijgelaten? Kunnen we gezellig samen de hele tuin door scharrelen, net zoals ik dat deed met mijn vriendin Yvette." Ik wist niet wie Yvette was, maar ik vroeg nog even niets, ik wilde eerst samen met Jenny scharrelen, zoals ze dat had voorgesteld.
"Je mag nog wel wat meer veren krijgen en wat vlees op je botten," zei Jenny en ik was het met haar eens. Zou ik net zo mooi worden als zij?

Katie2 met de rest van haar familie in de tuin

De kleintjes bleven op een bescheiden afstand van ons, behalve twee eigenwijze meisjes, die Daantje en Dirkje heetten, zoals ik later hoorde, maar die stuurde ik gewoon weg toen ze een lekker hapje voor mijn snavel wilden wegpikken. "Goed zo," kakelde Jenny, maar even later pikte zij naar mij toen ik wat wilde pakken. Ik keek haar verbaasd aan, maar zij vond dat ze de eerste rechten had hier en daar had ze wel gelijk in, dus ik bleef een klein beetje uit de buurt van haar snavel. Ik had al genoeg pikken gekregen in mijn leven; gelukkig kon ik hier gewoon opzij gaan, er was ruimte genoeg.

samen in Soestdijk slapen

Ik at en ik at tot mijn krop boordevol zat en toen ging ik een tukje doen in de zon.
En in de avond wachtte mij in het nachthok een verrassing: Jenny zat op de stok te soezen.
"Slaap lekker," zei ze zachtjes en ik kon mijn geluk niet op. Fijn samen met mijn vriendin in het nachthok slapen, wat is er nu mooier?

Ik ben nu alweer een hele poos hier in de tuin en ik voel me prima thuis. Ik krijg allemaal nieuwe veerpennen op de kale plekken op mijn lijf en ik geloof dat ik ook al wat minder mager ben geworden. Ik ben helemaal gelukkig!

Katie2 met haar nieuwe veerpennen