Nog een aanwinst voor de Tok-tuin

Odette:

Pa en ma Tok waren weer eens naar Hoogendoorn geweest om de voorraden aan te vullen. Ons voer raakte op en dat mag niet gebeuren, natuurlijk. 

het Loo, hier nog in gebruik door pippa en Maartje

Ma Tok kwam met kruiwagens vol de tuin in. Ze zette alles neer en ging toen eerst het Loo helemaal schoonmaken. Waar dat voor nodig was begreep ik later pas. 

Eerst ging ik bij haar kijken wat ze allemaal deed. De bodembedekking werd verwijderd en ook de tegels werden helemaal schoongemaakt. Daar lag namelijk nog wat gif van de muizen en dat moest grondig verwijderd worden. 

Maar waarom moest dat eigenlijk allemaal? 

Ik begreep er niets van. 

het nieuwe witte kipje in het Loo

Toen ma Tok tevreden was begon ze het nachthok in te richten met schone bodembedekking en een eet- en drinkbak. 

"Wat heb ik nou aan mijn staart hangen," dacht ik en ik liep achter haar aan toen ze naar de deur van het mensenhuis toeging. Ze pakte een doos, die daar al een poosje had gestaan en uit die doos kwam:  een wit kipje! 

Ma Tok praatte tegen haar en zette haar in het Loo. Dus voor dit nieuwe hennetje was al die moeite geweest. Het beestje had duidelijk honger, ze begon meteen te eten. Ma Tok ging de gekochte voorraden voer in de betreffende tonnen doen

even beneden in de ren kijken

en toen ze klaar was ging ze foto's maken in het Loo. 

Het witte hennetje was helemaal niet bang, ze ging even beneden in de ren kijken en daarna klom ze weer naar boven. Een pittig dingetje, dat was duidelijk. 

Eerst was ik de enige die haar had gezien, maar toen ma Tok de volgende dag meelwormpjes en eivoer in de ren van het Loo had gestrooid legde ze ook wat van dat lekkers vlak vóór het rennetje. Daar kwam iedereen op af en zo maakte de hele familie Tok kennis met het nieuwe hennetje. 

Ma Tok vertelde ons dat ze Pavlova heette en dat ze van hetzelfde ras was als onze tsaar Nikolaas*. Die

kennismaking van de familie Tok met Pavlova

keek met extra belangstelling naar haar en dat begreep ik wel, een kip van hetzelfde ras heeft toch iets extra's. Net zoals het voor mij erg fijn was dat er weer een wit hennetje bij was gekomen. De tweede nieuwe witte hen in een paar weken, ik werd helemaal warm van binnen. 

Maar wat waren haar onderste veren smerig! Wat dat betreft leek ze meer op Olga, toen die hier net

Olga toen ze nog vies was van de modder

kwam, dan op mij. 

Olga is inmiddels schoon geworden, ik denk dat Pavlova ook wel mooi wit gaat worden als ze een poosje hier woont. Ze heeft vast in een vies hok op de grond gezeten voordat ze bij Hoogendoorn kwam, maar dat gaat hier helemaal goed komen. 

Dat de kleine Pavlova niet bang is uitgevallen bleek later op die dag. Katie kwam bij haar ren staan om eens te zien wat er nu weer voor indringer in "haar" tuin was gekomen. 

Als u naar de foto kijkt kunt u zien dat die nieuweling totaal niet van de grote hen onder de indruk was.

ontmoeting Katie en Pavlova

Ze zette haar vleugels breeduit in haar zij om zo groot mogelijk te lijken en ze liep regelrecht op Katie af. 

"Zo," kakelde ze, "en wie mag jij dan wel wezen?" 

Ik lachte me een ongeluk toen ik dat hoorde. Katie kakelde niets terug, ze moest even bijkomen van die brutaliteit. Daantje en Dirkje hadden het ook gehoord en zij rolden om van het lachen. Katie keek hooghartig naar hen en kakelde: "Jullie blijven toch een raar stelletje." Gniffelend scharrelden de twee ondeugden weg en ik moet zeggen dat ik het deze keer meer met hen eens was dan met wie ook. 

Katie vertelde hoe ze heette en Pavlova stelde zich voor aan haar. 

Ik ben benieuwd hoe dat straks gaat als er geen gaas meer tussen die twee zit. 

*Ma Tok: de meningen zijn verdeeld over de raszuiverheid van Pavlova, maar dat is hier in                 de tuin  geen probleem. In elk geval zit er een Grubbe baardkriel in haar genen.

De tsaar stelt zich voor

Tsaar Nikolaas:

Ma Tok vindt dat het tijd is om mij aan u voor te stellen.

Ik heb begrepen dat onze verhaaltjes aan u worden voorgeschoteld, zodat u op de hoogte kunt blijven van wat er in deze tuin allemaal gebeurt. 

Ik ben dit niet gewend, maar ik zal mijn best doen.

hanen en hennen bij mevrouw Angelique

Zoals Olga ongetwijfeld al heeft verteld kwamen wij uit het verre oosten van het land naar Leiden om daar in de Tok-tuin te wonen. 

Het is de bedoeling dat ik alle hennen van de familie Tok onder mijn hoede neem. 

Dat begreep ik pas toen ma Tok het tegen de anderen vertelde. 

Ik werd daar best een beetje zenuwachtig van. 

Ik ben gewend om samen met hennen en een heleboel hanen te zijn en omdat ik niet bepaald tot de grootsten behoor deed ik altijd braaf wat er gekakeld en gekukeld werd door de groteren. 

Maar hier ben ik de enige haan en al

Nikolaas durft te kraaien in het Tok-huis

ben ik één van de kleinsten, ik moet deze hele familie gaan leiden. 

Daar moest ik wel even van slikken. Nu ben ik een beetje gewend hier en ik durf al lekker te kraaien, vooral als we in het Tok-huis zitten in de morgen, voordat ma Tok de deur open doet. 

In de tuin kraai ik ook, maar niet zo vaak, ik ben altijd bang dat die grote Katie op me af zal komen om te vragen waarom ik de baas over haar wil spelen. 

Ik heb alle hennen hier eens op mijn gemak bekeken en ik moet zeggen dat er een paar heel fraaie dames bij zitten. 

Vooral de twee hokgenoten van Katie zijn prachtig, daar zou ik zomaar verliefd op kunnen 

Nikolaas en zijn 2 mooie dames

worden. 

Ik dans elke dag voor hen, maar ze laten mij nog niet echt toe hen te treden. Dat komt vast wel als het lente wordt. 

Ik heb gehoord dat de haan, die ik opvolg, LazaRus heette en dat hij een bijzonder wijze en goede haan was. 

Ik zou hem wel even willen vragen hoe ik het beste kan handelen, ik heb al gevraagd aan Odette, een rustig hennetje, waar hij begraven

meelwormpjes op Laza's graf

ligt en zij heeft mij zijn laatste rustplaats gewezen. 

Nu wist ik dus waar ik moest zijn, maar hij gaf helaas geen antwoord op mijn vragen, ook niet toen ik een paar meelwormpjes voor hem neerlegde op zijn graf. Odette, die dat zag, kakelde tegen mij dat Laza niets meer terug kon zeggen omdat hij niet meer leefde en dat het heel lief van mij was om hem wormpjes aan te bieden, maar dat ik die beter zelf kon opeten voordat Katie ze zou zien liggen. 

Dat heb ik toen maar gedaan. 

Odette kakelde dat het allemaal wel goed zou komen, de familie moet eerst nog rouwen om hun trouwe

Nikolaas in de struik

leider en dan kunnen ze pas wennen aan een nieuwe. 

Dat hielp wel een beetje, nu ben ik er wat geruster op dat ik een goede leider kan worden. 

Verder heb ik het hier prima naar mijn zin in de tuin, het is er goed van eten en drinken en slapen gaat ook steeds beter. 

Ik ga nog wel elke avond in mijn struik zitten, dan hoef ik niet die enge hoge trap op naar het plateau in het Tok-huis. Ik heb moeite met die trap omdat ik zo rechtop moet lopen; dat komt omdat ik geen staart heb die voor evenwicht kan zorgen. 

Als ik nu die hoge steile trap op zou gaan ben ik bang dat ik achterover

de steile hoge trap naar boven

kukel. 

Ma Tok heeft mij al een keer onderaan de trap gezet en ze zag wat het probleem was. 

Ze zei dat ze er een oplossing voor ging bedenken. 

Ze zet mij nu telkens op de stok als ze de deur komt sluiten, ze houdt mij dan lekker tegen zich aan en ze praat zachtjes tegen mij. 

Ik weet niet of ik ooit zelf op de stok ga zitten, dat momentje samen met ma Tok wil ik eigenlijk niet missen.

Ma Tok: met dank aan mevrouw Angelique voor de bovenste foto.

Olga stelt zich voor (2)

Olga:

Ik ga weer verder waar ik was gebleven met mijn verhaal vorige week.

wakker worden in het Tok-huis

De volgende morgen was het een beetje vreemd wakker worden zo in een nieuw huis met allemaal hennen om ons heen die we niet kenden. Wij bleven stil zitten terwijl de anderen één voor één naar beneden gingen om te eten. Eén kip, ook een zijdehoen, net als ik, vroeg aan mij hoe ik heette, maar dat wist ik niet, dus bleef ik het antwoord schuldig. 

Ma Tok kwam de deur open doen en iedereen huppelde naar buiten. 

Ze vroeg of we goed hadden

Olga wordt voorgesteld aan de familie Tok

geslapen en daarna zette ze mij ook buiten met de woorden: "Meisjes, dit is Olga, zij komt hier bij ons wonen samen met jullie nieuwe haan. Doe lief tegen haar, zij is hier vreemd, dus ze kan wel een rondleiding gebruiken." Ik heette dus Olga, dat wist ik dan ook weer. Daarna pakte ma Tok het haantje en ze stelde hem voor: "En dit is tsaar Nikolaas, jullie nieuwe haan. Omdat hij nog niet gewend is om een toom hennen te leiden moeten jullie een beetje geduld met hem hebben, het gaat allemaal goed komen, dat weet ik zeker." 

Het haantje, dat dus Nikolaas heette, keek rond en liet een aarzelend "kukeleku" horen. Ik draaide mij om toen ik achter mij een soort echo hoorde, een heel jong kipje probeerde ook te kraaien en alle hennen lachten. 

Linda, die de kraai van de tsaar na-aapte

Wat een vrolijke boel was het hier! Maar toen kwam er een heel grote hen naar ons toe, zij keek boos en begon mij te pikken. 

"Ho ho, Katie," zei ma Tok tegen haar, "dat doen we hier niet, dat is geen manier om nieuwelingen te verwelkomen." Katie keek op haar snavel en deed een stapje achteruit, maar ze bleef boos kijken. 

Ik kakelde zachtjes tegen Nikolaas dat we voorlopig maar uit haar buurt moesten blijven en hij knikte. Ma Tok strooide heel veel heerlijke meelwormpjes door de tuin en ze legde ook gierststengels neer voor ons. "Dat houdt jullie wel even bezig," zei ze en dat was ook zo. Nikolaas en ik bleven dicht bij elkaar en zo kwamen wij de eerste dag in de Tok-tuin door. 

het hok van Katie, Trui en Trees (Soestdijk)

Toen het donker werd gingen de grote Katie en twee andere heel mooie hennen, die Trui en Trees heetten, een hok in. 

De anderen gingen het huis binnen, maar wij durfden niet, we waren best een beetje verlegen, hoewel ik blij was dat die grote Katie in een ander hok sliep dan wij. 

Ik ging op een steen zitten voor de deur van het huis, dat "Tok-huis" bleek te heten en Nikolaas kroop in een grote struik op een tak. 

Ma Tok zette mij binnen toen ze de deur kwam sluiten voor de nacht, maar het duurde even voordat zij Nikolaas had gevonden. 

Nikolaas zit diep in de struik

Ze moest helemaal in de struik kruipen om hem te pakken en omdat het regende werd zij daar best nat van. "Rare jongen," zei ze tegen Nikolaas, "ga toch gewoon lekker binnen zitten als het regent." Ze zette hem ook op de stok en deed daarna het licht uit en de deur dicht. Na nog wat gekakel en gerommel ging iedereen slapen. 

Dat was mijn eerste dag als lid van de familie Tok. 

De volgende morgen durfde ik nog niet zelf naar buiten te gaan toen ma Tok de deur opende. Zij liet mij en Nikolaas rustig zitten, maar ze strooide wel meelwormpjes op de grond en Nikolaas, die daar dol op is, kon de verleiding niet weerstaan; hij vloog naar beneden en begon te snoepen. 

grote Katie

Maar toen kwam Katie er weer aan en rende hij naar buiten. Ik zat nog steeds op de stok en ik had geen idee hoe ik langs Katie naar buiten zou kunnen komen. 

Ma Tok pakte mij op en tilde mij met een zwaai over de grote hen heen. Dat was mooi, nu was ik meteen buiten. 

Het was al iets gewoner dan de vorige dag, maar Nikolaas en ik bleven zoveel mogelijk bij elkaar. 

Nu en dan kwam er een kip naar ons toe om ons te bekijken en één van hen begon een praatje. Ze vertelde dat zij Pippa heette en dat zij één van de oudsten was hier in de tuin. Ik durfde niet goed, maar ik vroeg haar toch waarom er twee hennetjes waren die nogal vreemd kakelden, wij konden ze niet goed verstaan. Pippa zuchtte en zei dat die twee door haar waren uitgebroed, maar dat ze onder de invloed waren gekomen van Geertrui, een hen die al een tijdje geleden was

Daantje en Dirkje

overleden. Zij had de twee kuikens allerlei ondeugende dingen geleerd en daarbij hoorde ook hun dialect, dat onvervalst Leids was, de taal die sommige mensen hier in de stad bezigden. 

Pippa schaamde zich voor haar dochters, maar gelukkig had zij ook een heleboel keurige kleintjes uitgebroed en opgevoed. 

Het was fijn om zo even met een andere hen te kakelen. Zo had ik er in elk geval één vriendin bij. 

En gingen wij die avond al zelf naar binnen? 

Nee, zover waren wij toen nog niet, dat duurde nog een hele poos, maar nu durf ik het wel, gelukkig, want het is binnen een stuk gezelliger en warmer dan buiten op de steen.

Olga stelt zich voor (1)

Olga:

Ik mag mij aan u voorstellen als nieuw lid van de familie Tok.

Olga bij mevrouw Angelique

Ik woonde eerst bij mensen, mevrouw R. en meneer M., die een huis huurden van mevrouw Angelique. Zij zorgden niet zo goed voor ons en toen ze hun huur nooit betaalden en moesten vertrekken lieten ze ons en de katten en konijnen, die daar ook woonden gewoon achter. Het huis was ook helemaal uitgewoond, dus mevrouw Angelique en haar man waren niet blij met die mensen. 

Natuurlijk liet mevrouw Angelique ons niet aan ons lot over, ze nam ons allemaal mee naar het huis waar ze nu woont. 

Bij haar hadden wij het goed, maar

modder in de herfst en winter

er is daar in de herfst en de winter nogal veel modder en daardoor werden mijn voetveren en mijn kuif erg smerig. Omdat de veren van mijn kuif als slierten voor mijn ogen gingen hangen en ik daardoor de voerbak niet meer kon vinden had zij ze afgeknipt. 

"Eigenlijk ben jij meer een stadskip dan een plattelandskip," zei ze tegen mij en ik was het wel met haar eens, maar ja, ik woonde nu eenmaal bij haar. 

Tot er een berichtje kwam uit het westen van het land dat daar de haan was overleden en dat één van onze jongens daar mocht gaan proberen een toom hennen te leiden. 

op dit filmpje ziet u een aantal hennen en hanen bij mevrouw Angelique

een stiekem nestje met veel haantjes met vooraan
tsaar Nikolaas en naast hem het zwarte haantje

Mevrouw Angelique kon er best één missen en wel meer dan één ook, maar de mensen in het westen

wilden er maar één omdat ze anders ruzie zouden krijgen met een buurvrouw. Daar begreep ik niets van, hier liepen wel tien hanen rond en ik heb nooit een buurvrouw horen klagen. Maar misschien is dat in de stad wel anders. 

Om het haantje niet helemaal alleen te laten gaan zou ik ook mee mogen, dan was ik meteen een stadskip. 

eenden zijn er ook bij mevrouw Angelique

Mevrouw Angelique had tegen de vrouw, waar wij naartoe zouden gaan, verteld dat ik er niet mooi uitzag omdat ze mijn kuif juist had gekortwiekt, maar dat vond zij niet erg. "Die groeit wel weer aan," zei zij. Toen wist ik dat ik dan wel naar de stad zou verhuizen maar dat ik niet bij chique mensen terecht zou komen. Daar was ik blij om, want ik ben zelf ook nogal van "recht voor zijn raap" en ik kan niet goed tegen getut. 

De mevrouw uit de stad kwam eerst naar mij kijken en ik hoorde dat ik mee mocht.  Ik werd in een vervoersmandje gezet, waar mevrouw Angelique nog snel wat stro in deed, zodat ik lekker zou zitten en daarna duurde het een poosje voordat de mevrouw, die ma Tok bleek te heten, en mevrouw

zwart haantje

Angelique terug kwamen met een haantje, dat ook in zo'n mandje met stro terecht kwam. Hij was door ma Tok uitgekozen als het mooiste en dapperste haantje en hij mocht dus ook mee naar de stad. 

Wij zaten in een kamertje te wachten tot we zouden vertrekken, want er moest natuurlijk eerst koffie gedronken worden door de mensen. Dat duurde best lang, maar eindelijk gingen we dan toch in een auto en begon de rit. Het werd al helemaal donker, dus het haantje en ik gingen slapen. 

Op een gegeven moment werden we wakker omdat ma Tok ons uit de auto haalde en met ons door een donkere tuin liep naar een soort van huisje. Ze deed het licht aan en ik zag een heleboel hennen zitten op stokken. Ma Tok zette mij en het haantje tussen de anderen op een stok en zei dat we maar lekker moesten gaan slapen. Dat deden wij, het was lekker warm en vertrouwd tussen hennen op een stok te zitten al was het huis onbekend. 

Ma Tok: U weet natuurlijk inmiddels dat dit zwarte haantje niet het door mij uitgekozen haantje is, al is hij ook prachtig, hij bleef bij mevrouw Angelique wonen.

Met dank aan mevrouw Angelique voor de foto's.

En Olga gaat volgende week verder met haar verhaal, anders wordt het te lang.

Wie is de baas?

Floortje:

Het is erg veranderd in de tuin nu we weer een haan hebben.

Hij is nog niet echt onze baas, ik hoop dat dat snel gaat gebeuren. 

Barbara

Linda

Katie2

Olga

Er zijn nu een paar hennen die denken dat zij meer te kakelen hebben dan de anderen. 

Wie dat zijn? 

Katie2 en Linda. 

En Barbara soms ook. 

Die laatste twee had ik niet verwacht. Katie is altijd al een beetje een haaibaai geweest, maar Linda is normaal erg aardig en Barbara is de allerkleinste van ons allemaal. De eerste paar dagen dat tsaar Nikolaas hier was probeerde Linda telkens te kraaien, het was geen gehoor. 

Rare meid. 

Tsaar Nikolaas

En Barbara viel Olga aan, terwijl die zeker twee keer zo groot is als zij. Katie stuurde Olga weg als er iets te snavelen viel, maar ja, Olga is de laatste die hier is gekomen, dus zij is even de laagste in de pikorde. En dat kunt u gerust letterlijk nemen, Katie vloog in het begin Olga aan en de witte veren vlogen dan soms door de tuin en Olga krijste moord en brand.

Ma Tok heeft Katie regelmatig op haar kop gegeven, maar zij is er niet altijd bij, dus Olga moet leren voor zichzelf op te komen. Gelukkig gaat het de laatste dagen al beter, Katie begint Olga te accepteren. 

Tsaar Nikolaas kraait nu en dan een keertje, maar lang niet zo vaak als ik had verwacht. Dat is wel fijn, zo heeft de buurvrouw niets te klagen. 

Ik vind Nikolaas een heel leuke haan, ik denk dat ik wel verliefd op hem zou kunnen worden, al is hij geen Prins Meeuw, maar die tijd heb ik inmiddels wel achter me gelaten.* 

Ik hoop dat hij zich hier als baas laat gelden voordat het lente wordt, dat is de tijd dat hij actief zou moeten zijn en dan kunnen wij, zijn hennen, weer gaan broeden op onze eigen eitjes, die dan bevrucht zouden zijn door hem. Dan krijgen we hier allemaal prinsen en prinsessen in de tuin, want tsaar

de grote struik waar tsaar Nikolaas 's avonds gaat slapen

betekent eigenlijk zoiets als keizer of koning. 

Wat de twee nieuwelingen ook nog niet doen is zelf ons Tok-huis binnengaan als het donker wordt. 

Olga gaat op de stenen vlakbij het huis zitten en Nikolaas verstopt zich in de grote struik. Hij kruipt daar heel diep in en gaat dan op een tak zitten. 

Ma Tok zet eerst Olga op de achterste stok (op de voorste geeft problemen met de daar zittende hennen) en dan gaat zij met haar zaklantaarn Nikolaas opsporen in de struik. Als ze hem heeft gespot kruipt ze diep naar binnen de struik in om hem te pakken. Hij mag wel op de voorste stok zitten, als ma Tok hem daar heeft neergezet neemt hij er lekker zijn gemak van. 

Ik begrijp niet waarom hij altijd in die struik wil overnachten. Zou hij niet gewend zijn om in een huis te slapen?

gezellig samen in het Tok-huis

Of vindt hij het gewoon fijn buiten? Vooral nu het steeds regent begrijp ik niet dat hij niet lekker bij ons binnen komt zitten. Zo gezellig tegen elkaar aan in een knus droog huis! En dan nog even kakelen met elkaar tot we in slaap sukkelen. 

Tsaar Nikolaas roept ons wel als er iets lekkers te halen valt, wat dat betreft is hij in elk geval geslaagd als haan. 

Hij is nog jong, het zal wel goedkomen allemaal. 

Ik heb er alle vertrouwen in. 

U ook?

*ma Tok: 

 Zie de verhaaltjes "Het waren twee koningskind'ren" van 26 juli tot 16 augustus  2019.