Klein

Barbara:

Die twee nieuwe leden van onze familie zijn wel heel erg klein, hoor.
Ze zijn echt véél kleiner dan Babette en ik.

Barbara is kleiner dan Laza en de andere Chabo's

Het lijken wel kuikentjes, zó petieterig zijn ze.
Omdat ik ook niet van de grootste ben heb ik ze nog niet eens goed kunnen bekijken, ze komen niet boven de rand van hun hokje uit.
Ik heb al aan Ma Tok gevraagd of ze niet een tafeltje voor hun hok kan zetten, dan kunnen wij daarop gaan zitten om kennis te maken, maar Ma Tok vond het daarvoor nog te vroeg.

Gerrit en Geertje samen in hun hok

Ze moeten eerst aan hun nieuwe hok wennen en dan pas aan alle familieleden, die ze ineens hebben gekregen.
Ik dacht dat ze zo langzamerhand hun hokje wel zouden kennen, ze zitten er nu al een paar dagen in, maar Ma Tok zei dat ze héél lang in hun vorige hok hebben gezeten, wel meer dan zeven jaar.
Oei, dat is inderdaad wel heel erg lang, veel langer dan wij al leven.
En ze hebben ook niet met kippen samengewoond, maar met andere vogels, die nog kleiner waren dan zij.
Dus misschien vinden ze ons wel erg eng en groot.

Babette:

Ik ben het eens met mijn beste vriendin Barbara, ik wil die twee kleintjes ook wel eens goed bekijken.

Babette met haar kuikens

Ik heb gehoord van Laza dat ze grijzig bruin (Gerrit) en zwart (Geertje) zijn, maar horen is toch anders dan zien.
Waar Barbara en ik wel blij om zijn is dat wij nu niet meer de kleinsten zijn hier in de tuin. Goed, toen er kuikens waren waren die ook kleiner dan wij, maar dat was maar tijdelijk.
Deze twee worden nooit groter dan ze nu zijn, dus ze halen ons ook niet in over een poosje.
Niet dat wij het erg vonden om klein te zijn, maar tot de middenmoot behoren is wel prettig.
Je valt dan wat minder op, hè? En opvallen willen kippen niet.

het veilige net over de Tok-tuin

Wie opvalt is prooi.
Niet dat daarop hier ook maar enige kans bestaat met het mooie net boven onze tuin, maar het gaat om het idee.
Dat zit in onze genen, altijd proberen om niet op te vallen. Alleen Geertrui, die trekt zich nooit ergens iets van aan, die loopt gewoon brutaalweg over de tegels te banjeren als er een grote vogel overvliegt.
Ze steekt nog net niet haar tong uit, maar ze zou ertoe in staat zijn.

Geertrui:

Het is me gelukt!!
Wat?
Moet u dat nog vragen?

Desiree en Geertrui: overlevers van het alfabet

Ik heb het gehaald, Ma Tok heeft de twee nieuwelingen een naam met MIJN voorletter gegeven!
Nu ben ik net zover als Desiree, ik heb de hele alfabet-ronde overleefd.
En het kwartelmeisje heeft ze ook nog Geertje genoemd, dat vat ik op als een eerbetoon aan mijn zuster zaliger.
Geertje is tenslotte een afkorting van Geertrui.
Of ik ze al goed bekeken heb, die twee kleintjes?
Nee, niet heel erg goed, maar wel

de tweelingzussen Geertrui en Geertrui

een beetje.
Toen Ma Tok ze in hun hokje zette stond ik natuurlijk met mijn snavel vooraan, bijna tegen Ma Tok's benen. Ik heb mijn nek een beetje verrekt toen ik me zo lang mogelijk maakte, maar dat is nu gelukkig weer over.
Ik heb ook al geprobeerd om ze te bekijken vanaf het dak van het hokje, maar dat gaat ook niet echt gemakkelijk. Je moet je dan in een heel rare bocht wringen om naar binnen te kunnen kijken en die kleintjes werkten ook niet echt mee, ze zaten zover mogelijk van mij af in een hoekje van het hok waar ik niet kon kijken.
Maar dat zal allemaal wel in orde komen.
Ma Tok heeft gezegd dat ze, als ze helemaal gewend zijn, los in de tuin mogen lopen, die Gerrit en Geertje.
Maar dat zal nog wel een hele poos duren, denk ik.

Groot nieuws

LazaRus:

De familie Tok is groter geworden.
Ik heb daar geen aandeel in gehad, maar ik mag het u meedelen.
Omdat ik hier de baas ben dus.

het kleine hokje

U begrijpt niet hoe dit in zijn werk is gegaan? Eerlijk gezegd begreep ik er ook niets van.
Ma Tok kwam opeens de tuin in met een heel klein hokje, en dan bedoel ik ook echt héél klein. Daar paste geen kip in, ook niet een erg klein krieltje.
Ik dacht: "Wat heb ik nu aan mijn kam hangen?" En ik hoorde Geertrui kakelen: "Wat krijgen we nou, gaan we nu ook vogeltjes in hokjes opsluiten?"
Ma Tok zette het piepkleine hokje in de grote schuur en toen begon ze het nieuwste broedhokje leeg

het broedhokje

te halen.
"Dit had ik natuurlijk al veel eerder schoon moeten maken," hoorde ik haar mompelen.
Alle leden van de familie Tok waren inmiddels zo nieuwsgierig geworden dat wij om haar heen liepen te scharrelen om maar niets te missen van wat er gebeurde.
"Gaan jullie eens een beetje opzij," zei Ma Tok, "straks sta ik op jullie poten en dan is het huis natuurlijk te klein." Welk huis er niet groot genoeg zou zijn vertelde ze er niet bij, maar ik denk dat ze het over het hokje in de schuur had, want dat was echt te klein voor ons, zelfs voor Barbara of Babette, die toch de kleinsten van onze familie zijn.

meelwormpjes snavelen om niet in de weg te lopen

Toen wij ons niet lieten wegsturen strooide ze wat lekkere meelwormpjes voor ons, op een afstandje van het broedhokje.
Tja, toen gingen we die eerst lekker opsnavelen, natuurlijk.
Het gekke was dat Yvonne en Yvette ook lekkers kregen, terwijl zij helemaal niet in de weg hadden gelopen, maar goed, ik gunde ze dat wel, dus ik zei er niets van.

het ingerichte hokje

Eindelijk was het hokje schoon genoeg naar de zin van Ma Tok en ging ze het inrichten. Tabaksteeltjes, bodembedekking, een voerbakje met heel raar voer erin en toen een waterbakje met water.
Dat laatste gaf nog reden tot enige lelijke woorden, omdat het niet helemaal goed terecht kwam in de schone bodembedekking, zodat Ma Tok weer opnieuw kon beginnen met het verwijderen van natte troep en er toen weer droog spul in moest. Maar goed, dat vond ik niet belangrijk, ik was zo langzamerhand wel héél erg benieuwd geworden naar de nieuwe bewoners van dat hokje.

Want dat die in het piepkleine hokje in de schuur zaten was nu wel duidelijk voor mij.
En ja hoor, Ma Tok liep naar de schuur en ze kwam terug met dat houten hokje en ze zette het in het schone broedhok.
Ik rekte me zo veel mogelijk uit om te kunnen zien wie er uit dat kleine hokje tevoorschijn zou komen.
En wat schetst mijn verbazing toen er niet één, maar twéé heel kleine hoenderachtigen uitgehaald werden door Ma Tok. De ene was nog een maat kleiner dan de andere.

Gerrit

Geertje

Hoe was het mogelijk dat die met hun tweeën in dat piepkleine ding hadden gezeten?
Ik had meteen medelijden met hen en dat zei ik ook tegen ze.

Gerrit

De grootste keek een beetje angstig naar mij en de kleinste durfde helemaal niet te kijken. Ach, dat zal wel goed komen, ze moeten natuurlijk eerst even wennen aan ons, groteren.
Ik nam aan dat ze bij de familie Tok zouden gaan horen en Ma Tok bevestigde dat van harte.
"Ja hoor, Laza, Gerrit en Geertje zijn hiermee volwaardige leden van de familie geworden.
Ik kon mijn oren niet geloven. "Gerrit?" vroeg ik.
"Ja," zei Ma Tok "de grootste is een haantje, maar omdat het kwarteltjes zijn zal hij nooit met je gaan vechten om de macht.
Hij is bovendien al behoorlijk op leeftijd, dus van groeien en groter worden dan jij kan geen

Geertje

sprake zijn."
Dat stelde mij gerust, een herhaling van het drama met Anne C zat er dus niet in.
En ik vind het prima dat er een klein haantje in onze familie bij komt, hij zal ook niet proberen mijn hennen te treden, want daar kan hij dus echt never nooit niet bij. Zelfs niet met een keukentrapje, nee.
We wachten even af hoe het allemaal gaat met de kennismaking, maar als die goed verloopt gaan we dit heuglijke feit van de uitbreiding van de familie natuurlijk uitgebreid vieren hier in de Tok-tuin.
Ik zeg alvast: "KUKELEKUU, hoera!

Herfst: een lollig of moeilijk jaargetijde?

Nadine:

Koud is het, vind u niet?
Ik vind het niet erg, zolang het maar niet regent. Nat worden is niet fijn, zodat wij voor regen altijd schuilen onder de struiken of in ons huis.

vieze Geertrui

Alleen Geertrui trekt zich niets aan van de regen, terwijl het nat-zijn juist bij haar rare gevolgen heeft voor haar uiterlijk.
Haar kapsel zakt helemaal in, het lijkt net of ze dreadlocks heeft in plaats van een mooie kuif.
Maar ja, Geertrui is Geertrui.
Weet u nog dat zij en haar tweelingzuster zaliger geintjes uithaalden met (ik durf het bijna niet te zeggen) poep?
De ene Geertrui had toen onder de zitstok gezeten en er had iemand per ongeluk wat op haar rug laten vallen. Heel duidelijk zichtbaar op die witte veren van haar. Omdat deze Geertrui toen werd aangesproken als "vieze Geertrui" en de andere als "schone Geertrui" hadden ze iets bedacht om er weer hetzelfde uit te zien. "Schone Geertrui" ging onder de stok zitten en "vieze Geertrui" nam plaats recht boven haar schone witte zus.
Wat "schone Geertrui" toen deed kunt u wel raden.
De viespeuken.

Daantje en Dirkje:

Weet u wat wè leuk findûh?
Storrum.

Daantje in de storm

Foorral als ut flink harrd tekeerr gaat. Ut is lollig om dan achterruit geblasûh te worrdûh, terrwijl je foorruit prrobeerrt te scharrrrelûh.
Wè hebbûh dan de grrootste prret. Wè hebbûh dit nog nooit meegemaakt in ons lefûh. Floorrtje ook niet, maarr sè worrdt een beetjûh een dikkerrdjûh, die kan nog rredeluk

dikke Floortje

standhoudûh tegûh harrde wind, maar wè sèn slank, wè hebbûh meerr last van storrum dan alle anderrûh. Het kan ook meespelûh dat wè het selluf errug grrappig findûh, wè latûh ons rregelmatig omwaaiûh en wè gierrûh het dan uit fan de lach. Pas dedûh wè een wedstrrèd wie het harrdst achterreût kon lopûh, dit natuurrluk met behulp fan Jan de wind.
Het was heerrluk, de één rrende nog harrderr de ferrkeerrde kant op dan de anderr. Tot wè allebèh op ons achterrste belanddûh en niet meerr bijkwamûh fan het lachûh.
Nadine waarrschuwde ons dat wè foorrsichtigerr moestûh sèn, omdat wè anderrs binnenkorrt iets soudûh brrekûh. Wat een âwe-henne-prraatjûs, seg!
Daar sèn wè niet bang foorr hoorr, wè kunnûh prrima fallûh op onse donskontûh.

Maria:

Yvonne en Yvette hebben deze kille tijd uitgekozen om te gaan ruien.
Ik zeg nu dat ze die tijd hebben gekozen, maar dat is natuurlijk niet zo.
De rui overkomt je, daar kun je niets aan doen.

nieuwe veerpennen op de kale plekken

Maar het is wel vervelend, als ze doorgaan zoals nu zitten ze straks in de kou zonder veren. Hun hele hok ligt vol met wit, het lijkt wel alsof het gesneeuwd heeft.
Ik hoop dat hun nieuwe veren snel aangroeien, anders krijgen ze het nog koud straks.
Ma Tok geeft ze al extra eivoer en meelwormpjes, ik hoorde haar zeggen dat de beide grote dames binnenkort kattenvoer krijgen als hun verenpak niet snel weer vol wordt. Dat kattenvoer uit blik zit ook vol eiwit, dat is heel goed voor de aanmaak van nieuwe veren.
Maar gelukkig krijgen Yvonne en Yvette alweer nieuwe veerpennen op hun kale plekken. Ze zijn wel allebei staartloos, dat staat erg bijzonder, om het vriendelijk te zeggen. Eieren leggen ze ook niet nu, natuurlijk, ze hebben al hun krachten nodig voor de verengroei.

Met ons in de winterstop en Yvonne en Yvette in de rui is er nu een ei-arme periode aangebroken voor Pa en Ma Tok.
Gelukkig hebben ze nog een voorraadje in de koelkast staan.

Geertrui's commentaar en het eerste week-verhaaltje

Geertrui:

Was u erg geschrokken vorige week door het bericht van Laza?
Ik vind het maar flauw van Ma Tok, dat ze niet meer tijd voor ons neemt.
Wat is dat nou, één keer per week een verhaaltje?

een deel van de vergadering

Ik heb er met de andere leden van de familie Tok over gekakeld, we hebben er zelfs een vergadering over gehad.
En het resultaat daarvan was dat wij met Ma Tok zijn gaan praten. En nu hebben we een soort van compromis gesloten.
Dat houdt in dat we allebei een beetje onze zin krijgen.
Ma Tok bleef bij haar standpunt, ze had echt niet meer tijd, zei ze. Maar wat wij hebben bereikt is dat zij heeft beloofd om, als er tussentijds iets belangrijks gebeurt, dat meteen aan u door te geven. Zo blijft u toch op de hoogte van de belangrijke gebeurtenissen in onze tuin.

het uitkomen van kuikens zal direct worden doorgegeven
door Ma Tok

Dat hebben wij toch maar mooi voor u geregeld, vindt u niet? Wat belangrijke zaken zijn?
Het uitkomen van eieren natuurlijk, maar ook het eventuele doodgaan van een Tok-lid.
Want dat kan zomaar gebeuren. Er zijn al een paar kippen erg oud en daar reken ik mijzelf ook toe. Niet dat ik van plan ben om uit te stappen, maar dat heb je niet altijd zelf in de hand.

Goed, dat was over vorige week. Nu het verhaaltje voor deze vrijdag.

Geertrui en Daantje op de achterste stok, vooraan Dirkje

Vanochtend, toen we nog op stok zaten allemaal, begon Laza met zijn eerste ochtendkraai.
Die klinkt altijd een beetje schor, omdat hij dan net wakker is en een hele tijd zijn stem niet heeft gebruikt.
Ik zit altijd op de achterste stok, gewoon omdat ik dat prettig vind. Naast mij zaten vandaag Daantje en Dirkje.
Niets bijzonders, zult u denken en daar hebt u gelijk in.
Wat wel bijzonder was, was dat ik naast mij precies zo'n schorre kraai hoorde.
Daantje natuurlijk.
Laza keek verstoord om naar mij, alsof ík de schuldige was.

Laza op de voorste stok

De jonge hennetjes zag hij voor het gemak over de kop.
Ik keek Laza recht aan en hij draaide zich weer om.
Toen ging Dirkje heel stilletjes op de voorste stok zitten, tussen Desiree en Annette in.
Laza kraaide weer, nu veel krachtiger en fraaier.
En ja hoor, weer klonk de schorre kreet van Daantje naast mij.
Maar de slimmerd hipte bliksemsnel naar de voorste stok, naast Dirkje, waar nog een klein plekje open was.
Laza keek weer om en omdat ik nu de enige was die achter hem zat moest hij natuurlijk wel denken dat ík hem voor de gek

Geertrui als enige hen op de achterste stok

hield.
Vóór mij zag ik Daan en Dirk stikken van de lach.
Heel stilletjes, natuurlijk, de ondeugden.
Eigenlijk vond ik het wel een goeie mop, dus ik keek Laza heel verbaasd aan, alsof ik niets gehoord had van die kukel van Daantje.
Laza bleef even stil zitten en toen begon hij achter elkaar een hele riedel van kukelekuuu's te roepen. Daar hadden Daantje en Dirkje niet van terug, ze zaten een beetje beteuterd te kijken. En Laza?
Die knipoogde naar mij!
Hij had het hele geintje van het begin af aan doorgehad.
"Zo, Daantje en Dirkje, jullie moeten nog maar eens flink oefenen," kakelde hij grinnikend tegen de twee boefjes. Zij waren hierdoor helemaal niet van hun stuk gebracht, nee, ze lachten hartelijk mee met Laza en alle anderen deden hun duit in het zakje. Dat was lekker wakker worden op een gewone vrijdagmorgen.

Belangrijke mededeling

LazaRus:

Ik heb een opdracht gekregen van Ma Tok.
Ik moet u iets vertellen dat sommigen van u plezier zal doen, maar de meesten verdriet.
Wat kan dat zijn?

Ma Tok heeft het de laatste tijd nogal druk met van alles en nog wat en zo komt zij er niet aan toe om drie keer per week een verhaaltje over ons te schrijven.
Ik persoonlijk vind dat jammer, maar er is niets aan te doen, zegt zij.
Voortaan zal er maar één keer per week een nieuw bericht over de familie Tok verschijnen. Omdat het Ma Tok het leukste lijkt dat vlak voor het weekend te doen komt er dus vanaf nu alleen op vrijdag nieuws over ons naar buiten.
Zo kunt u in uw vrije tijd genieten van onze belevenissen in de Tok-tuin.

Ik wens u sterkte toe met het verwerken van deze droevige tijding.
Als troost krijgt u nog een mooie foto van ons.

een deel van de familie Tok

De nadelen van het zijn van een kuifhoen

Desiree:

Er is nu wel genoeg gekakeld over al die kriebelbeestjes, ik krijg al jeuk als ik eraan denk.

Desiree heeft Geertrui haar tonsuurtje laten bekijken

Terwijl het nu net een beetje beter gaat met mijn kuif na de bespuitingen van Ma Tok.
Ik heb Geertrui laten kijken of de kale plek in mijn kuif al wat kleiner is geworden.
Zij heeft nauwkeurig gekeken en ze zei dat er uit de nieuwe veerschachten nu ook weer wat pluimpjes aan het groeien zijn. Die pluimpjes vinden de veerluizen erg lekker, denk ik, want die eten ze altijd op zodra ze verschijnen.
En dan gaan ze verder met de schachten zelf, totdat er niets meer over is dan kale huid.

Desiree met haar nieuwe kuifveertjes aan de voorkant

Maar goed, daar zouden we het dus niet verder over hebben.
Ik heb nu een beetje een tegengesteld probleem.
De veertjes aan de voorkant van mijn kuif zijn namelijk allemaal vernieuwd na de rui. Dat is op zich niet erg, maar mijn kuifveertjes groeien nogal ver in mijn gezicht. En zo komt het dat ze ook voor mijn ogen groeien.
Dat is vervelend, want ik kan nu niet zo goed zien.
Ma Tok knipt die veertjes vlak bij mijn ogen altijd weg, maar dat heeft ze nu nog niet gedaan.
Ze zegt dat ze eerst wil wachten tot mijn "tonsuurtje" weer is verdwenen. Ze is bang dat de veerluizen van de afgeknipte schachtjes gaan eten en dan begint de ellende weer opnieuw. Nu ben ik dus een beetje bijziend, ik zie alleen wat vlak voor mijn

Desiree vlak voor haar botsing met Daantje

snavel gebeurt.
Zo kwam het dat ik per ongeluk tegen Daantje opbotste toen zij met haar kop omlaag stond te snoepen van een meelwormpje, dat op de grond lag.
Ik zei netjes: "Sorry, Dirkje," waarop zij zei: "Hé jûh, ben je blind ofso?"
Ik wilde gaan uitleggen dat dat inderdaad een beetje het geval was, maar voordat ik mijn snavel open had gedaan kwam er een stem van mijn andere kant:
"Je hoef tegûh mè geen sorrrry te seggûh hoorr, je dee niks ferrkeerrds tegûh mè."
Toen begreep ik dat ik tegen Daantje was aangelopen en dat ik me tegenover de verkeerde had verontschuldigd.

Daantje en Dirkje houden hun snavels van schrik dicht

Ik heb de beide meiden toen maar uitgelegd hoe het zat met mijn kuif na de rui en Ma Tok's kapperswerkzaamheden.
Ze waren allebei zó onder de indruk dat ze een volle minuut hun snavels dicht hielden. Daarna verzekerden ze me dat ze blij waren dat zij geen volle kuifhoenders waren, want een schaar zo vlak bij je ogen: "Brrrrrrrrr," zoals zij het zeiden.
Even later kwamen ze allebei met een lekker hapje naar me toe, omdat ik dat vast moeilijk kon vinden nu ik niet zo goed kon zien.
Dat vond ik erg lief van de twee ondeugden, ik heb ze dan ook heel hartelijk bedankt.
En nu is het dus wachten totdat Ma Tok het veilig genoeg vindt om mijn kuif te knippen.
Ik zal blij zijn als het zover is.