Sporen

tsaar Nikolaas:

Op de foto hierboven ziet u mij zoals ik eruit zag toen ik hier nog niet zo lang de scepter zwaaide. 

de trap naar het plateau van het Tok-huis

Hoe je dat kunt zien? Kijk maar eens aan de achterkant van mijn poten. Daar zitten sporen, inderdaad. 

Dat is niets bijzonders voor een haan zult u denken en daar zou u dan gelijk in hebben. 

Waarom ik ze noem, die sporen? Ze zijn er om me te verdedigen, ik kan er aardige krassen mee maken, vraag maar aan ma Tok, zij heeft al menige schram op haar handen opgelopen als ze weer eens te dicht bij mijn hennen kwam. 

Maar de laatste tijd had ik er eigenlijk meer last dan gemak van. Die dingen groeien namelijk door en ze waren zo groot en krom geworden dat ze mijn buik raakten. 

Dat voelde niet fijn en ik kon ook de trap naar de bovenverdieping van het Tok-huis niet goed meer op en af. Dat loste ik op door te vliegen, maar in de tuin lopen begon ook vervelend te worden. 

de tsaar in zijn kattenmand

Ma Tok zag mij met moeite de trap op gaan en de volgende dag kwam ze heel voorzichtig de deur van ons huis openen. Ik zat nog op de stok en ze pakte me heel snel op en stopte me in een kattenmandje. 

Heb je nu ooit, een káttenmandje! 

de lange sporen van LazaRus (foto 2018)

Gelukkig had niemand het gezien, de kippen stoven allemaal naar buiten om te genieten van de daar gestrooide wormpjes. Ik keek eens goed en zag op de bodem van mijn gevangenis ook meelwormpjes liggen. Dat was lekker, maar mijn vrijheid was me meer waard dus ik liet een protesterend gekraai horen, vlak bij de oren van ma Tok. Dat zou haar leren mij op te sluiten! Maar nee hoor, ze lachte erom en nam me mee naar binnen het mensenhuis in. 

Daar werd ik met mand en al op een stoel gezet, waar een klein poesje naar mij kwam kijken. Natuurlijk liet ik haar schrikken door een luide kraai, hahaha, ze rende meteen weg. Ma Tok nam me mee in de auto en ik kwam in een kamer terecht waar mensen zaten met een mandje met een beestje erin, wat het was kon ik niet zien maar ik vond het tijd om weer eens van me te laten horen. De mevrouw achter de balie schrok zich een ongeluk, dus ik kraaide nog een paar keer. Ma Tok vertelde me dat de vorige haan van de familie Tok, LazaRus,

de sporen van de tsaar worden geknipt

hetzelfde probleem had gehad met zijn sporen en dat de dierenarts hem toen heel goed had geholpen. Dat nam ik dan maar aan, veel keus had ik niet. Ik werd naar een andere kamer gedragen en daar werd ik op een tafel gezet. Een man met een witte jas aan pakte me zomaar bij mijn vleugels, zodat ik geen kant op kon. Hij haalde een tangetje uit een la en toen hoorde ik een luide knal en even later nog één. "Zo," zei de man, "dat was nodig." 

Ik begreep pas wat er gebeurd was toen ik alweer in het mandje zat. Ik zat opeens veel lekkerder, mijn sporen prikten niet langer in mijn

de afgeknipte stukken van de sporen

buik. Had die man dat gedaan? Dan ben ik hem dankbaar en ma Tok, die me daarheen had gebracht, ook. 

We gingen weer in de auto naar huis, waar ik uit mijn mandje werd losgelaten in onze eigen vertrouwde Tok-tuin, waar ik werd welkom geheten door mijn hennen. Ik vertelde hen niet dat ik een deel van mijzelf was kwijtgeraakt bij die man met zijn witte jas, maar toen ik één van mijn dames ging treden slaakte deze een zucht van verlichting. "Gelukkig," kakelde ze, "je sporen zijn ingekort, dat voelt heel wat prettiger." Ik was dus niet de enige die last had gehad van die lange kromme dingen. Maar dat is nu voorbij!

Brigitte's verhaal

Brigitte:

Ik ben nu een poosje in deze tuin en ik moet zeggen: het lijkt alsof ik nooit ergens anders heb gewoond. 

Brigitte in het Loo

Het bevalt me hier prima, vooral nadat ik mijn inburgeringstijd had afgesloten en ik gewoon tussen de andere kippen door de tuin mocht scharrelen. Ik heb toen nog één nacht in het Loo doorgebracht, dat was wel oké, maar toen ma Tok me de volgende nacht in het Tok-huis zette vond ik dat veel fijner, heerlijk de hele tijd andere kippen om mij heen, zoals ik dat gewend was. De volgende avond ging ik dus uit mezelf mee met de rest van de familie het Tok-huis in om daar te slapen. Ma Tok prees me uitbundig dat ik zo snel alles oppakte, terwijl ze me er zelf bij had geholpen. 

Iedereen wil van mij weten waar ik hiervoor heb gewoond, maar eerlijk gezegd wil ik daar niet zo graag

Brigitte lekker tussen de andere kippen

meer aan denken. Laten we het erop houden dat ik bij mijn vorige adres ben weggelopen omdat ik daar niet meer welkom was. Dat laatste kwam doordat ik geen eieren meer legde. De andere kippen vonden mij daarom een sukkel en ik belandde onderaan de pikorde, wat betekende dat ik er niet meer toe deed en geen rechten meer had, zodat iedereen eerder mocht eten en drinken dan ik en er soms niet veel meer voor mij over was. 

Brigitte gaat op zoek naar een betere woonplaats

Dat was geen leven, vond ik en ik besloot om mijn heil elders te gaan zoeken. Zo gekakeld, zo gedaan en ik vertrok door de weg te volgen die langs ons verblijf liep. 

Ik had al een aardig eindje afgelegd toen er een auto naast mij stopte. Er stapte iemand uit en vraag me niet hoe het gebeurde: voor ik het wist zat ik in een kist in die auto. Het maakte mij allemaal niet zoveel uit waar ik heen zou gaan, als ik maar niet zou worden teruggebracht naar waar ik vandaan kwam. Ik hoorde de mensen in de auto over mij praten en na een tijdje werd mijn kist uitgeladen. Er kwam een mevrouw* naar mij kijken, ze was heel aardig en ze zei dat ze misschien wel een heel mooi plekje voor mij wist. 

oude dame Odette

Ik bleef in de kist zitten, die weer in de auto werd gezet. En toen de kist weer open ging was ik hier in deze tuin. 

Dat is mijn verhaal en meer wil ik er niet over kwijt. 

Ik schaamde me dat ik geen eieren meer legde, maar ma Tok vindt dat helemaal niet erg, ik mag hier van mijn pensioen genieten zolang ik leef. En ik ben ook niet de enige hier die haar legperiode heeft afgesloten. Die anderen schamen zich daar helemaal niet voor, dat is heel normaal, kakelen ze, na een aantal jaren zijn je eieren gewoon op, dus daar kun je als kip niets aan doen. Je bent hier in de Tok-tuin niet voor de eieren maar om te genieten, kakelde Odette tegen mij.

Desiree, die 15 jaar is geworden (foto 2016)

Zij is een aardige dame die al heel oud is, al dertien jaar! Ik had nog nooit een kip gezien die zo oud was, maar zij vertelde dat hier een hen heeft geleefd die wel vijftien is geworden! Zij heette Desiree en ze is tot nu toe het oudste geworden in deze tuin. 

Dat moet wel betekenen dat er hier goed voor de kippen wordt gezorgd; ik heb dan ook niets te klagen, ik ben die mevrouw* heel dankbaar dat ze deze plek voor mij heeft geregeld. 

En inmiddels ben ik niet eens meer de laatste die hier bij de familie is gekomen. Er was een kipje ziek, ze heet Willeke en zij is ook weer terug in de tuin.

*ma Tok: die mevrouw bij de dierenambulance was mevrouw Wies.

Overpeinzingen van Ariane

Ariane:

Op de foto hierboven ziet u mij in de ren van het Loo. 

boze Zaza

Die ren is even afgesloten geweest omdat Brigitte moest wennen aan ons en wij aan haar voor ze los door de hele tuin mocht lopen. 

Zaza was daar erg boos om, ze heeft een hele dag lopen mokken, tot ze uiteindelijk begreep dat dat niet hielp; ze heeft haar eitje toen uit protest in Soestdijk gedeponeerd, ze wilde per se leggen in een paleis, zoals ze kakelde. Eigenwijze meid! Wat maakt het nu uit waar je gaat leggen, als het maar op een veilig plekje is. Ik doe het meestal in het Tok-huis en als dat nog niet open is in de morgen zoek ik een andere plaats. Soms is dat in het Loo, dat nu weer open is omdat Brigitte bij ons in de tuin scharrelt en tegenwoordig in het Tok-huis slaapt. 

Ariane met haar 2 grote vriendinnen

Ik slaap daar niet, ik prefereer een plekje op een tak van de struik in de tuin. Dan ben je meteen wakker als het licht wordt en je hoeft ook niet op ma Tok te wachten om een wandelingetje door de tuin te maken. Eten doe ik dan in Soestdijk, dat altijd open staat. Xandra en Xena vinden dat goed, zij eten ook wel eens bij ons in het Tok-huis, vooral als ma Tok een nieuwe schep voer in de silo daar heeft gedaan. De twee grote meiden pikken dan de lekkerste dingetjes eruit, dat kunnen ze goed omdat ze zo groot zijn en dus van boven af de silo in kunnen kijken.

het kapotte en opgegeten ei

Of ik dat erg vind? 

Nee hoor, er blijft altijd genoeg lekkers over voor mij. En ma Tok strooit elke dag wormpjes voor ons en soms doet ze eivoer in de piktafel, dat is ook heerlijk, daar eet je je snavel bijna bij op. Vanochtend had Xena een ei gelegd in de tuin, zomaar op de tegels, waardoor het een beetje kapot was gegaan. We hebben het toen maar opgegeten, anders zou het maar bederven. Zo'n ei smaakt echt geweldig, daar lust ik wel pap van! Ma Tok zag de lege schaal liggen, ze zei tegen Xena en Xandra dat ze in het vervolg beter op moesten letten waar ze gingen zitten als ze een ei voelden aankomen. 

Brigitte is al helemaal gewend

Ik begrijp dat wel, maar ik vind het helemaal niet erg als het weer zou gebeuren. 

Brigitte is al helemaal ingeburgerd hier, ze loopt gewoon tussen ons in door de tuin alsof ze nooit ergens anders heeft gewoond. Ik ben benieuwd waar ze vandaan komt en wat haar voorgeschiedenis is, ik denk dat zij volgende week aan de beurt komt om daar over te vertellen. 

Willeke is nog steeds niet terug in de tuin, zij is nog niet sterk genoeg zegt ma Tok. Het gaat wel beter met haar, maar dat kan zomaar weer omslaan en daarom houdt ma Tok haar nog even in de lekker warme kamer van het mensenhuis. Ze zit daar wel helemaal alleen, dat vindt ze vast niet fijn. 

Willeke en Ariane allebei in de ziekenboeg (oudere foto)

De vorige keer dat ze ziek was was er altijd ook nog één van ons bij haar, wij waren besmet door Annemarie. Die is inmiddels niet meer onder ons, de arme meid was eigenlijk al te ver heen toen ze hier kwam. Ze heeft in elk geval nog een mooie tijd gehad hier, denk ik dan maar. 

En zo gaat het in het leven, de ene kip komt en de andere gaat. 

Dat laatste heb ik niet van mezelf maar van Angelique, die al aardig filosofisch aan het worden is. Het zou goed kunnen dat zij de opvolgster van Odette gaat worden.

Zaza is woest!

 Zaza:

Ik ben boos, heel erg boos; je zou kunnen zeggen dat ik woedend ben!

Op ma Tok. 

Weet u waarom? 

in de grote kist

Omdat ze had gezegd dat ze de familie Tok wel groot genoeg vond en dat er daarom geen nieuwe kipjes bij zouden komen. 

En wat gebeurde er afgelopen maandag? 

Juist ja, er kwam een vreemde man zomaar onze tuin in. Met een soort kist. Een grote. 

Ma Tok liep snel naar het Loo en deed de deur van de ren dicht en de deurtjes van het Loo open. De man deed de kist open en haalde daar iets uit. Nou ja, iets, iemand kun je beter zeggen. Een bruine hen kwam tevoorschijn. Hij gaf haar aan ma Tok, die haar in het Loo zette. 

Ik ging natuurlijk meteen kijken, maar ik zag niks meer omdat de deurtjes weer dicht waren. Ik hoorde wel een heel zacht getok uit het Loo komen. 

de ren, hier met de deur open, die toegang geeft tot het Loo

Ik keek naar ma Tok, maar die praatte met de man en ze bracht hem naar de uitgang van de tuin, zodat hij via de poort weer kon vertrekken met zijn, nu lege, kist. Ik keek nog een keer naar de ren, die dicht was en bleef. Waar moest ik nu mijn prachtige groene eitjes leggen? Het Loo was voor mij niet meer te bereiken en dat was mijn favoriete legplaats. Had ma Tok daar wel aan gedacht toen ze die deur dicht deed? Vast niet! 

Dus ik ging naar haar toe en liet een flink getok horen. Ze keek naar me en wat ze toen zei, ik geloofde mijn oren niet! 

"Tja, Zaza, dat is nu ook wat. Nu moet je maar even je eitjes ergens

Angelique kijkt verbaasd naar de boze Zaza

anders leggen tot Brigitte gewend is en naar buiten mag." 

Wááát? Ik moest uitwijken voor "Brigitte", wie dat dan ook was? 

Ik keek ma Tok boos aan en liep naar Yneke en Angelique, die ook stonden te kijken naar het afgesloten Loo, waar zij elke dag college volgden van professor Odette. De professor keek naar mij en haalde haar vleugels op. "Wat vind jij daar nu van?" vroeg ik haar, "waar moet jij nu je lessen geven?" "Ik denk dat het even vakantie is voor mijn studenten," kakelde ze rustig, "en dat komt goed uit nu Willeke ziek is." Ja, zo kon je het ook bekijken, maar ik ben nu eenmaal niet zo meegaand dus ik was behoorlijk kwaad. 

Ma Tok had ondertussen eten in de

Brigitte blijft in het nachthok van het Loo

piktafel gedaan en een drinkton
met water in de ren gezet, maar "Brigitte" bleef in het nachthok zitten. Ma Tok ging ijskoud weer naar binnen, het mensenhuis in en ik had het nakijken. 

De tsaar kwam bij ons staan. Hij had nog niet helemaal in de gaten wat er was gebeurd en hij kwam aan ons vragen wat er aan de vleugel was en waarom ik zo boos keek. Ik kakelde dat de ren naar het Loo dicht was en dat ma Tok zich niet aan haar eigen woord had gehouden. Omdat Nikolaas zag dat ik bijna ontplofte van boosheid vroeg hij aan Odette of zij wist waarom het Loo was afgesloten. Odette legde rustig uit dat ma Tok net een nieuwe kip daarbinnen had gezet en dat die eerst moest wennen, zoals dat met alle nieuwelingen hier gebeurt. 

Nikolaas kijkt omhoog om een glimp op te vangen van Brigitte

"Is ze mooi?" vroeg de tsaar. 

Toen kon ik het niet meer aanhoren, ik rende weg om iets kapot te trappen. Gelukkig zag ik een stuk hout liggen en ik gaf er een flinke schop tegen. Helaas gaf het niet mee en ik bezeerde mijn poot behoorlijk. U begrijpt: nu was ik pas echt woedend! 

Hoe dit verder ging hoort u een volgende keer, ik moet nu eerst even bijkomen van alle emoties.