Ons nieuwe leven (1)

Xandra en Xena:

Wij zijn nieuw hier en het schijnt dat je je dan moet voorstellen aan de lezers van de verhaaltjes over de familie Tok. Nou, hier zijn wij dan om dat te doen.

Xena

Xena: 

Ik ben Xena Tok en ik ben een Brahma. Ik weet niet meer waar ik uit mijn ei ben gekropen, dat is al een tijdje geleden. Het eerste wat ik me herinner is dat ik bij Hoogendoorn in een afgezet stuk gras liep samen met nog een heleboel andere Brahma's. Xandra was daar ook bij, al wisten we toen nog niet dat we zo heetten. Ik was niet speciaal met haar bevriend, we waren met een groep van wel dertig Brahma's en we liepen wel eens langs elkaar heen en dan groetten we elkaar, maar verder gingen we niet. Ik wist toen natuurlijk ook nog niet dat wij samen zouden weggaan daar.

Xandra

Xandra: 

En ik ben Xandra Tok en ook een Brahma. 

Voor mij geldt hetzelfde als voor Xena, wij liepen dus samen in het gras met een heleboel anderen. 

Tot de dag dat één van de medewerksters van Hoogendoorn ons weitje in kwam en ons begon op te drijven. 

Nou ja, zo erg was het niet, ze dreef ons een beetje in de hoek en toen pakte ze eerst Xena op.

Xena: Ja, ze pakte mij zomaar op en ze nam me mee naar de uitgang van ons "gebied" zal ik maar zeggen en daar stonden een man, een vrouw

de doos waar Xena en Xandra in werden vervoerd

en twee jongens. Er stond ook een grote doos en als ik had geweten dat ik daar in moest zou ik hebben geprotesteerd, maar ik zat er al in voordat ik het door had. Er lag een hoopje stro in en omdat het donker werd toen het deksel dicht ging ging ik maar rustig in het stro zitten.

Xandra: Ik had gezien dat Xena werd gepakt en uit het zicht verdween toen ze in een doos werd gestopt. Dat leek mij helemaal niks, dus ik zette het op een lopen toen de medewerkster op mij afkwam. Maar ik was niet snel genoeg, de andere kippen stonden om mij heen

en zo kon ze mij ook pakken. 

de lege open doos

Ik verdween ook in de doos, waar het bij nader inzien helemaal niet zo vreselijk was, Xena zat er lekker te suffen en toen het deksel weer werd gesloten kroop ik tegen haar aan in het stro.

Xena en Xandra: we voelden hoe de doos werd opgetild en we hoorden mensen praten, we zaten eigenlijk best lekker in het stro en het schommelde een beetje toen we werden gedragen. We gingen maar even een dutje doen samen en toen we wakker werden was de hele wereld veranderd. 

Xandra (in de ren) en Sandra

De doos werd open gemaakt en we werden er één voor één uitgetild en in een ren gezet. Daar stond heerlijk eten en fris water voor ons klaar, dat ging er wel in na de lange reis. 

We hoorden en zagen een heleboel kleine kipjes rondscharrelen buiten onze ren en ook een wat grotere bruine, die zich aan ons kwam voorstellen. Zij heette Sandra en ze giechelde toen ze hoorde dat één van ons Xandra heette. 

De jongetjes stonden naar ons te kijken en de kleinste zei telkens: "Hele glote kippen!" 

Toen we dat hoorden herinnerden

Xena en Xandra

wij ons dat de grotere jongen had gezegd toen hij ons zag bij Hoogendoorn: "Díe zijn gróót, die gaan we toch niet meenemen?" De vrouw, die dus ma Tok bleek te heten, had gezegd dat wij juist wel met hen mee mochten, waarop de jongen zei: "Cool!" En de kleine had toen ook al "hele glote kippen" gezegd. En ja, de jongens hadden gelijk, wij zijn gewoon groot.

Volgende keer vertellen wij verder hoe het ons verging de eerste nacht en de volgende dagen in de Tok-tuin.

Blijdschap

Sandra:

En zo was ik weer alleen in Soestdijk.

de jongens strooien gul meelwormpjes voor de kippen

Ik vond dat helemaal niet gezellig, elke avond in mijn eentje op stok, maar bij de kleintjes in het Tok-huis slapen wilde ik ook niet, dan moet ik elke ochtend wachten tot ma Tok de deur open doet voordat ik naar buiten kan. Ik vroeg aan ma Tok of zij er wat aan kon doen en ze lachte naar me en ze gaf me een knipoog. Wat dat betekende wist ik toen nog niet, maar dat duurde niet lang. Ze kwam de tuin in met twee jongetjes, die ik al eens eerder had gezien; die twee zijn altijd heel gul met het geven van meelwormen, dus ik proefde ze al bijna. 

Maar ma Tok liep naar het hok van Floortje en haar twee zoontjes,

de doos waar Victor en Valentijn in moesten

Victor en Valentijn. Ze had een doos bij zich, waar ze de twee haantjes in wilde stoppen. Nu begreep ik pas waarom het hok van Floor dicht was, terwijl het anders altijd open staat. Zo kon ma Tok de kuikens beter pakken, al viel dat nog niet mee. Victor ontsnapte zodra ma Tok het deurtje van het hok op een kiertje opende, hij vloog zo langs haar heen de tuin in. De jongens stonden te kijken en ze lachten telkens als ma Tok weer misgreep. Pas toen de oudste van de twee ma Tok een handje hielp kon zij Victor te pakken krijgen. Valentijn zat toen al een tijdje in de doos te wachten op zijn broertje. 

hier hadden de kuikens hun mama nog nodig

Ma Tok nam ze mee naar binnen het mensenhuis in. 

Ze moesten van ma Tok eerst afscheid nemen van hun mama Floortje, maar daar waren ze niet zo in geïnteresseerd. Floor riep dat ze zich goed moesten gedragen en dat ze flinke hanen moesten worden en dat was het. Ze ging maar snel lekkere wormpjes eten, die de jongens hadden gestrooid. 

Was dit het nu wat ma Tok bedoeld had? Ik kon het me niet voorstellen. Wat had ik er nu aan dat de twee weg waren? 

de 2 nieuwe vriendinnen voor Sandra

Pa en ma Tok en de jongens gingen ook weg. Ik besloot om maar gewoon af te wachten, iets anders kon ik toch niet doen. Na een hele poos, het duurde uren, kwam ma Tok met de jongens de tuin weer in. Ze had een enorme doos bij zich, die ze neerzette bij de grote ren, die weer vóór Soestdijk was gezet en wat er toen gebeurde.... ik schrok ervan. Uit de doos kwamen twee enorme kippen tevoorschijn, die door ma Tok in de grote ren werden gezet. 

Zouden dat nieuwe vriendinnen voor mij zijn? Maar die waren toch veel te groot voor mij? 

Xena

Ik werd er bijna bang van. 

Gelukkig zei ma Tok dat deze kippen heel vriendelijk waren en dat ze eerst even moesten wennen voordat ze bij mij in het nachthok zouden mogen. 

Ik stelde me voor aan hen en zij kakelden dat ze net een naam hadden gekregen van ma Tok. De ene heette Xena en de andere Xandra. Ik schoot in de lach toen ik dat hoorde, Xandra, dat is bijna hetzelfde als Sandra. 

Nu moest het wel goed komen. 

De beide dames begonnen meteen te eten, ze hadden honger gekregen van de lange reis, kakelden ze. 

Xandra

En dorst ook. 

Ze vroegen aan mij of het hier een beetje goed was van eten en drinken en ik kon ze gerust stellen, ze konden het niet beter treffen dan hier in de Tok-tuin. 

Die avond zette ma Tok Xena en Xandra bij mij in het nachthok en we sliepen gezellig met ons drieën. De volgende morgen was ik een beetje bezorgd: zouden ze wel door het deurtje bovenaan de trap kunnen om naar buiten te gaan? Gelukkig lukte dat en ma Tok liet mij uit de ren, terwijl Xena en Xandra daar nog een dagje moesten doorbrengen, omdat ze anders het hok niet zouden kunnen vinden 's avonds. 

En zo is er toch weer vrolijkheid gekomen na alle ellende van de laatste tijd.

In memoriam: Trijntje

Ma Tok:

Trijntje kwam bij ons wonen in december van het vorige jaar. 

Ze was een zogenaamde "geredde legkip". 

Trijntje bij haar aankomst in de Tok-tuin

Wij hadden haar opgehaald bij Sandra, die aan het hoofd van de stichting "Red een legkip" staat. Trijntje kon niet zo goed met de andere grote kippen samen omdat ze nogal timide was. Precies iets voor hier in de Tok-tuin, waar kleinere kipjes wonen, dacht Sandra en het ging meteen goed. Sandra (de kip, niet het mens), die net haar maatje Saartje was verloren, sloot snel vriendschap met Trijn en ze deelden Soestdijk als hun slaappaleis en de Tok-tuin met de andere kipjes. 

Trijntje kwam al snel goed in de veren te zitten en ze legde mooie

Sandra (links) en Trijntje samen in Soestdijk

grote bruine eieren. Tsaar Nikolaas vond haar prachtig, hij danste voor haar toen ze hier net was. 

Trijntje was erg gek op groenvoer, dat had ze in haar legschuur-tijd vast nooit gekregen; ze stormde er altijd op af als ik het in de tuin strooide, ze vond het nog lekkerder dan meelwormen. Samen met Sandra kwam ze mij altijd begroeten als ik de tuin in kwam, ze wisten dat er dan lekkers uit de schuur zou komen.

Na een half jaar werd ze ziek, we brachten haar naar de dierenarts die een ontsteking van haar legapparaat constateerde, waarvoor ze elke dag 2 grote pillen moest slikken. Dat deed ze zonder

Trijntje in het konijnenhok in de kamer van het mensenhuis

mopperen, ze woonde twee weken in de woonkamer van het mensenhuis, samen met Pippa, die toen ook ziek was. 

Ze zaten gezellig naast elkaar, elk in een konijnenhok. Ze werden verwend tot en met, kregen allerlei lekkers te eten. 

Trijntje knapte voorspoedig op en vertrok weer naar de tuin, waar ze door Sandra onstuimig werd begroet. 

Het ging een paar weken goed maar toen begon de ellende weer. Ik hoorde Trijntje ademen met bijgeluiden, dus gaf ik haar pilletjes, die daartegen zouden helpen en eerst leek Trijntje zich beter te voelen, maar dat bleek maar schijn. Ze ging snel achteruit en haar buik werd dik en hard. 

Trijntje in gesprek met Nikolaas tijdens haar zandbad

Ze had duidelijk ook pijn en wilde niet meer eten. Om haar rust te gunnen zette ik haar alleen en lekker warm en ik probeerde haar te verleiden met lekkere hapjes, maar die wilde ze ook niet eten. Toen werd het weer tijd voor de dierenarts, die een groot gezwel in haar buik constateerde. Daar was geen kruid tegen gewassen en inslapen was de barmhartigste oplossing, anders zou ze langzaam en met veel pijn komen te overlijden en dat gunde ik haar niet. 

Ze ging vredig slapen met haar kop op mijn hand. 

Ik heb haar begraven in de Tok-tuin toen alle kippen op stok waren. 

Daar mag ze voor altijd blijven.

Vaarwel lieve Trijntje, je hebt maar een half jaar mogen leven als vrije kip, maar wat heb je ervan genoten!

Kommer en kwel

Trui:

Zijn ze er al, mijn kuikens?

De tijd van het broeden is voorbij, dus je zou het wel denken.

Quinoa "helpt" met broeden

De laatste week heb ik hulp gekregen van Quinoa, die nu en dan mijn eitjes warm hield zodat ik even rust had, zoals zij kakelde. Eigenlijk vond ik dat niet zo fijn, want ik mocht er na mijn rusttijd niet meer op. 

Op de eitjes bedoel ik. 

Quinoa vond dat zij het veel beter kon dan ik. Ja dáàg! Wat een onzin! 

Zij wilde zeker de laatste paar dagen broeden en dan kakelen dat de kuikens van haar waren. 

Maar dat gaat niet gebeuren! 

Ma Tok vertelde dat zij Quinoa weg zou halen als mijn eitjes zouden gaan uitkomen, ze zou dan het nachthok afsluiten voor mijn rust. 

de gesloten deur bovenaan de trap

Zij weet precies wanneer de broedtijd voorbij is, dus ik vertrouwde er maar op dat alles goed zou komen. Quinoa werd ook elke avond hier weggehaald en in het Tok-huis bij de anderen gezet. Op de dag voordat de eitjes moesten uitkomen vond ma Tok nog maar één ei met een datum erop, de schaal van het andere eitje lag kapot op de grond vóór Soestdijk. Leeg. 

Toen vond zij het genoeg geweest en ze liet Quinoa de volgende dag niet meer in het nachthok van Soestdijk. De grijze hen was erg boos, ze stootte telkens haar kop tegen het afsluitplankje bovenaan

Quinoa loopt boos door de tuin

de trap, waarna ze er onder luid gekrijs weer vandoor ging. Iedereen die voor haar poten liep kreeg een boze gil en een pik van haar. 

Ma Tok bekeek het ene eitje waarop ik zat eens goed met haar lampje en ze trok een bezorgd gezicht. "Ik ben bang dat het kuikentje in dit ei ook dood is, Trui," zei ze, "we wachten nog een dag en dan moet je maar stoppen met broeden, dan komt er niets meer uit." 

Ik werd erg bedroefd en ik zag dat ma Tok ook verdrietig keek. Dat hielp wel een beetje, maar ik kreeg er geen kuikens door. En de volgende morgen was er nog steeds

Trui loopt ook weer in de tuin

niets te horen toen ma Tok aan het eitje luisterde. Dus ik heb geen kuikens gekregen. Jammer hè? 

Ik loop nu weer door de tuin, maar van harte gaat het nog niet. Ik hoop dat ik snel een tweede kans krijg van ma Tok en dat het dan wel lukt. En Quinoa? Die loopt ook met haar ziel onder haar vleugel, zij wil ook broeden. Ma Tok heeft een hokje helemaal schoon gemaakt met de waterslang, voor als er weer gebroed gaat worden, maar ik weet niet of ik in dat hokje wil zitten. Als je daarin zit kun je er niet even uit om je poten te strekken. Er kan ook niemand komen om je te storen, dat is dan wel weer een voordeel. Ik weet het allemaal even niet meer en ma Tok ook niet denk ik, zij loopt telkens rond te kijken in de tuin. 

Victor

En dan hoorde ik ook nog dat Victoria voortaan als Victor door het leven gaat, hij loopt heel parmantig rond en is totaal niet bang voor de volwassen kippen. En hij probeert ook al te kraaien.

Valentina kraait nog niet, maar dat komt waarschijnlijk omdat zij een dag jonger is dan Victor; verder wijst alles erop dat zij Valentijn gaat heten.

En dan was Trijntje ook weer ziek geworden, zij kreeg  pilletjes en zat nu alleen in het nachthok van Soestdijk, dat toch leeg stond. Ze had daar rust en een goede verzorging van ma Tok. 

Dit heeft niet kunnen voorkomen dat zij gisterenavond bij de dierenarts is ingeslapen.

Dit is geen erg vrolijk verhaaltje geworden, maar dat is het leven, ook niet altijd vrolijk. 

Ik hoop dat er binnenkort weer iets leuks gaat gebeuren hier, het is nu een droevige boel, iedereen kijkt naar Sandra, die alleen in Soestdijk woont. We rouwen met ons allen en ma Tok doet met ons mee.

Ma Tok: het "in memoriam" voor Trijntje kunt u binnenkort lezen.

Wie zei er kleintjes?

Victoria en Valentina:

U wilt zo langzamerhand vast wel weten hoe het met ons gaat. 

Nou, dat gaan wij dan vertellen. 

Victoria

We zijn allang niet meer zo klein en donzig als op de grote foto boven dit verhaaltje, nee, we zijn al echte kipjes aan het worden. 

We zijn zelfs al buiten de ren geweest, dat was geweldig! Mama Floortje lette wel de hele tijd op ons, want die andere kippen zijn niet mis, die zien ons als de laagste in de pikorde. Dat zijn we natuurlijk ook, mama heeft ons uitgelegd dat wie het laatst komt de laagste is en door iedereen op zijn of haar nummer gezet mag worden. 

Vooral die twee heel grote bruine hennen vinden wij een beetje eng, die hebben zulke grote poten en snavels. Wij bleven zoveel mogelijk uit hun buurt. 

Valentina

Wie wel aardig voor ons was? Mama Floor natuurlijk, maar ook papa Nikolaas. Hij kwam voor ons op toen er opeens een heleboel kippen om ons heen stonden en mama ook in de knel kwam. 

Papa Nikolaas is de baas van de hele tuin, dus iedereen moet naar hem luisteren, ook die twee groten. Hij wees ons een paar lekkere meelwormpjes en bleef erbij staan tot we ze hadden opgepeuzeld. Haha, had je de gezichten van de anderen moeten zien, dat was grappig. 

De volgende dag regende het en ma Tok is bang dat wij ziek worden als we nat worden, dus toen moesten

in de ren

we binnen blijven in de ren. Saai! We kregen wel extra veel wormpjes. We keken naar de anderen, die gingen schuilen in de rennen van Soestdijk of in het grote Tok-huis. Er kwam ook een mooie kip langsrennen, ze ging snel eten en drinken en scheurde toen met een noodgang terug naar Soestdijk. Mama zei dat dat Trui was, die zit te broeden in het nachthok van Soestdijk, ze wil haar eitjes zo kort mogelijk blootstellen aan de kou. Niet dat het koud was, maar wel minder warm dan in het dons van een mama-kip. 

Gelukkig regende het niet elke dag, zodat we vaak naar buiten

lekker in de zon

mochten. 

De tuin is gróót! Telkens ontdekken we weer een nieuw plekje waar we nog niet zijn geweest. We zijn met mama ook de ren van Soestdijk in gegaan. Daar wonen die twee grote bruinen, maar overdag mag iedereen er naar binnen. Mama vond het niet nodig dat we het nachthok in gingen, al hadden wij die broedende Trui wel eens willen zien zitten op haar eieren. Dat zou later nog wel eens komen, zei mama Floor en daar konden we het mee doen. In het grote Tok-huis zijn we nog niet geweest, we hebben alleen even door de deur naar binnen gekeken. Wat een ruimte! Mama zegt dat wij daar later ook mogen slapen als we groot zijn, dat lijkt ons best gezellig, met zoveel kippen in één huis. 

Sandra en Trijntje begroeten ma Tok bij de deur

Tsaar Nikolaas, onze papa, slaapt daar ook. Wij horen hem elke ochtend kraaien, de hennen mogen dan van hun stok af volgens mama Floortje, ze mogen gaan eten en drinken en later komt ma Tok de deur opendoen, dan kunnen ze naar buiten. 

Ja, dat hebben wij al vaak gezien, ze komt de tuin in, waar ze heftig wordt begroet door Sandra en Trijntje, die al op haar staan te wachten bij de deur van het mensenhuis. Dan loopt ze naar de deur van de grote schuur, waar al het lekkers woont en daarna gaat ze de andere kippen loslaten. Ze doet de deur open en zet meteen een stap naar achteren om niet in de aanvliegroute te staan, want de kippen komen meteen naar buiten gevlogen en gerend. 

Dat vinden wij het mooiste moment van de dag, iedereen is blij en we krijgen lekkere meelwormpjes en bijna altijd ook groenvoer. 

Zo, dat was wel genoeg gepiept voor ons eerste verhaaltje.