In memoriam: Saartje

Ma Tok:

Saartje kwam samen met Sandra bij ons in de Tok-tuin wonen in augustus. 

U kunt het verhaal over haar komst lezen bij "Sandra en Saartje vertellen hun verhaal" van 27 augustus.

Sandra en Saartje samen in de tuin

Pa Tok en ik hadden de beide dames gehaald omdat Soestdijk leeg stond en er dus wel plaats was voor een paar kippen, die gered waren van de slacht. 

Nu waren Sandra en Saartje niet door mensen uit een grote stal opgehaald, nee, ze waren gevonden in een bos, waar ze met hun tweeën rondzwierven. Omdat ze nogal timide waren konden ze niet bij andere grote kippen geplaatst worden, ze werden daar telkens aangevallen en gepikt en zo kwamen ze hier bij ons terecht. 

De krielkipjes zouden hen er niet zo

samen in het nachthok van Soestdijk

snel onder krijgen en dat bleek inderdaad te kloppen. 

Al snel waren beide grote bruine dames helemaal thuis in de tuin en liepen ze overdag gewoon tussen de kleintjes rond. 

Ze bleven wel in Soestdijk slapen, gezellig samen met z'n tweetjes. 

Er werd regelmatig een enorm bruin ei gelegd, of dat van Sandra of van Saartje was is mij nooit helemaal duidelijk geworden, misschien legden ze om de beurt een ei, dat kan ook nog. 

Saartje en Quinoa

En juist toen het spannend begon te worden met kleine eitjes in Soestdijk was Saartje opeens dood. Ze lag stil in het nachthok, terwijl Sandra een beetje bedeesd op mij afkwam toen ik de tuin in kwam om de deur van het Tok-huis open te zetten. 

Omdat de beide meiden altijd met een noodvaart op mij af kwamen schommelen vond ik het al vreemd dat er nu maar één naar me toe kwam en dan ook nog een beetje aarzelend, alsof er iets niet klopte. En dat was natuurlijk ook zo. 

Saartje in de tuin

Ik heb Saartje voorzichtig uit Soestdijk getild en haar de volgende morgen vroeg, toen de deur van het Tok-huis nog dicht was, begraven in de tuin. Sandra kwam erbij staan toen ik aan het graven was, ze heeft heel wat wormen soldaat gemaakt, maar toen haar maatje in het graf verdween stond ze stilletjes toe te kijken. Zo hebben wij samen gerouwd om Saartje. 

En later was er een bijeenkomst van alle kippen, ik denk dat ze Saartje ook misten. 

Sandra te midden van de kleintjes

Toen Sandra voor de tweede keer helemaal alleen in Soestdijk was gaan zitten voor de nacht heb ik haar bij de anderen in het Tok-huis gezet, zodat ze met elkaar waren. De volgende morgen kwamen alle kippen blij naar buiten, met Sandra tussen hen in. Ik hoop dat ze troost vindt bij de anderen, zodat ze zich niet meer alleen voelt.

Vaarwel, lieve Saartje, je was een schat van een kip. 

En al was je maar kort bij ons, we zullen je niet vergeten.

Rouw in de Tok-tuin

 Ma Tok:

Onze lieve Saartje is overleden.

Ze lag op een ochtend zomaar dood in het nachthok van Soestdijk.

Sandra mist haar erg en ook de rest van de familie Tok is in rouw.

Aanstaande vrijdag kunt u haar in memoriam lezen.

Vreemde eieren

Sandra en Saartje:

Wij leggen ons ei altijd netjes in de bodembedekking van het nachthok van Soestdijk, waar wij wonen. 

Sandra in het nachthok van Soestdijk

Dat is onze veilige plek in de Tok-tuin. 

De andere kippen leggen hun eitjes meestal in het Tok-huis, ook in de bodembedekking. Eerst hadden ze legnesten, maar die heeft ma Tok weggehaald omdat daar steeds muizen in kropen om hun kindertjes er in groot te brengen. Het was daar in die nesten lekker warm, vooral als er een kip op ging zitten om een eitje te leggen of om het warm te houden. En ma Tok vindt muisjes heel lief, maar ze wil ze niet bij ons in de slaapkamers hebben. En ook niet in de tuin en al helemaal niet in het mensenhuis. Wat zegt u? Daar wonen toch katten? Ja, dat is waar, maar die komen niet beneden, die gaan altijd

Igor op de schutting van het terras boven

via het terras de andere kant op, naar de Hoftuin en de rest van de buurt. 

Dat geldt dan alleen voor de kater, Igor, de twee poesjes Lotje en Cieniy blijven dichter bij huis, die komen het terras eigenlijk niet af. Hoe dan ook, de muizen hier in de tuin hebben geen last van de katten, volgens mij weten ze niet eens dat die voor hen zo gevaarlijke dieren daar wonen. 

Maar nu gaan we weer terug naar het leggen van eieren, we zijn helemaal afgedwaald door die muizen. 

Wij leggen ze dus in Soestdijk en de

Pippa en Babette leggen een eitje in het Tok-huis

anderen deponeren ze in het Tok-huis. Een heel enkele keer legt een jong hennetje, dat nog niet beter weet, een eitje zomaar midden in de tuin, maar dat is meestal na één keer wel over, hun moeder vertelt hen dat ze dat niet moeten doen, omdat de tuin niet geschikt is voor een eitje. Nee, voor je het weet staat ma Tok er met haar grote laarzen bovenop en daar gaat al je moeite. 

Nu weet u misschien dat onze eieren best groot zijn en bruin van kleur. Die van de anderen zijn veel kleiner en wit, creme of heel lichtbruin. Ze zijn dus duidelijk te onderscheiden van die van ons. 

Dus wie schetst onze verbazing

ei van Sandra/Saartje (links) en één van de "kleintjes"

toen één van ons haar ei had gelegd in Soestdijk en dat een klein creme eitje bleek te zijn. We kakelden er lange tijd over maar we kwamen er niet uit. En het gekke was dat de ander de volgende dag ook zo'n eitje achter zich vond. 

Ma Tok haalde de eitjes gewoon weg en bracht ze naar de schuur, waar alle eieren in verdwijnen. Maar wij begrepen er niets van. Waren we ziek? We keken elkaar aan om te zien of we opeens in kleine kipjes waren veranderd, maar we zagen er nog net zo uit als een paar dagen geleden. 

Saartjes geknipte achterkant

De volgende dag kwam er gelukkig weer een gewoon ei, maar de dag daarop was er weer zo'n kleintje. Wat zou er toch aan de vleugel zijn? We piekerden en kakelden maar we kwamen er niet uit. 

Saartje heeft de laatste tijd een beetje een vieze kont, om het maar plat te zeggen. Nu heeft ma Tok de vieze veren daar weggeknipt omdat ze bang is dat daar eitjes in gelegd zullen worden door vliegen. Niet dat die er zijn in de winter, maar je weet het maar nooit. 

Zou het daar mee te maken hebben? 

Wat denkt u?

 

Humor

 Wiske:

Odette vertelde in het vorige verhaaltje dat ik de oudste ben van de tweede generatie. 

Wiske voelt zich nog jong

Daarin heeft zij gelijk, al voel ik me nog helemaal niet oud en dat ben ik ook niet. Ik ben nog maar zes en een half jaar, dat is nog best jong. En ik weet precies wat ik wel en niet wil. 

Dat nieuwe haantje bij voorbeeld: die denkt dat ik me laat treden door hem, nou, dat kan hij vergeten! Ik vind hem helemaal geen echte haan, niet mannelijk en zo. 

Zonder staart nota bene! 

Het is toch geen gezicht? 

Dus als hij op mij afkomt doe ik een stapje opzij en als hij het dan nog niet begrijpt spring ik in zijn gezicht. Dan gaat hij er wel van door, de sukkel. 

Mijn dochter Floortje laat hem wel

kraaiende Laza, een echte haan

toe en dat moet zij zelf weten, ze is een volwassen hen, maar ik pas ervoor! 

Ma Tok vroeg me waarom ik Nikolaas niet mag. Eigenlijk weet ik dat zelf ook niet, misschien komt het doordat ik LazaRus zo'n fijne haan vond dat ik niet aan een andere kan wennen. Ik mis hem nog steeds, onze goeie ouwe Laza. Wat was het altijd gezellig met hem in het Tok-huis als het donker werd. Hij was streng, maar kon toch vaak meelachen om de rare fratsen van de Geertruien en van Daantje en Dirkje. 

Ik heb de tsaar nog niet zien lachen om een grap. Zou hij geen gevoel voor humor hebben? 

Dat moet ik maar eens gaan onderzoeken. 

Maar hoe doe je zoiets? 

Wiske wordt aangesproken door Daantje en Dirkje

Leefden de Geertruien nog maar, die zouden het wel weten. Ik ben niet zo goed in het verzinnen van grapjes, maar ik ga er toch eens over nadenken. 

Dirkje: "Hé, Wiske, wat loop jè hierr te sjaggerrijnûh?" 

Daantje: "Nôh, seg dat wel, seg, wat een bozûh snavel!" 

Dat kon er ook nog wel bij, kwamen die twee lolligerds me lastigvallen. Wat moest ik daar nu mee? 

Maar wacht eens even... misschien waren zij het antwoord op mijn probleem! Ik zou hen kunnen vragen om iets geks te verzinnen om te kijken of de tsaar dat zou kunnen waarderen. 

Dus ik probeerde vriendelijk naar hen te kijken, wat me moeite kostte, want ik heb nu eenmaal een streng gezicht, en ik vroeg hen of ze niet weer eens toe waren aan

Wiske heeft een nogal streng gezicht

een geintje. 

Ze keken elkaar aan en begonnen te stralen. 

"Dat is ûn geweldig plan van jûh, Wiske, wie had dat achterr jou gezocht?" riepen ze in koor. 

Het bleek dat zij het al een hele tijd een saaie boel vonden hier in de tuin, alles gaat gezapig z'n gangetje en er wordt nooit meer gelachen om iets geks. 

"Wûh gaan dierrect brrainstorremûh, en als wûh iets hebbûh verrzonnûh merruk jûh het vanzelluf." 

En nu moet ik dus maar afwachten wat er uit de koker van die twee gaat komen. 

Ik word er zenuwachtig van, straks loopt het niet goed af en dan is het mijn schuld. 

Waar ben ik aan begonnen?

Genen of opvoeding?

 Odette:

Mijn broeddochter Quinoa heeft het vorige verhaaltje aan u verteld en ik moet zeggen dat ik trots op haar ben. 

mama Odette en de kleine Quinoa

Wat kan zij mooi kakelen! Natuurlijk weet ik dat ik haar dat heb geleerd, maar dat kan toch niet alles verklaren. 

Kijk maar eens naar Daantje en Dirkje en hun broedmoeder Pippa, dan begrijpt u dat opvoeding niet alles is. 

Nee, ik denk toch dat er iets bijzonders in Quinoa's genen zit. 

Of dat van mij is of van tsaar Nikolaas is niet te zeggen, omdat er nog maar één van Nikolaas' nazaten hier in de Tok-tuin woont. 

Of er al meer van mijn kuikens hier zijn? Ik heb er genoeg uitgebroed door de jaren heen, er is zelfs een jaar geweest dat ik zes kleintjes om mij heen had dartelen. 

Odette: wit met grijze staart

Maar dat zegt niets over de genen. Als je broedmoeder bent kunnen de eitjes van elke leggende hen in de tuin zijn. 

Ik zou het heel fijn vinden als Quinoa mijn genen heeft, dan zou zij dus uit een eitje van mij zijn gekropen. Toegegeven, ze lijkt niet erg op mij, maar ze heeft wel één van mijn twee kleuren. Grijs, ja, dat heb ik in mijn staart en zij heeft het over haar hele lijfje. Nikolaas heeft ook grijs aan de onderkant van zijn vleugels, dus het is best mogelijk dat Quinoa van ons allebei de grijze genen heeft overgenomen. 

Pippa denkt dat Quinoa uit een eitje van Trui komt, maar dan zou zij

Nikolaas is grijs aan de binnenkant van zijn vleugels

toch vast wel wat bruins hebben. Omdat we er toch niet uitkomen neem ik maar gewoon aan dat ze dubbel van mij is, bloed- en broeddochter dus. 

Ik zal er alles aan doen om van haar een denkertje te maken, ze heeft er aanleg voor en aanleg moet je koesteren. Misschien wordt zij ook filosoof, dan kan zij mij straks opvolgen als ik er niet meer ben. Niet dat ik van plan ben om binnenkort dood te gaan, begrijp me niet verkeerd, maar niemand heeft het eeuwige leven en ik ben al best oud, al zie ik er nog prima uit. Ik ben al elf jaar, dat is een hele

Odette en Pippa, 2 van de 3 ouwetjes

leeftijd voor een kip. 

Ja, ik weet het, Desiree is vijftien geworden, maar dat was dan ook uitzonderlijk. 

Nadine is nog ouder dan ik, zij is de oudste op het ogenblik. Ze wordt best stram, dat zie je als ze van het plateau af wil vliegen. Ze wacht tegenwoordig steeds vaker tot ma Tok haar daar van af tilt en op de grond zet. Pippa is iets jonger dan ik, maar we zijn alle drie elf jaar, dus veel schelen we niet. Wij zijn de ouwetjes, de rest is allemaal een stuk jonger, dat scheelt vijf jaren!

Wiske, de oudste van de jongere generatie

Wiske en Xara zijn zes jaar, en die zijn na ons de oudsten. 

Ik breng u maar even op de hoogte, hoewel u dit ook kunt zien rechts naast onze verhaaltjes, daar staan onze portretten met onze uitkom-jaren erbij. 

Nee, geen geboortejaar, wij kippen worden niet geboren, we komen uit onze eieren, daarom heet het bij ons "uitkom-jaar." 

Hoe oud Sandra en Saartje zijn weet niemand, daarom heeft ma Tok het jaar waarin ze hier kwamen wonen maar bij hun foto's gezet. Dat is natuurlijk niet hun uitkom-jaar, ze zijn zeker niet meer de jongsten, maar je moet wat, hè?