Zomerkriebels en rare dromen

Maria:

Ma Tok is telkens in ons huis bezig.
Ze heeft niet zo lang geleden alles eruit gehaald en de hele boel schoongemaakt.

volgezogen bloedluis (sterk vergroot)

Daarna werd alles bespoten met wit spul, dat is tegen de luizen, zei zij.
Ik ben blij dat zij die nare kriebelaars aanpakt, want het is echt om gek van te worden als je wilt slapen en ze lopen de hele tijd over je heen te krioelen.
En dan zuigen ze nog bloed uit ons ook.
Wij kregen ook allemaal nog een druppel in onze nek en dat was het dan.
Ma Tok dacht dat alles nu weer in orde was, maar een dag of tien later voelde zij op haar hand een paar van die vervelende luizen lopen. Ze maakte ze snel dood, dus veel last had zij er niet van, maar ze was een beetje boos dat

de 3 kuikens op de voorste rand van het plateau
(de kleine Kenau heeft zich ertussen gewurmd)

er nu toch weer beestjes in ons huis zaten, terwijl ze zó haar best had gedaan.
Het viel haar op dat de naarlingen vooral aan de voorkant van het plateau zaten, daar waar de kuikens altijd met hun drieën op een rijtje zitten als we gaan slapen. Zouden die kleintjes de luizen in het hok hebben gebracht? Zij hadden toch alle drie ook druppels in hun nek gekregen toen ze bij ons kwamen wonen.
Ma Tok spoot de hele voorkant van het plateau nat met een

Iona krijgt de eerste avond druppels in zijn nek

spuitbus en ik hoorde haar mompelen dat ze die drie ukkies vanavond nog een keer een druppel zou geven. En als het dan nog niet over was zou ze hen helemaal nat spuiten met het spul uit die spuitbus.
Oei, dat leek mij helemaal niet fijn voor Iona, Inge en Hannah, maar die luizen zijn ook geen pretje.
's Avonds lukte het Ma Tok om Iona zijn druppels te geven, maar Hannah en Inge waren haar te vlug af. "Dan krijgen jullie ze morgen wel," zei Ma Tok en zo gebeurde.
Ik ben benieuwd of er nu nog steeds luisjes in ons huis zitten. Ma Tok heeft niet veel zin om alles weer naar buiten te slepen en dan weer ons hele huis te

Daantje (links) en Dirkje (rechts)

stofzuigen en in te spuiten, maar als het moet dan gaat ze het toch doen, zei ze.
Dirkje en Daantje waren ook weer eens bezig. Ze zaten de hele tijd te krabben op hun lijf en Laza vroeg al aan hen of ze zoveel last hadden van die nare beestjes. Als dat zo was zou hij het tegen Ma Tok zeggen, dan zouden zij ook worden natgespoten met de spuitbus.
Hij had het nog niet gezegd of de twee ondeugden stopten met krabben. Ik vroeg of de beestjes acuut waren gestorven, waarop Daantje zei: "Hahaha, dachtûh jullie echt dat wè jeuk haddûh?"

Laza en Maria naast elkaar op de stok

Dirkje gierde mee en zei: "Het was gewoon een grrap van ons, wè wildûh kèkûh of jullie errin zoudûh trrappûh." Daantje:"Maarr als Laza durrvoorr gaat zorruggûh dat wè bespotûh gaan worrdûh..." Dirkje:"...dan vindûh wè het niet meerr zo lollig."
Laza knipoogde naar mij (hij zat naast me), ik denk dat hij de boefjes door had gehad. Ik had het wel grappig gevonden als hij niets tegen hen had gezegd en wel tegen Ma Tok, zodat ze allebei bespoten zouden worden, maar misschien was dat een slechte gedachte van mij. Die heb ik de laatste tijd wel vaker,

de plas uit Maria's droom

slechte gedachten.
Ik kan in mezelf vreselijk lachen als ik bedenk wat een ondeugd kan overkomen.
Zo stelde ik me pas voor dat Daan en Dirk samen in een plas vielen, omdat ze iemand nat wilden spetteren.
Ik zag het echt voor me, ze kwamen er kletsnat uit gekropen, uit die plas en ze lachten nog ook.

Ik denk dat het tijd wordt dat er weer eens een geintje wordt uitgehaald hier, dan hoef ik het niet meer in gedachten te beleven. Want ik voel me dan toch een beetje schuldig, alsof ik iemand iets kwaads toewens. En dat is toch niet mijn bedoeling.

Filosofie: antwoord op alle vragen?

Inge:

Mijn broer Iona is verlegen.

verlegen Iona

Hij durft bijna niet van de wormpjes te eten, als die worden gestrooid. Daarom geeft Ma Tok hem vaak wat extra's zonder dat de anderen het zien.
Vooral Yvonne en Yvette zijn nogal haaibaaien, die kapen alle lekkers zo voor je snavel weg, als je niet oppast.
Hannah durft van ons drieën het beste, nu Hildert weg is, ik ben ook wel een beetje bang voor die grote witte slagschepen.
LazaRus, onze baas, zorgt er nu en dan ook voor dat wij kuikens aan onze trekken komen.
Iona moet maar goed naar hem kijken, dan kan hij leren hoe je je als goede haan moet gedragen.

Mama Babette bemoeit zich niet meer zoveel met ons, zij is vaak samen met Barbara, die tegelijk

Barbara en Babette, de 2 serama's

met haar in de Tok-tuin is gekomen. Nee, zij zijn niet hier uit hun ei gekropen, Pa en Ma Tok hebben hen bij Hoogendoorn gehaald toen ze ongeveer een half jaar oud waren.
En Pippa, de mama van Hannah, denkt dat ze nog een keer mag broeden dit jaar, ze zit telkens op een legnest.
Ik moet er niet aan denken dat ik dat ook een keer zou moeten, niks aan hoor, een hele tijd stil zitten om een paar eitjes warm te houden.
Ik help Iona nu en dan ook een

Laza en Iona, de 2 hanen van de familie Tok

beetje, anders blijft hij de hele tijd onder de grote struik zitten. Ik neem hem mee naar de fijne scharrelplekjes.
Wat wel heel bijzonder is aan Iona is dat hij zich zonder probleem laat oppakken door Ma Tok, hij gaat niet eens roepen of zenuwachtig heen en weer bewegen, zoals eigenlijk alle anderen hier doen. Ik heb hem gevraagd of hij het dan helemaal niet eng vindt als hij geen controle heeft over zijn eigen lijf. "Waarom zou dat eng zijn?" vroeg hij, "Ma Tok doet ons toch nooit kwaad, dat heeft Laza mij zelf verteld; hij laat zich ook gewoon oppakken door haar."
Nu ik erover nadenk moet ik bekennen dat hij gelijk heeft, ik

Odette, de filosoof

heb gezien dat Ma Tok Laza van de stok pakte om hem druppels in zijn nek te geven tegen de luizen en toen zat hij heel stil en gaf hij geen kik. De hennen daarentegen schreeuwden moord en brand toen ze aan de beurt waren. Ik vond het ook eng, ik probeerde uit haar handen te springen, maar zij hield mij stevig vast en toen was het zó gebeurd.
Zou het iets van hanen zijn, dat zich rustig kunnen overgeven aan een vertrouwd mens?
Ik zal het eens aan Odette vragen, dat is een bedachtzame hen, je kunt zien dat zij veel nadenkt. Ze gaat soms gewoon

de 3 overgebleven kuikens in de Tok-tuin

een poosje helemaal alleen in het Tok-huis zitten, ze doet dan niets, zit stilletjes voor zich uit te staren en gaat na een tijdje weer naar buiten.
Ik heb aan mama Pippa gevraagd waarom Odette dat doet en mama zei dat Odette een filosoof is en dat die veel moeten nadenken.
Ik wil dat nooit worden, ik loop liever door de tuin te scharrelen met de anderen.
Het kan ook zijn dat je pas op latere leeftijd filosoof wordt, als je te oud wordt om lekker te rennen en zo.

Ik zie wel hoe het allemaal gaat, voorlopig ben ik nog lekker jong en kan ik heerlijk genieten in de Tok-tuin.

Weer thuiszorg

Hannah:

Het is fijn in de Tok-tuin.
En ik voel me al heel groot nu ik ook in het grote huis mag slapen.

een grote haan om Hildert mores te leren

Mijn broertje Hildert is niet meer hier bij ons, maar dat is niet zo erg, hij was toch alleen maar vervelend.
Hij deed ook helemaal niet wat mama Pippa kakelde, hij ging gewoon zijn eigen gang.
En hij was een echte pestkop.
Ik hoop dat ze hem daar in Stolwijk even bij de tijd draaien, om het zo maar te zeggen, ze hebben daar ook héél grote hanen, heb ik gehoord.
Als zo'n groot beest op hem af komt zal hij wel een toontje lager gaan kraaien.
Ma Tok is lief, ze houdt van ons allemaal, ze vond het zelfs naar dat ze Hildert weg moest

Pippa klaagt da Ma Tok er alweer niet is

brengen, maar het was voor iedereen beter, zei ze.
Ze zorgt goed voor ons, maar nu was het al de tweede keer in korte tijd dat ze er niet was.
Ze had wel voor vervanging gezorgd en voor mij maakt het niet echt uit wie ons lekkers en schoon water geeft en de deur voor ons open en dicht doet.
Ik ben hier nog niet zo lang dus ik dacht dat het zo hoorde, dat er nu en dan iemand anders kwam.
Tot ik mama Pippa hoorde klagen dat het zo niet kon doorgaan, vroeger was Ma Tok nooit weg en nu al twee keer in een paar weken.
Oké, het duurde weer niet lang voordat ze terug was, maar de hele familie Tok is aan haar gewend en zij houden niet van verandering.
Ik vind het wel lollig als iemand

Hannah en Inge giechelen wat af samen

anders ons komt verzorgen, die mevrouw Katblad moet altijd zoeken naar alles, dat is erg grappig. Ik zit dan samen met Inge stiekem te giechelen om haar. En we proberen het voor haar extra spannend te maken door ons te verstoppen als ze onze deur dicht komt doen, maar ik geloof dat Ma Tok onze verstopplekjes aan haar heeft verklapt, want ze vindt ons elke keer weer.
Toen mevrouw Katblad onze deur had gesloten bleef het nog een hele tijd licht en de volgende morgen kwam Yvette bij ons op bezoek. Toen begreep ik waardoor het zo licht was geweest, het luikje stond nog open.

het nog openstaande luikje

Mevrouw K. kwam al héél vroeg de tuin in, maar ze deed de deur niet open, nee, ze deed het luikje dicht. Geertrui, Barbara en Babette waren al naar buiten gegaan, die liepen al in de tuin te scharrelen.
Op de gewone tijd kwam mevrouw K. weer terug om nu wel onze deur te openen en ons schoon water en lekkers te geven.
's Avonds was er weer een kipje te weinig, dus ze moest weer gaan zoeken.
Ze had al een kipje in een legnest zien liggen, ze noemde haar Reina, maar het was Floortje, hihihi, ze kent onze namen niet

Pippa bij Floortje in het legnest

zo goed.
Na een hele tijd zoeken en zenuwachtig rondlopen zag ze dat er onder Floortje nog een kipje in het nest lag. Ik heb gehoord dat ze dat geintje al eerder hebben uitgehaald, maar nu was het mijn broedmoeder Pippa die daar bij Floor was gekropen. Ze denken allebei dat ze broeds zijn, maar Ma Tok heeft gezegd dat het voor dit jaar weer over is met broeden, dus ze kunnen het wel vergeten.
De volgende morgen kwam mevrouw K. heel laat, dat was omdat het hard had geonweerd

het slafeest na het onweer

en geregend, zei ze.
Ik heb daar niets van gemerkt, ik weet niet eens wat onweer is en een beetje regen vind ik geen reden om te laat te komen.
Maar goed, ze was er en we kregen wormen en ook nog sla van haar, dus ik zal niet klagen. Ik zag ook nog een stuk komkommer, maar dat ging onze snavel voorbij, dat was voor logeer-cavia Peppa, zei ze.
Ze gaf Inge, Iona en mij stiekem wat extra slablaadjes, omdat die twee grote witten, Yvonne en Yvette, telkens alles voor onze snavels wegpikten. Dat was erg zorgzaam van haar.
Toen mevrouw K. weer wilde

Reina wil in het nest van Floortje en Pippa

vertrekken kwam Reina binnen, ze wilde een ei gaan leggen in het legnest waar Pippa en Floortje in lagen. De twee "broedenden" vonden dat niet goed, waarop Reina begon te kijven en de twee meiden in het nest scholden net zo hard terug. Het was een gekakel van jewelste, ik had verwacht dat Laza zou komen kijken wat er aan de vleugel was, maar hij bleef een beetje voor zich uit staan staren in de tuin. Hij was zeker nog niet helemaal wakker. Of zou hij te oud worden om op ons allemaal te passen?
Die avond kwam onze eigen Ma Tok weer onze deur sluiten en ons welterusten wensen. En sindsdien is ze er elke dag weer.

Ma Tok: Mevrouw Katblad wordt weer bedankt voor het verzorgen van de familie en het maken van een gedeelte van de foto's.

Vertrek van een lid van de familie Tok

Iona:

Ja, u ziet het goed, mijn naam is veranderd.
In plaats van Iyona heet ik nu Iona.
Dat komt omdat ik een haan ben en geen hen.

Iona

Ma Tok heeft contact gehad met de lezeres, naar wie ik vernoemd was, en ook met mijn broedmoeder Babette en zo zijn zij tot mijn nieuwe naam gekomen. Ik heet nu naar een man uit de bijbel, die door een grote vis was opgeslokt.
Ik vind het allemaal best, zolang ik maar hier in de Tok-tuin mag blijven.
Ik geloof dat Ma Tok bang was dat ik als eerste zou moeten verhuizen naar Stolwijk, maar dat is niet gebeurd.
Er is wel iemand vertrokken en ik moet eerlijk zeggen dat ik daar niet rouwig om ben.
Wie er weg is?

v.l.n.r.: Hildert, Hannah en mama Pippa
zo te zien een lief gezinnetje

Hilda.
Zij bleek ook een haantje te zijn en niet zo'n lief haantje ook nog. Ma Tok had haar al omgedoopt tot Hildert en zij heeft eerlijk geprobeerd om hem in de tuin te laten blijven, maar Hildert de haan was zó agressief dat hij niet te handhaven was.
Hij wilde de hele tijd met mij vechten, ik kreeg niet eens meer de gelegenheid om te eten en als opgroeiend kuiken heb je je voeding toch nodig. Hildert rende ook steeds achter de hennen aan, hij wilde zelfs Yvonne en Yvette

Hildert kijkt boos naar Iona

niet met rust laten.
Het was een constante herrie hier in de tuin en Ma Tok kwam telkens naar beneden om te kijken of het allemaal wel goed ging. Toen zij zag dat Hildert mij bij mijn nek had gepakt en niet eens los liet toen ik ging rennen zei ze tegen pa Tok dat het zo niet langer kon doorgaan.
Ze belde naar Hoogendoorn en vroeg of Hildert daar een plekje kon krijgen. En omdat zij al zo lang klant zijn mochten ze hem komen brengen.
Ma Tok kwam de tuin in met haar vangnet en ze had Hildert in één keer te pakken. Hij werd in een doos met héél veel luchtgaten gezet en toen verdween hij uit de tuin. Hij mocht nog wel even afscheid nemen van zijn moeder Pippa, die hem de vorige avond

Hildert met zijn nieuwe dames bij Hoogendoorn

onder haar vleugel had moeten klemmen om hem rustig te krijgen.
Ik heb de indruk dat zij het ook stiekem een opluchting vindt dat haar broedzoon is vertrokken.
Hij heeft een mooi plekje gekregen bij drie hennen, vertelde Ma Tok haar en nu is zij helemaal gerustgesteld.
En de rust in de Tok-tuin is een verademing, daar zijn we het allemaal over eens.
Omdat wij, de drie overgebleven kuikens, inmiddels ook in het Tok-huis slapen mochten wij aanwezig zijn bij een vergadering, die was

LazaRus moet de baas blijven van de familie Tok

samengeroepen door Laza, onze baas.
Hij vertelde dat het nu weer heerlijk rustig was geworden en dat hij hoopte dat dat zo zou blijven.
Hierbij keek hij mij in het bijzonder aan.
Ik begreep wat hij bedoelde: ik ben ook een haan en als ik mij rustig houd mag ik blijven in de tuin.
Ik ben dat zeer zeker van plan, want ik heb het hier prima naar mijn zin met mijn broedmoeder Babette en mijn broedzusje Inge. Pippa heeft nu alleen Hannah nog maar onder haar hoede en dat is een hele verbetering.
Zo is de familie Tok geslonken, maar desondanks beter geworden.
Ik hoop dat Hildert een goed huis gaat vinden bij een fokker, waar hij zich lekker kan uitleven.

Vaarwel, ondeugd, je kan er ook niets aan doen dat je zo fel van karakter bent.

Thuiszorg

Kenau:

Een week geleden was er iets raars aan de hand in de Tok-tuin.
Alweer? hoor ik u vragen.
En ja, er gebeurt hier altijd van alles, maar dat wat eigenlijk nooit anders was dan anders was dat nu wel.
Wordt u al nieuwsgierig?

tellen is niet altijd gemakkelijk

Ma Tok komt, zoals u weet, elke morgen onze deur open doen, zodat wij naar buiten kunnen.
Ze doet dan nog van alles in ons huis, maar dat is nu even niet belangrijk. 's Avonds komt zij onze deur weer sluiten, zodat wij veilig kunnen slapen.
En juist die zekerheden waren opeens niet meer aanwezig.
Ma Tok had de deur opengezet en, nadat ze ons lekkers had gegeven en vers water, ging ze weer weg. Dat was nog normaal. Maar ze kwam ons 's avonds niet "onderstoppen" zoals zij dat noemt.
Nee, er kwam een vreemd mens bij ons in het Tok-huis en zij

Reina in het legnest van Soestdijk

begon ons te tellen. Dat duurde erg lang, want zij kende onze plekjes niet zo goed als Ma Tok. Dat we niet stil zaten hielp ook niet.
Na een hele poos verzuchtte zij dat er iemand miste, wij waren maar met ons dertienen en Ma Tok had haar verteld dat er veertien kippen in het Tok-huis hoorden te zitten voordat de deur dicht mocht. De mevrouw raakte lichtelijk in paniek en ze ging overal zoeken in de tuin, terwijl Ma Tok haar toch had verteld dat

Pippa heeft haar kuikens al naar hun hokje geleid voor de nacht

Reina vaak in het legnest van Soestdijk zat te slapen.
Eindelijk werd ze gevonden en ze werd door een andere mevrouw, die er ook bij was, opgetild en in ons huis gezet. Natuurlijk was Reina het daar niet mee eens en dat liet ze horen ook. Gelukkig deden de twee dames de deur snel dicht en toen kwam Reina al pruttelend tot rust en konden wij eindelijk gaan slapen.
De volgende morgen kwam de vreemde mevrouw, die volgens Geertrui mevrouw Katblad heet,

Dirkje wil nog niet naar binnen

onze deur weer opendoen. Gelukkig wist ze waar de gedroogde wormen stonden en we kregen allemaal een lekkere portie van haar. We kregen schoon water en de kuikens mochten uit hun hokjes en toen leek alles weer gewoon.
Maar 's avonds kwam die mevrouw Katblad alweer onze deur sluiten, wat nog enige moeite kostte omdat Dirkje niet naar binnen wilde, maar dat terzijde, en de volgende morgen deed zij hem ook weer open. Toen begon ik een beetje ongerust te worden.
Zou Ma Tok nog wel terugkomen? Of moesten wij het voortaan met deze verzorgster doen?

het tomaatjes-spel

Niet dat ze ons niet goed verzorgde, maar wij hebben toch liever onze eigen Ma Tok.
Toen iedereen buiten was deed mevrouw Katblad iets heel erg leuks, waardoor ik alle zorgen meteen vergat.
Ze gaf ons namelijk allemaal een klein rond rood dingetje om mee te voetballen. Dat was lollig, we rolden onze voetbal door de tuin, totdat iemand ontdekte dat je er ook in kon pikken en dat er dan een gaatje in kwam, waardoor de heerlijke inhoud opgesnaveld kon worden. Dat was een nog fijner spelletje dan het voetballen. Eigenlijk was mevrouw Katblad toch wel lief, ze mocht van mij vaker komen. Maar helaas, die avond werd onze deur weer gesloten door onze eigen Ma Tok. Ik zeg "helaas", maar dat meen ik niet, hoor, ik was erg blij dat ze weer terug was en zijzelf ook, dat hoorde ik aan haar stem toen ze ons "slaap lekker allemaal" wenste.

Ma Tok: met dank aan mevrouw Katblad voor de foto's bij dit verhaaltje.