Stiekeme dingen

Wendy:

Ma Tok voelde zich schuldig.

dode muisjes uit de val

Waaraan? 

Aan de dood van een heleboel kippen. 

En nu zult u vragen waarom zij zich daar schuldig aan zou voelen. 

Wel, dat zit zo. 

Ze gaf ons altijd de dode muisjes uit de val in het Tok-huis. En nu blijkt dat die muisjes ziektes overbrengen, waardoor sommige hennen ziek geworden zijn en er zelfs doden waren te betreuren. Wij krijgen nu dus geen dode muisjes meer, wat wij allemaal erg jammer vinden, maar aan de andere kant

er zijn niet meer zoveel kipjes in de tuin

zijn wij blij dat we nu minder kans hebben om ziek te worden. 

Ik vind dat ma Tok niet schuldig is, omdat zij het niet wist van die ziektes en dat heb ik ook tegen haar gekakeld, maar zij zei dat ze het gewoon had moeten weten. 

Ja, daar kan ik niet tegenop.

Ze vertelde me ook dat zij zich zorgen om mij maakte omdat ik zo hoorbaar ademhaal en steeds moet hoesten. Omdat ik dat al een jaar doe en ik verder gewoon eet en

Wendy achterin de tuin

drink en lekker rondscharrel begrijpt zij dit niet. 

Maar dat komt omdat zij niet weet wat ik stiekem achterin de tuin doe. 

Wat dat is? 

Ik vertel het alleen als het een geheimpje blijft tussen u en mij, ma Tok mag het in geen geval weten. Afgesproken? 

Goed dan, hier komt het: ik rook stiekem sigaretjes. Heerlijk vind ik dat, lekker even ontspannen met zo'n rokertje. Alleen Angelique weet het, omdat zij mij een keer betrapte toen ik er net één had opgestoken. De anderen zaten nog in het Tok-huis opgesloten, dus die zagen het gelukkig niet, want als de tsaar het te weten komt zijn de rapen gaar. Angelique heeft beloofd dat ze me niet zal verklappen en ik

een halsbandparkiet in de boom

vertrouw haar. 

Hoe ik aan die sigaretjes kom? 

Die koop ik van de halsbandparkieten, die uit Amsterdam komen. Soms hebben ze extra lekkere sigaretten, die noemen ze "joints", als je die hebt gerookt voel je je in de zevende hemel. Die joints zijn wel erg duur, daar moet ik een poosje voor sparen, maar als ik dan weer genoeg voer bij elkaar heb ben ik helemaal gelukkig. Het nare is dat je van al dat roken zo gaat hoesten en zagen, maar dat heb ik er wel voor over. Angelique kakelt dat het helemaal niet gezond is en dat je er ziektes van kunt krijgen, maar daar merk ik nog niets van en ik doe het

eivoer is het geliefde betaalmiddel

nu al een hele poos. 

Ik heb haar al een paar keer een trekje van zo'n joint aangeboden, maar zij wil er niet aan beginnen omdat het verslavend is. Nou, dat ben ik niet met haar eens, ik zou op elk moment kunnen stoppen als ik dat zou willen. 

Ik rook ook wel eens samen met één van de halsbandjongens, die piepen dat het veel gezelliger is om zo'n ding te delen. Voordeel voor mij is dat ik dan maar de helft hoef te betalen. 

Ik merk wel dat ik steeds vaker trek heb om te roken, en dan vooral die joints, maar ik kan niet te vaak voer uit de voerbak halen en dat in de tuin verstoppen, dan gaat het opvallen. De parkieten hebben het liefste eivoer, maar dat krijgen wij niet elke dag.

U gaat dit toch echt niet tegen ma Tok vertellen hè? 

Want dat zou het einde betekenen van mijn gelukzalige momentjes. 

En dat hoesten? Dat gaat vast wel een keer over. 

Misschien moet het gewoon wennen.

Denken of doen?

Zaza:

Zo, de filosofenclub is weer compleet. 

Angelique en Wendy in de struik

Gelukkig ben ik niet gevraagd, mij niet gezien, dat gekakel over niks. Ik scharrel liever lekker door de tuin, waar altijd wel wat te doen is. Je moet de hele ruimte gebruiken en niet een klein stukje, zoals die kletskousen doen. Gaan ze in de grote struik zitten om te kakelen en te "denken." Yneke heeft zelfs een nacht in de grote struik buiten doorgebracht; dan moet je toch wel behoorlijk van lotje getikt zijn. We weten allemaal hoe gevaarlijk het 's nachts in de tuin is. Nee hoor, ik zit liever lekker veilig in het Tok-huis. Overdag ben ik graag buiten, maar niet om stil in een struik te zitten. Hahaha, geef mij maar een lekker stukje heen en weer

Zaza scheurt door de tuin

rennen en overal en nergens lekkere hapjes scoren. Er ligt altijd wel een vergeten meelwormpje of een lekkere vette pier, die zo dom was om zijn kop boven de grond uit te steken. Ik heb niet voor niets zulke lange poten gekregen, die vragen er gewoon om om te rennen.

Ma Tok vertelde dat zij bij mevrouw Angelique is geweest. Ze heeft daar ook zusjes van mij gezien; die zusjes leggen nog wel eitjes, ze had mooie groene eieren te eten gekregen. Ik weet ook niet waarom ik niet meer leg, maar als er geen ei is kun je het ook niet leggen, kakel ik dan maar. En het is nu veel te kort licht om eieren te maken, wij hebben in de winter altijd vakantie.

Zaza heeft vakantie

En daar genieten we best van, we slapen lekker lang omdat we vroeg op stok gaan. Eerst kakelen we dan nog een poosje gezellig tot de tsaar kakelt dat het nu stil moet  zijn. Ik trek me in zoverre niets van hem aan dat ik overga van hardop kakelen naar fluister-kakelen. Meestal zit ik zover mogelijk bij Nikolaas vandaan, zodat hij me niet hoort. Hij wordt ook een dagje ouder, dus zijn gehoor is wat minder aan het worden en dat komt mij prima uit. Ik zit vaak naast Wiske, die is ook niet zo gehoorzaam, wij fluister-kakelen dan nog een hele poos tot één van ons in slaap valt. Meestal is Wiske degene die het eerst gaat slapen,

Wiske is ook niet zo gehoorzaam

zij is ook al best op leeftijd, met haar negen jaren is zij nu de oudste hen hier. Gelukkig is ze niet echt een ouwe dame, nee, ze kan nog best meedoen met ons, de jongeren. 

Annette is acht jaar, maar zij is veel gehoorzamer dan de oude Wiske. 

Hoe dat komt? 

Ik denk dat het haar karakter is en daar verander je niks aan. Zo ben ik even oud als Yneke, maar zij is veel braver en rustiger dan ik. 

Misschien moeten de filosofen daar maar eens over nadenken, over leeftijd en karakter en wat die voor gevolgen hebben voor hoe je bent. 

Hoe is het mogelijk dat ik daarop kom, zou ik dan toch aanleg hebben voor filosofie? 

Ik hoop van harte van niet.

De filosofenclub weer op volle sterkte

Yneke:

De filosofenclub bestond nog maar uit twee leden, Angelique en ikzelf. 

Yneke en Angelique, de filosofen

Aan de ene kant is dat eenvoudig, we kunnen gemakkelijk vergaderen, als we elkaar tegenkomen kunnen we zo beginnen. Maar het heeft ook een nadeel: het is moeilijker om aan onderwerpen te komen die de moeite van het bespreken waard zijn. Dus gingen we samen zitten denken wie we graag bij ons clubje wilden hebben. 

We gingen het hele rijtje langs. 

De tsaar: daar waren we het meteen over eens, die was niet geschikt. 

Lisa en Linda

Wiske: tja, we vonden haar allebei een beetje te streng en nogal overtuigd van haar eigen gelijk. 

Annette: die zou kunnen, maar we twijfelden of ze het zou willen; haar zetten we even op de reservelijst. 

Lisa: dat zou een goede kandidaat kunnen zijn, evenals haar zusje Linda. 

Quinoa: veel te eigenwijs, die was niet geschikt. 

Wendy: zij zou kunnen als ze het

Xena is zoveel groter dan de andere kippen

zou willen. 

Xena: twijfelgeval, het is erg onhandig als één van de leden een heleboel uitsteekt boven de andere, dat kakelt zo moeilijk. 

En dan is Zaza er nog: geen twijfel mogelijk, die was niet geschikt, ze heeft nooit ergens tijd voor, loopt altijd te rennen door de tuin en doet alles waar ze zin in heeft, zonder na te denken. 

Lisa, Linda en Wendy vonden we allebei goede kandidaten, maar alle drie werd een beetje teveel. Eigenlijk wilden we maar één extra lid aan onze filosofenclub toevoegen. 

We besloten te beginnen bij Wendy, die is erg goed bevriend met

Angelique en Wendy zijn vriendinnen

Angelique omdat zij elke nacht samen in de grote struik slapen. Angelique zou haar die avond vragen of ze ervoor voelde. 

De volgende morgen kwam Angelique met een blij gezicht naar mij toe toen ik uit het Tok-huis naar buiten kwam. 

"Ze doet het!" riep ze vrolijk. 

Ik begreep eerst niet waar ze het over had, maar toen ik Wendy achter Angelique zag staan ging me een licht op. "Wat fijn, Wendy," kakelde ik en we gingen die dag gelijk met ons drieën vergaderen. Waar we het over hadden? 

als kuiken heb je het gemakkelijk

Dat het leven ingewikkeld was en dat het er niet gemakkelijker op werd naarmate je ouder wordt. 

Als kuiken heb je een gemakkelijk leventje, dan wordt er voor je gezorgd door je kloek, je eten staat voor je snaveltje en als je het koud hebt kruip je lekker in het dikke warme dons van mama. 

Als je wat ouder wordt ga je eitjes leggen en word je getreden door de haan. Tenminste, als je dat toelaat. Wiske wil niet getreden worden, die gilt moord en brand als de tsaar een poging doet. Ze loopt dan hard weg en Nikolaas kijkt haar boos na. 

En als je dan nog ouder bent geworden en je geen eieren meer

Odette was met pensioen

legt ben je met pensioen, zoals ma Tok dat noemt. 

Waar je dan nog voor leeft? 

Om te genieten van de tijd die je nog krijgt in de tuin, ook dat is een uitspraak van ma Tok. 

Wat er nu zo ingewikkeld was aan het leven begreep ik eigenlijk niet, maar het was toch fijn om erover te kakelen met gelijkgestemde zielen.

Verder heb ik een nacht in de struik geslapen, Angelique en Wendy vonden het leuk als alle filosofen buiten zouden zijn in de nacht, maar dat is bij één nachtje gebleven. 

Ik vond het drie keer niks, veel te koud en onveilig; dus nu zit ik 's nachts weer lekker op de voorraadton in het Tok-huis.

Meer en minder lekkers

 Wiske:

Ma Tok was weg en dat merkten wij pas toen iemand anders onze deur kwam sluiten.

mevrouw Marit gaat de deur van het Tok-huis sluiten

Wie dat was? 

Mevrouw Marit. Wij kennen haar, zij zorgt wel vaker voor ons als ma Tok er even niet is. 

Wij vinden dat niet erg, integendeel. 

Vooral als zij 's morgens onze deur weer opent zijn wij blij. Zij is altijd zeer ruimhartig bij het strooien van de wormpjes in de tuin. Ma Tok geeft de laatste tijd wat minder, omdat wij niet meer met zoveel zijn, maar ik denk dat mevrouw Marit dat nog niet weet en dat wil ik graag zo houden, dus als u haar spreekt: niet vertellen dat wij een heleboel van onze familieleden hebben verloren. 

Angelique begroet mevrouw Marit bij de deur

Die avond begon ze, net als ma Tok dat altijd doet, ons te tellen om te kijken of we allemaal binnen waren. En ze keek ook of Wendy en Angelique in de grote struik zaten. Toen alles klopte sloot zij onze deur met een  "Welterusten kipjes," en toen gingen we slapen want het was al best donker. 

Het is de laatste tijd vroeg donker, ik weet wel hoe dat komt. Het is herfst geworden en daarna komt de winter, dan gaat de zon nog eerder slapen. En het duurt 's morgens ook langer voordat het weer licht wordt.

Wiske en Annette komen de trap af

Maar dat had u vast al gemerkt, u bent ook niet van gisteren. 

De volgende morgen was ma Tok nog niet terug, dus kregen we lekker veel wormpjes te snoepen. Mevrouw Marit praatte tegen ons terwijl ze ons vrij liet en ook toen we gingen scharrelen. Ze maakte foto's en filmpjes, die ging ze naar ma Tok sturen vertelde ze. 

Die avond was ma Tok weer terug, dat was aan de ene kant fijn, want wij houden van regelmaat en gewoontes, maar aan de andere kant was het jammer dat we de volgende morgen weer minder lekkers kregen. 

Zaza en Lisa komen naar beneden

Stiekem hoop ik dat ma Tok nog een keertje weggaat en dan voordat mevrouw Marit het weet, dat wij nu met minder zijn. 

En dan is er nog een minder fijn nieuwtje: wij krijgen geen dode muizen meer. 

Mevrouw Angelique heeft ma Tok gewaarschuwd dat muizen vaak ziektes overbrengen en dat het door ons oppeuzelen van de dode diertjes niet verstandig is. Dus nu haalt ma Tok de dode muizen uit de val en wat ze er dan mee doet weet ik niet, maar wij krijgen ze in ieder geval niet meer. 

Zo jammer! Ze waren zo heerlijk!

Amalia met muis (oude foto)

Maar ja, als we er ziek van kunnen worden is het natuurlijk niet goed om ze te eten. 

Een foto als die hiernaast kunt u dus ook niet meer verwachten. 

Niet alleen omdat Amalia er niet meer is, maar ook omdat wij geen muizen meer krijgen.

Waarom zit de wereld toch zo ingewikkeld in elkaar? 

Dat moet ik eens aan Angelique vragen, misschien kan de filosofenclub daar haar licht over laten schijnen. 

Ma Tok: met dank aan mevrouw Marit voor de foto's en voor de goede verzorging van de familie Tok.

Het grapje (2)

 Angelique:

Ik ga verder waar Xena de vorige keer is gebleven. 

Xena op weg naar het nachthok van Soestdijk

Zij zat dus in het nachthok van Soestdijk en kon niet zien wat er verder in de tuin gebeurde, daarom neem ik het verhaal-stokje van haar over. 

De twee halsbandparkieten renden snel de tuin door naar Soestdijk, waar ze in het nachthok verdwenen. En toen was het wachten op de tsaar. Eindelijk werd hij wakker en kwam hij naar buiten gelopen. Hij keek om zich heen en zag niets bijzonders, waarop hij in de richting van de boom wilde lopen. Plotseling stond hij doodstil, luisterde even, schudde zijn kop en liep toen verder. Maar zijn wandeling werd weer onderbroken doordat hij iets leek te horen. 

de hennen scharrelen zogenaamd onnozel rond

Wij deden allemaal alsof we niets doorhadden, we scharrelden rond en kakelden wat tegen elkaar. Dat kakelen ging nergens over, maar we hadden afgesproken dat we dat moesten doen om de tsaar erin te laten lopen. 

Hij stond met zijn kop omhoog te luisteren en vroeg aan Quinoa of ze het ook hoorde. "Wat moet ik horen?" vroeg die onnozel. Wij konden ons lachen nauwelijks inhouden, maar gelukkig had Nikolaas niets in de gaten. 

Toen er een zacht gepiep klonk uit het nachthok van Soestdijk ging de tsaar daar naartoe, hij klom het trapje op en keek naar binnen. 

Xena in het nachthok van Soestdijk

Daar zat Xena met een trots gezicht doodstil in een hoekje. 

"Was jij aan het piepen?" hoorden we de tsaar vragen. "Ik, piepen? Nee, waarom zou ik?" kakelde de grote hen. Wij stonden allemaal bij Soestdijk, maar we hielden ons stil. "Ik hoorde toch duidelijk gepiep en het kwam hier vandaan," kakelde Nikolaas. "Je hebt hier toch niet stiekem zitten broeden, hè? Je weet dat ma Tok dat verboden heeft en bovendien is het al veel te laat in het jaar, als er nu kuikens komen zouden ze het veel te koud krijgen en niet genoeg groeien omdat het te kort licht is." Xena kakelde niets terug, maar er klonk duidelijk een zacht gepiep vanuit haar dons. 

"Het zal toch niet waar zijn!" riep Nikolaas boos uit, "sta eens op, ik

de parkiet en zijn vriendin

wil zien wat jij in je dons verbergt." En ja, toen kon Xena niet anders dan langzaam omhoog te komen. Wij hoorden een enorme zucht uit het hok komen, ik denk dat Xena de spanning zo lang mogelijk wilde opbouwen. Eindelijk hoorden we het gepiep weer, maar nu klonk het veel harder. 

Het was jammer dat wij de snavel van de tsaar niet konden zien toen hij de twee halsbandparkieten zag zitten onder Xena. Die begon te lachen en de twee groene vogels schaterden het uit. En als die schateren klinkt dat echt heel hard. 

Na een tijdje kwamen ze alle vier naar beneden, Xena het laatste en toen mochten wij eindelijk ook

Nikolaas is weer uit Soestdijk gekomen

lachen. De tsaar stond vreemd te kijken, hij vroeg aan de parkieten hoe ze in de tuin waren gekomen en waarom ze onder Xena waren gaan zitten. "Dat was om een geintje uit te halen, zodat er weer eens gelachen kon worden," antwoordde Xena voor hen. "Quinoa heeft het bedacht, omdat er zoveel droefheid is geweest de laatste tijd." 

Nikolaas prees ons allemaal omdat we zo'n bijzonder plan hadden gemaakt en daarna gingen we met ons allen eten, de parkieten deden zich flink te goed aan ons voer en dat hadden ze wel verdiend!

Het grapje (1)

Xena:

We zouden dus een grapje uithalen met onze tsaar.

Zaza

Na enig overleg kwamen we overeen dat we daarbij hulp nodig hadden van iemand van buiten de tuin. Van boven de tuin, beter gezegd. We spraken af dat de brutaalste onder ons de hulpvraag zou doen. 

Wie de brutaalste is? 

Dat is zonder twijfel Zaza, u kent haar wel, die kip die altijd rondrent alsof ze achtervolgd wordt. Zij werd er dus op uitgestuurd om, als de tsaar een dutje aan het doen was, contact op te nemen met één van de halsbandparkieten, die regelmatig in onze grote boom zitten te schreeuwen. Het duurde een paar dagen, maar zodra de groene vogels zich lieten zien en horen ging Zaza naar de boom en

halsbandparkiet (foto Elwin van der Kolk)

riep naar boven: "Hé, herriemakers, mag ik jullie wat vragen?" 

Door hun gekrijs hoorden de vogels haar eerst niet, maar na een tijdje kwam één van hen naar beneden door een opening in het net aan de kant van de grote schuur. 

"Wat mot je?" vroeg hij en hij keek Zaza belangstellend aan. 

"Wij willen graag dat er twee van jullie ons komen helpen om onze haan voor de gek te houden," kakelde Zaza, "dus we moeten zachtjes doen, anders wordt hij wakker en dan is het geen geheim meer." 

"Wat schuift dat voor ons?" vroeg

  het onderste deel van de boom achterin de tuin

de parkiet. 

Daar had Zaza niet op gerekend, maar ze had snel een antwoord klaar. "Jullie mogen na het uitvoeren van jullie aandeel bij ons komen eten," kakelde ze. Daar had de vogel wel oren naar en hij vroeg wat er gedaan moest worden. 

Zaza fluisterde iets in zijn oor en ze wees op mij. De parkiet keek een beetje angstig naar me, maar begon toen te grinniken. Zo te zien had hij er wel zin in. "Ik ga het aan mijn vriendin vragen, dan kunnen wij het samen doen," kwetterde hij en hij vloog weer door de opening naar boven. Het bleef een tijdje stil in de boom en ondertussen werd Nikolaas wakker. Ik hoopte dat de parkieten niets zouden verraden en gelukkig ging dat goed. Ze keken om een hoekje van de boomstam en zagen de tsaar rondlopen, waarna ze weer begonnen te kwetteren alsof er niets was gebeurd. 

      En toen moesten we een goed

de tsaar doet een dutje in het Tok-huis

   
moment afwachten om ons plannetje ten uitvoer te brengen. Dat viel nog niet mee, het leek wel of de tsaar geen dutjes meer deed en de parkieten zaten regelmatig voor niks te wachten in de boom. Op een dag riep het mannetje naar beneden: "Komt er nog wat van of moeten we wachten tot we een ons wegen?" Volgens mij hoeven ze dan helemaal niet te wachten, want ze wegen niet eens een ons, maar dat terzijde. Zaza gebaarde dat zij er ook niets aan kon doen en ze kakelde tegen ons dat ze hoopte dat die beesten de boel niet zouden verraden met hun herrie. Gelukkig ging de tsaar eindelijk weer eens een tukje doen in het Tok-huis en Zaza riep zachtjes naar de boom dat de tijd rijp was. De beide vogels kwamen naar beneden en renden naar Soestdijk, waar ik al klaar zat.  

En nu moet u een week wachten, anders wordt het verhaaltje te lang.

Geintje

Quinoa:

Mijn vader vroeg aan mij of ik een geintje wist om de sfeer een beetje op te krikken in de Tok-tuin.

de tsaar gaat een grapje beleven

Ik was daar niet zo voor in de stemming, maar nu heb ik iets bedacht. Ik heb met alle nog overgebleven hennen overlegd en zij zijn het met mij eens. 

We gaan met ons allen de tsaar voor de gek houden. Hij mag dat natuurlijk niet weten, dus we moeten telkens via via met elkaar kakelen over wat we gaan doen. 

Zo hebben Yneke en Angelique de filosofenclub tijdelijk uitgebreid met Annette, Lisa en Linda, die kunnen dus zonder argwaan te wekken met elkaar kakelen. Zij brengen dan verslag uit aan de anderen, die dan weer twee aan twee verder kakelen. 

Het is een beetje omslachtig, maar het is niet anders. Als we allemaal bij elkaar gaan staan ruikt Nikolaas

Angelique en Quinoa kakelen over hun geheim

natuurlijk lont en dat is niet de bedoeling. 

Wat we gaan doen? 

Dat vertel ik nog niet, het moet een verrassing blijven. 

Ondertussen is er gelukkig niemand ziek geworden of overleden, al hoor ik Wendy wel vaak niezen, maar dat doet ze al maanden. Ze voelt zich prima kakelt ze, dus daar houden we het maar op. Ma Tok zei tegen ons dat ze iedere morgen met angst en beven de deur van het Tok-huis open doet omdat ze bang is dat er weer een dode zal liggen. Nadat het nu een tijdje goed is gegaan denkt ze dat niet meer elke dag. Ze geeft ons wel nog steeds aansterkend voer, zoals extra wormpjes, eivoer en vitaminen door het drinkwater, dat blijft ze voorlopig zo doen vertelde ze. Ik vind het eten lekker, het vitamine-drinken niet echt, maar omdat er niks anders is drink ik het toch maar. 

de glimmende bak achter het kleine hokje

Pas kwam ma Tok de tuin in met de muizenvanger en daarmee bedoel ik niet poes Geertje maar een meneer, die telkens de grote glimmende bak leeg komt halen. Die bak staat nu in ons huis en er zijn heel veel muizen zo dom geweest om erin te gaan. 

Ze komen er dan niet meer uit, ze vallen in de alcohol in die bak en dan gaan ze dood. 

Er zaten vreselijk veel dode muizen in de bak, zoveel dat hij kapot was gegaan. Nu komt er een nieuwe bak, maar dat duurt even een week, dus de muizen hebben vrij spel. Nou ja, niet helemaal, want ma Tok heeft ook een muizenval neergezet. Die is niet gevaarlijk voor onze voeten want er zit een huisje

 een dode muis als spelletje

omheen, zodat we er niet in kunnen stappen. De muizen wel, die gaan door een muizengaatje het huisje in en dan lopen ze zo in de klem. Die klem slaat dan dicht bovenop de muis, die daardoor onmiddellijk sterft. Ma Tok haalt de dode muis er 's morgens uit en ze gooit die dan in de tuin. Wij vinden dat een heerlijk hapje tussendoor, zodat we altijd in de gaten houden of ze weer een lijkje voor ons heeft. Wie het het eerst pakt rent ermee weg om het op een rustig plekje op te eten, maar iedereen staat te wachten en dan wordt het een spelletje wie het kan pakken. Meestal krijgen we allemaal en stukje, mjammie! Van mij mag die glimmende bak nog wel even wegblijven, zoveel te meer lekkere muizen krijgen wij!

Uitgedunde harem

Tsaar Nikolaas:

Mijn harem is flink aan het uitdunnen de laatste tijd.

Zaza rent door de tuin op haar lange benen

Na Odette overleed Ariane en vlak daarna ging Clasien hemelen. En toen verdween Yolanthe in de ziekenboeg waar ze ook niet meer uit terugkeerde in de tuin. En toen was Trui er niet meer.

En nu maakt ma Tok maakt zich ook nog een beetje zorgen over Zaza, die al een hele tijd geen eieren meer legt. 

Hoe ze dat weet? Zaza legt groene eieren en de eitjes die er wel liggen zijn lichtbruin en wit. 

Het komt niet door de rui denk ik, want die was nog lang niet begonnen toen Zaza stopte met haar productie. Zaza loopt, of liever: rent nog altijd door de tuin, ze ziet er niet ziek uit, dus het is wel een beetje vreemd. 

Zou ze nu al uitgelegd zijn? 

de tsaar als kuiken bij mevrouw Angelique

Ma Tok heeft deze vraag voorgelegd aan haar vriendin in het oosten van het land, die weet bijna alles van kippen en ook van een heleboel andere dieren. Ik ken haar ook, die vriendin, ik ben bij haar uit mijn eitje gekropen en zij heeft mij overgedragen aan ma Tok. Dat is al heel wat jaartjes geleden, toen was ik nog een haantje zonder harem. Dat kan ik me nu bijna niet meer voorstellen. Maar die vriendin dus, die was niet thuis op dat ogenblik, ze was in een ver koud land naar paarden aan het kijken. Dus is er nog geen antwoord. 

de tsaar voor het eerst in het Tok-huis in 2019

Als Zaza ook maar niet ziek is, ik moet er niet aan denken hoe weinig hennen ik dan nog over zou hebben. Straks ben ik weer een haan zonder harem. 

Ma Tok zegt dat er een virus heerst in de familie Tok en dat daar niets aan te doen is. Alleen de allersterksten overleven het, maar dat nare virus komt telkens terug. Als ik het maar niet krijg, ik ben nu en dan ook verkouden, maar bij mij gaat het telkens weer over. Dat komt vast doordat ik tot de allersterksten behoor. 

de Geertruitjes

Dat stomme virus is ook de reden dat ma Tok niet wil dat er gebroed wordt, dan krijgen de kuikens het ook en dat zou helemaal vreselijk zijn. 

Om de moed er een beetje in te houden ben ik aan het nadenken over iets grappigs, maar er wil me niets te binnen schieten. Was Geertrui er nog maar, of Daantje en Dirkje, die konden altijd zomaar iets geks uit de lucht plukken. 

Wie zou er in aanmerking komen voor een geintje? 

Laat ik maar dicht bij huis beginnen met mijn dochter Quinoa, daar komt ze net aan. 

"Quinoa, meisje, je moet me even helpen. Ik vind dat het tijd is om een beetje vrolijkheid terug te brengen hier in de tuin. Heb jij een lollig idee?" 

Quinoa is niet in de stemming voor een geintje

Quinoa keek me verbaasd aan. 

"Ik ben net mijn moeder verloren, denk je dat ik daarvoor in de stemming ben?" vroeg ze. 

En ja, dat had ik kunnen weten, zij was nogal op haar moeder gesteld geweest.

"Weet je dan iemand die wel in de stemming is?" probeerde ik, maar ze liep al weg en keek niet meer om. 

Ja, hallo zeg, ik ben ook vijf van mijn hennen kwijtgeraakt, hoe denkt ze dat ik me voel? 

Nu ga ik zelf maar broeden op een idee, u hoort nog wel een keer of het gelukt is. 

Ik ga eerst een rustig plekje zoeken om na te kunnen denken, anders komt er helemaal niets van. En het is hard nodig, want het is hier maar een droevige boel in de tuin. 

En dan is het ook nog herfst geworden, dat helpt ook niet mee.

In memoriam: Trui

Ma Tok:

Trui kwam samen met haar zusje Trees bij ons wonen in 2020.

LazaRus maakt kennis met Trui en Trees

Ze hadden eerst bij meneer Kees en mevrouw Truus gewoond, maar hun buren vonden dat ze teveel herrie maakten, waarop mevrouw Truus mij vroeg of de beide mooie hennen bij de familie Tok mochten intrekken. 

En natuurlijk mocht dat, ze waren van harte welkom.

Meneer Kees had een prachtig hok voor hen getimmerd, dat hok paste hij aan voor de Tok-tuin, waar het nog steeds staat, het heet "het Loo" omdat het in de struiken staat.

Trui en Trees pasten zich prima aan in de tuin. 

de tsaar met Trui en Trees

Ze maakten de dood van LazaRus mee en de komst van tsaar Nikolaas.

In 2020 lag Trees plotseling dood in Soestdijk, waar de zusjes toen woonden. 

Omdat ik het naar vond dat Trui alleen in dat hok zou slapen zette ik haar bij de anderen in het Tok-huis, waar ze meteen werd geaccepteerd omdat ze al bekend was van het samen scharrelen in de tuin. 

De tsaar had vanaf het begin al een oogje op de mooie Trui. 

Trui tijdens een van haar broedpogingen

Trui heeft diverse broedpogingen gedaan, maar ze heeft nooit kuikens gekregen, hoe graag ze dat ook wilde. 

Ze heeft het fijn gehad in de tuin, tot het einde aan toe. 

Ik heb niet gemerkt dat ze ziek was, het moet heel snel zijn gegaan, gisterenavond zat ze nog rustig op de stok te slapen toen ik het Tok-huis kwam sluiten en vanochtend lag ze levenloos onderaan de trap.

Ik heb haar begraven in de tuin, waar zij bijna haar hele leven heeft gewoond.

Vaarwel mooie lieve kip, we zullen je niet vergeten.