Nieuwe bewoners?

Odette:

Hebt u 't al gehoord?
Er zijn twee nieuwe bewoners.
Nee, niet van de Tok-tuin en ook niet van het Tok-huis.
Van het hok van Yvonne en Yvette dan? Of van dat van Gerrit en Geertje?
Nee, allemaal niet.

de Tok-tuin gezien vanuit de vensterbank

Waarvan dan wel?
Wat dacht u van het huis van Pa en Ma Tok?
En nu denkt u natuurlijk dat het twee mensen zijn, die daar zijn komen wonen, maar dat is niet zo. Het gaat hier om een haan en een hen.
En die wonen in het mensenhuis? Ja, inderdaad.
Vreemd hè? Ik keek er eerst ook erg van op, totdat Ma Tok ons in de tuin vertelde dat deze twee bewoners door haar gekocht waren van de man, die hen had gemaakt. "Wat?" dacht ik toen, "gemaakte kippen? Hoe kan dat nou, kippen en ook hanen komen uit een ei, nadat dat is bebroed door een broedse

en verder de tuin in

hen."
Maar dat gold dus niet voor deze twee. Ma Tok legde uit dat er een man is, die heel knap van alles kan maken. Niet van vlees en bloed, maar van andere materialen. Om misverstanden te voorkomen: de man is wel van vlees en bloed, maar wat hij maakt niet. Zo zijn deze haan en hen dus ook geen levende dieren, maar afbeeldingen ervan. Wij kunnen ze zien staan in het mensenhuis, Ma Tok heeft hen voor het raam gezet, zodat zij ons ook kunnen zien in onze Tok-tuin. Zouden ze jaloers zijn op ons? Wij kunnen hier lekker vrij rondlopen en scharrelen en graantjes oppikken, terwijl zij daar maar dag

dit gedeelte kunnen de nieuwe bewoners niet zien,
want hun vensterbank is hier recht boven

in dag uit doodstil moeten staan in die vensterbank.
Ze hebben het wel lekker warm, dat is een voordeel, het is hier in de tuin nu echt koud. Er was zelfs al sneeuw op de grond, dat was zeer fris aan onze voeten, om het maar eens zacht uit te drukken.
Ma Tok zegt dat de haan en de hen in het mensenhuis niet jaloers op ons zijn, omdat ze niet weten wat scharrelen is, dat hebben zij nog nooit gedaan.
Ik vind dat best zielig, het doet me denken aan de droevige verhalen van Vera en Vita en van Yvonne en Yvette, over de tijd dat zij nog legkippen waren in een grote legschuur.*
Maar omdat deze haan en hen van

Truus en Kees

steen zijn hebben zij ook geen behoefte aan scharrelen en eten.
Ze vinden het wel erg leuk om naar ons te kijken, zegt Ma Tok, maar jaloers zijn ze dus niet. Ze zien er best gelukkig uit, moet ik zeggen, zoals ze daar bij elkaar naar ons staan te kijken. Ma Tok heeft mij nog wel een geheimpje toevertrouwd. Dit stelletje wil heel graag één of twee kuikens hebben om tussen hen in te staan in die vensterbank. Ma Tok heeft dit al doorgegeven aan de man, die hen gemaakt heeft en hij heeft beloofd dat hij hierover zal nadenken als hij tijd heeft. Dus daar moeten Kees en Truus, want zo heten de haan en hen, nu maar op wachten. Ik hoop voor hen dat hun wens in het voorjaar uitkomt, want dat is de tijd voor kuikens. Als ze er zijn zal ik u dat natuurlijk meteen vertellen, zoals we dat met elke uitbreiding doen. En met elke vermindering, dat ook ja. Maar dat laat hopelijk nog een hele poos op zich wachten.

*(zie hiervoor de verhaaltjes "Een droevig verhaal 1 en 2" van 13 en 14 oktober 2014 over Vera en Vita en "De verschrikking 1, 2 en 3" van 16, 17 en 18 juni 2015 over Yvonne en Yvette).

Slachtpartij in de Tok-tuin?

Yvonne en Yvette:

Wij zijn in de rui. En dat is duidelijk te zien ook. We hebben allebei kale plekken.

Yvette's kale nek

Yvonne: "Yvette is er het ergste aan toe, haar hele staart is verdwenen en haar nek is kaal."
Yvette  : "Gelukkig zijn er in mijn nek alweer nieuwe veren aan het groeien, al zie je voorlopig alleen nog maar pennen en geen pluimen. Ik kan u verzekeren dat het geen pretje is om met deze kou met een kale nek te moeten rondlopen. Ma Tok heeft aangeboden een sjaaltje voor mij te breien, maar dat heb ik geweigerd. Ten eerste kan zij niet goed meer breien omdat haar handen niet meer alles willen doen

Yvonne(vooraan) en Yvette (zonder staart) bij het eivoer

wat zij wil. Dat was nog te overkomen, omdat het maar om een kleine sjaal zou gaan, zei zij. Maar ik zou toch ook helemaal voor gek lopen met zo'n ding om mijn hals. Zegt u nu zelf: een hen met een sjaal om haar nek, dat kan echt niet, toch? Ik zou zelf de kleur mogen uitkiezen, maar ook dat haalde mij niet over de streep.
Nee, dan maar een beetje kou."
Yvonne: "Ik zou het wel gedaan hebben, hoor, ik vind het wel chique staan, zo'n gekleurde sjaal om mijn hals. Ik zou aan Ma Tok

de veren in het hok van de witte dames

hebben gevraagd of ze ook streepjes kon breien, dat vind ik het allermooiste."
Yvette:   "Ja, jij hebt makkelijk praten, jij hebt het niet nodig, dus aan jou vraagt ze het niet eens. Wacht maar af, misschien is jouw nek straks ook nog aan de beurt, dan zullen we wel eens zien of je er nog steeds zo graag wat om wil hebben."
Yvonne: "Wat wel fijn is aan de rui is dat we extra lekkers krijgen om ons er snel doorheen te helpen. Ei-krachtvoer, extra veel meelwormpjes en vitamientjes door ons drinkwater. Dat laatste is niet mijn favoriet, maar het schijnt te helpen, dus ik slik het maar braaf.

Wiske's staart is ook verdwenen

Ma Tok zal het allemaal wel weten."

Yvonne en Yvette: De andere kippen lijken veel minder last te hebben dan wij. Er liggen helemaal niet zoveel gekleurde veren in de tuin en in hun huis. Ons hok ligt helemaal vol met onze witte pluimen, het lijkt wel of er een slachting heeft plaatsgevonden, net zoals indertijd bij mevrouw Yvonne. Ma Tok schrok de eerste keer dat zij de tuin in kwam en zij heel veel witte veren en dons op de grond zag liggen. Tot overmaat van ramp waren wij allebei nog in ons nachthok en kwamen we haar niet tegemoet rennen, zoals we dat altijd doen als zij naar buiten komt.

losse veren genoeg voor de katten van mevrouw Inge

Ze rende naar ons hok en toen ze ons zag zitten temidden van een hele hoop losse veren zuchtte ze van opluchting. "O, gelukkig, het is alleen maar de rui," zei ze en ze ging onmiddellijk eivoer voor ons halen.
Ma Tok kwam later met een mevrouw onze tuin in, die mevrouw heeft een heleboel veren meegenomen voor haar katten om mee te spelen. Wat ze daar aan vinden begrijpen wij niet, wat moet je nu met losse dode veren? Maar deze mevrouw was ons erg dankbaar en later hoorde Ma Tok dat het feest was geweest bij de katten in het huis van mevrouw Inge, want zo heet zij.

nu en dan ligt er nog een eitje in het Tok-huis

We leggen ook geen eieren, we hebben nu al onze energie nodig voor de aanmaak van ons nieuwe sneeuwwitte verenpak. De anderen hebben hun zogenaamde "winter-stop" dus die leggen ook niet of nauwelijks. Pa Tok had al gevraagd of hij eieren moest kopen bij de supermarkt, maar zover is het nog niet, er staan nog een paar doosjes in de koelkast in de schuur. Maar als het zo doorgaat moet hij toch echt naar de winkel voor zijn eitjes. Eigenlijk vinden wij dat een beetje een schande voor de familie Tok, maar Ma Tok heeft ons verzekerd dat zij het prima vindt dat wij een poosje rust hebben van de leg.
Een soort van vakantie dus.
Wat zegt u? Kerstvakantie?
Als u het zo wil noemen vinden wij dat uitstekend.
En na de vakantie gaan we misschien weer aan de leg, dat zien we dan wel weer.

Schrapende geluiden (2)

Xara:

Na al die tijd verwachtte ik van Laza wel eens een update over de rare geluiden, die Kenau en ik hadden gehoord in ons huis, vooral omdat anderen inmiddels ook wat ongerust waren geworden door het vreemde geschraap, maar hij deed zijn snavel niet open tegen ons.

Laza zit in het Tok-huis te luisteren

Ik zag hem wel vaak het Tok-huis binnengaan en er dan weer uitkomen, maar daar had natuurlijk niemand wat aan. De laatste keer dat ik hem weer zag verschijnen kwam hij uit het kleine deurtje met de lange buitentrap. Hij ging die trap niet af, nee, hij bleef doodstil op het kleine plateautje bovenaan zitten. Ik hield hem nauwlettend in de gaten en zo zag ik dat hij zijn kop om het hoekje van het huis probeerde te steken om erachter te kunnen kijken. Dat lukte niet helemaal, dus hij vloog wat omhoog en naar de achterkant van het huis. Toen hij weer tevoorschijn kwam zag ik dat hij een grote grijns probeerde te onderdrukken.

Kenau en Xara met Laza in gesprek

Zou hij iets ontdekt hebben?
Ik brandde van nieuwsgierigheid, maar ik durfde het niet aan hem te gaan vragen. Dus zocht ik Kenau op en vertelde wat ik zojuist had gezien. Kenau, die niet voor niets zo is genoemd door mevrouw Wies, stapte direct op Laza af en vroeg hem of hij al wist hoe het in elkaar zat allemaal. Laza lachte nu voluit en hij kakelde dat hij de oplossing van het mysterie had gevonden en dat hij ons hier allemaal over wilde inlichten. Kenau en ik mochten iedereen bij elkaar roepen voor een vergadering in de tuin. Dat deden we snel, want we waren erg benieuwd naar wat Laza

de vergadering in de tuin

ontdekt had.
Toen we bij elkaar waren was het een gekakel van jewelste, iedereen tetterde door elkaar heen. Laza riep ons tot de orde met de mededeling dat hij iets serieus te zeggen had. Iedereen was op slag stil en sommigen keken elkaar verbaasd aan.
"Zoals jullie misschien weten zijn er al langere tijd vreemde geluiden gehoord hier in het huis," begon hij. Nu bleek dat er meer hennen waren die zich hadden afgevraagd wat er gebeurde met het Tok-huis, maar dat het gekakel hierover beperkt was gebleven tot kleine groepjes van twee of drie en niemand had verder Laza ingeschakeld.

Daantje (vooraan) en Dirkje

Iedereen had maar aangenomen dat het vanzelf zou overgaan. Ik vond dat een beetje gemakzuchtig, maar dat zei ik natuurlijk niet. "Xara en Kenau hebben mij ingelicht omdat zij dachten dat het wel eens een gevaarlijk beest zou kunnen zijn, dat probeerde binnen te komen," vervolgde Laza, "dus het was zaak om een grondig onderzoek te doen. Vandaag ben ik erachter gekomen dat de geluiden inderdaad werden veroorzaakt door een dier, of liever door twee dieren, maar gevaarlijk zijn die zeker niet. Of heb ik het mis, Daantje en Dirkje?"
De twee aangesprokenen keken Laza grijnzend aan en kakelden dat ze blij waren dat hij het raadsel had opgelost, want ze waren het een beetje zat geworden om telkens achter het huis te kruipen om met hun nagels aan de muur te krabben.

Geertrui biedt Daantje en Dirkje nascholing aan

"Waarom deden jullie dat dan?" vroeg ik.
"Ut begon hierr saai te worrdûh in de Tok-teûn, wè wildûh wat levûh in de brrouwerrij brrengûh. Maarr jullie waarrûh niet echt bang allemaal, dat was jammerr, onze grrap is niet zo geslaagd deze keerr."
"Nee," kakelde Geertrui, "jullie vallen me een beetje tegen, meiden, ik geloof dat jullie nog wat nascholing nodig hebben. Meld je straks maar bij ondergekrabbelde, dan zullen we eens zien wat we kunnen bereiken."

We hebben deze keer niet erg hard gelachen om de mop van de twee ondeugden, maar opgelucht waren we wel nu het mysterie was opgelost.
Hiep hiep hoera voor onze LazaRus!

Intermezzo

Xara:

Weet u het nog?
Ik had rare geluiden gehoord in ons Tok-huis. En ik kon die geluiden niet thuisbrengen en Kenau ook niet. Lazarus had ons beloofd dat hij het probleem voor ons zou oplossen.

Laza luistert ingespannen of hij geluiden hoort

Ik moet toegeven dat hij zijn taak serieus opvatte, hij zat steeds een hele tijd in ons huis en dan ging hij weer buiten kijken.
Of hij iets hoorde weet ik niet, hij vertelde mij niets over zijn vorderingen.

Toen gebeurde er iets nieuws, waardoor ik het mysterie even helemaal vergat.
Het was op woensdag, dat weet ik omdat ik Ma Tok dat had horen zeggen tegen Pa Tok, die haar een handje kwam helpen in de tuin.
Wat er was op die woensdag?
Dat zal ik u vertellen.
We waren allemaal net binnen om onze plek te zoeken om te gaan

Laza slaat beschermend zijn vleugel om de bange Xara

slapen toen er iets raars gebeurde. Er kwam een hand om de hoek van de deur en die hand gooide allemaal heerlijke dingen naar binnen.
Omdat Laza ons al opdracht had gegeven om op de stok te gaan zitten durfden we niet zomaar van dat lekkers te gaan pikken, iedereen bleef doodstil zitten waar zij zat. Toen ik het een beetje eng vond worden allemaal sloeg Laza zijn vleugel om mij heen; dat voelde heerlijk veilig.
En weer kwam die vreemde hand naar binnen en weer werd er een grote lading naar binnen gestrooid. Wat was dat nu voor raars? Zoiets hadden we nog nooit meegemaakt. Toen Ma Tok een poosje later

zwarte piet (ouderwetse afbeelding)

onze deur kwam sluiten riep ze verwonderd: "Wat is hier gebeurd? Is Sinterklaas langs geweest? Of zwarte Piet?"
Nu wist ik niet wie dat waren, maar ik nam aan dat dat mensen waren die lekkere dingen strooiden, dus ik knikte. Niet dat Ma Tok dat zag, nee, zij keek naar de grond, waar allemaal wormpjes en gierst lagen. En wat zij bedoelde met "zwarte Piet" begreep ik ook niet; ik had wel gezien dat de hand zwart was, maar dat zei niets over de huidskleur van de persoon, want het zwart van de hand werd veroorzaakt door een handschoen. Laza kakelde tegen Ma Tok dat hij dacht dat het zwarte Piet was geweest, waarop Ma Tok zei dat dit betekende dat wij allemaal erg goed ons best hadden gedaan, anders geeft die Piet geen lekkers, maar neemt hij je mee naar Spanje in een zak.
Daar schrokken wij allemaal van, maar Ma Tok zei dat wij altijd flinke hennen


er wordt verlangend gekeken naar het lekkers op de grond

waren, dus dat we absoluut niet bang hoefden te zijn.
En toen zei ze tegen Laza:
"Ze mogen toch nog wel even van al dat lekkers genieten vóór het slapengaan?"
Ik kon haar wel zoenen, ik had al een hele tijd naar die heerlijke wormpjes zitten staren en mijn krop was helemaal leeg geworden, zo lekker zag alles eruit.
Gelukkig gaf Laza ons toestemming om nog even wat te gaan snavelen, maar dan moesten we daarna wel snel gaan slapen, anders zou hij een boekje over ons opendoen bij

nakakelen met Kenau

zwarte Piet.
Oei, dat klonk gevaarlijk, ik moest meteen denken aan die zak en Spanje, waar dat dan ook moge zijn. Tot ik Laza zag grijnzen en knipogen naar Ma Tok, die gewoon terug knipoogde naar hem!
De volgende morgen wist ik niet meer of ik dit alles gedroomd had, maar Kenau, die naast me zat, vroeg of ik meeging naar beneden om te kijken of er nog wat was overgebleven van het gestrooide lekkers.
Toen wist ik het zeker: wij hadden bezoek gehad van zwarte Piet de vorige avond.

Hoe het verder ging met de rare geluiden? Dat hoort u de volgende keer.

Schrapende geluiden (1)

Xara:

Wat er nu toch aan de hand is in de Tok-tuin, ik begrijp er niets van.
Het lijkt wel of alles anders is geworden.

Geertrui gaat ijskoud verder met scharrelen

Er klinken telkens rare geluiden uit ons huis, ook als er niemand binnen is.
Hoe kan dat nou?
Ik pieker me suf, maar ik kom er niet uit.
Ik heb aan onze oudste, Geertrui, gevraagd of zij het ook hoorde. En weet u wat zij kakelde?
"Och meid, er gebeuren hier zo vaak rare dingen, daar kijk ik niet meer van op." En toen ging ze ijskoud door met waar zij mee bezig was, met scharrelen dus. Nu was ik nog niets wijzer.
Ik ging naar Kenau, met wie ik toch een beetje een bijzondere band heb, omdat wij allebei bij mevrouw Wies hebben gewoond. Reina is er niet meer, anders had ik haar er ook bij geroepen. Ik vroeg aan Kenau of zij ook vreemde geluiden uit ons huis hoorde komen.

Kenau, ook een kipje van mevrouw Wies

"Ik heb niets raars gehoord," kakelde zij, "maar ik heb er ook niet op gelet. Dat zal ik nu gaan doen."
En natuurlijk waren er toen geen geluiden te horen. Het leek wel alsof het afgesproken was.
Maar nadat ik een poosje binnen was geweest om te eten hoorde ik het toch weer, net toen ik op het punt stond om naar buiten te gaan. Een raar, schrapend geluid. Ik kon niet ontdekken waar het precies vandaan kwam, het leek wel of het door de hele muur ging.
Ik riep Kenau, die er aan kwam rennen en nu hoorde zij het ook. "Dat is vreemd," kakelde zij, "ik

Laza luistert naar Xara en Kenau

denk dat we dit aan Laza moeten melden. Stel je voor dat er een eng beest aan het proberen is om ons huis binnen te komen..." Zover had ik nog niet gedacht, ik schrok ervan en ik was het helemaal met haar eens. Samen liepen we naar Laza, die achterin de tuin aan het scharrelen was. Hij had net een lekker hapje gevonden, een vette worm, die zich uit de grond had gewaagd. Toen wij samen naar hem toe kwamen zei hij dat we deze lekkernij best met ons drieën konden delen. Dan konden we erna des te beter bespreken wat er te bespreken viel.
Dus Kenau en ik namen bescheiden een klein snaveltje

Laza kakelt wijze woorden

worm, wij zijn tenslotte goed opgevoed door een onderwijzeres, die precies weet hoe het hoort.
"Neem gerust nog een snavelvol," zei Laza en dat deden we. Hijzelf nam een onbehoorlijk grote hap, zijn opvoeding was duidelijk minder geweest dan die van ons. "Vertel het eens," zei hij met volle snavel (ook dat wees op een niet zo geweldige leertijd toen hij nog een kuiken was), "wat is er aan de vleugel?"
Ik gaf een korte samenvatting van alles wat ik u hiervoor verteld heb en Laza keek bedachtzaam. "Goed dat je hiermee bij mij komt," kakelde hij, "dit is een serieuze situatie. Ik zal eens luisteren of ik het geluid ook hoor en zo ja of ik het

Laza kijkt naar Xara als ze weggaat om te scharrelen

kan thuisbrengen.
Gaan jullie maar weer fijn scharrelen, dit is hanenwerk, daar hoeven jullie hennen je mooie kopjes niet mee te vermoeien."
Nou ja zeg, wat denkt hij wel, dat wij te dom zijn om na te denken of zo?

Ik ben heel benieuwd of hij te weten komt wat er mis is.
U ook, zeker?

Toch moet u nog een week wachten, want Laza moet wel de gelegenheid krijgen om te luisteren en te denken.

Hennen-verdeling en rare gewoontes

Geertrui:

Er was een vraag van mevrouw Katblad, u weet wel, die een enkele keer voor ons zorgt, als Pa en Ma Tok er niet zijn.

de kopfoto van het Leidsch Katblad,
zie de link rechts van de Tok-verhaaltjes

Waarom zij nog zo heet weet ik niet, volgens mij had ze vroeger een digitale krant over de katten in de buurt, maar ik hoor Ma Tok er nooit meer over. Jammer, Ma Tok was altijd extra vrolijk als ze die krant had gelezen, wij kregen dan ook vaak wat lekkers, zomaar midden op de dag.
Maar daar gaat het nu niet om. Die mevrouw Katblad dus vroeg in haar opmerking onder het verhaaltje "Pootperikelen" van 26-10-2018 hoe dat gaat, de hennen verdelen tussen de hanen. Ze vroeg dit omdat Laza

Laza (links) en Iona (rechts)

had gezegd dat er genoeg hennen waren voor hem en Iona samen.
Zoals deze mevrouw het stelt lijkt het net alsof de hanen het hierin voor het zeggen hebben, maar dat is natuurlijk niet zo.
Wij hennen maken zelf uit of we getreden willen worden en zo ja, door welke haan.
Misschien is het bij de mensen zo dat de haan de baas is in deze, dat weet ik niet, maar bij ons kippen ligt dat anders.
Nu heb ik sowieso al niet zoveel met getreden worden, dus ik pas

Geertrui zoekt een rustig plekje om de hanen te ontlopen

meestal als Laza op mij afkomt. En Iona durfde het niet eens te proberen bij mij. Ik ben tenslotte de oudste hier in de tuin, dus ik heb best wat te zeggen.

Ik heb ook nog een nieuwtje: Hannah had besloten ook broeds te worden. Zij lag hiervoor niet in een legnest, maar gewoon op het plateau in de bodembedekking. Ma Tok moest telkens op het krukje gaan staan om haar eraf te tillen en buiten te zetten.
De eerste keer dat Ma Tok Hannah daar zo doodstil zag liggen schrok ze zich een ongeluk, ze dacht dat de pluizenbol dood was.

Geertrui en Hannah samen in de tuin

Dat was gelukkig niet het geval, wat duidelijk bleek toen Ma Tok haar op wilde pakken: ze schreeuwde dat ze daar wilde blijven zitten en dat Ma Tok haar handen thuis moest houden.
Wat een pittig dingetje is dat zeg, die Hannah!
Ma Tok heeft die dag alle kippen buiten gezet en de deur van het huis gesloten, zodat er niet gebroed kon worden. Natuurlijk liet zij wel het kleine deurtje bovenaan de buitentrap voor ons open, zodat we wel naar binnen zouden kunnen als het zou gaan regenen.
's Avonds deed ze onze deur

Inge, nog steeds broeds

open, zodat wij naar binnen konden om te gaan slapen. Iedereen stond al voor de deur te wachten op haar, behalve die drie rare "broedse" kipjes, Pippa, Inge en Hannah.
Die zaten al binnen, de eerste twee samen in hun legnest en Hannah op haar plekje op het plateau.
"Dat heeft dus ook geen zin," zei Ma Tok. Ze telde ons en we waren allemaal aanwezig, zodat de deur dicht kon.
Maar de volgende morgen ging Hannah uit zichzelf naar buiten, zodat nu alleen Inge en Pippa nog vasthouden aan hun rare gedrag. Misschien stopt het als er sneeuw komt, ik ben benieuwd.

Stilte in de tuin

Barbara:

Het is stil in de Tok-tuin.
Alleen Laza laat nu en dan een kraai horen, maar dat is niet vaak.
Ik mis het vrolijke geluid van Iona nog wel een beetje, maar het begint te wennen.
Het is ook stiller omdat er minder hennen rondscharrelen.
Hoe dat komt?
Nee, er is gelukkig niemand dood gegaan.

Pippa en Inge zijn broeds

De reden is een heel malle: er zijn er twee broeds! En dat in deze tijd! Ze lijken wel gek, hoe zou dat dan moeten met de kuikens straks?
Het begint langzamerhand steeds kouder te worden, de winter is nu echt in aantocht. Van de ene kan ik het nog begrijpen, die heeft nog nooit een winter meegemaakt, maar Pippa zou toch beter moeten weten. Nog geen winter meegemaakt? zult u nu denken, en ja, het is echt waar, Inge is broeds. Net een halfjaar oud en nu al besmet met het "virus" van Pippa.
Ma Tok vindt het natuurlijk niet goed dat er nu gebroed gaat worden, dus ze haalt de twee hennen elke dag een paar keer uit het legnest, maar tot nog toe heeft dat geen resultaat opgeleverd.
's Avonds zitten Inge en Pippa tegen elkaar aan in een nest, soms wel, soms niet op een ei.

Hannah legt bijna elke dag een eitje

Hannah legt bijna elke dag een eitje, van Inge weet ik het niet, als ze werkelijk broeds is zal ze niet leggen.
Ma Tok wilde de broedsheid verifiëren. Ze haalde eerst Pippa uit het nest. Pip pruttelde een beetje, maar werd niet vreselijk boos. Toen was het de beurt aan Inge. Die werd me toch kwaad! Ze schreeuwde moord en brand en ze probeerde zelfs Ma Tok in haar hand te pikken. "Tja," zei deze, "het lijkt wel echt te zijn." En zuchtend zette ze Inge buiten. Die nam, nog zachtjes na-mopperend, een paar wormpjes in haar snavel en rende daarmee terug naar haar "broednest."
Zo jong en dan al zo raar, waar moet dat heen?

het onderste legnest staat naar voren

De volgende dag hoorde Ma Tok plotseling een enorme knal in de tuin. Omdat alle kippen begonnen te krijsen rende zij naar beneden om te kijken wat er was gebeurd.
In het Tok-huis trof zij een grote ravage aan, de drinkbak was omgevallen, dus alles was nat. Verder lag één van de bovenste legnesten tegen de drinkbak aan, op zijn voorkant.
Hoe was dat zo gekomen?
Yvette legde het uit aan Ma Tok. Omdat de legnesten op elkaar staan moet het onderste nest wat naar voren geplaatst zijn, anders kiept het bovenste nest om als er iemand op de

de legnestenflat en de drinkbak

"treeplank" springt.
Bij de laatste schoonmaakbeurt was dit onderste nest waarschijnlijk naar achteren verschoven en toen Yvette een ei wilde gaan leggen in het bovenste nest was dat naar voren geklapt.
Gelukkig had Yvette nog net op tijd weg kunnen springen, anders was zij onderdeel van de puinhoop geweest.
Alle kippen waren in paniek de tuin in gerend.
Allemaal, behalve twee.
De twee "broedende" dames waren gewoon op hun legnest blijven zitten, blik op oneindig, verstand op nul!

Pippa en Inge buiten het huis in hun legnest.
Yvonne kijkt verbaasd toe bij zoveel hardnekkigheid

Zelfs toen Ma Tok, die had besloten alle nesten meteen maar te gaan schoonmaken, hun nest in de tuin zette, bleven de meiden stug zitten.
Natuurlijk werden zij vakkundig verwijderd, wat weer gegil opleverde.
Ma Tok reinigde alle vier de legnesten en zette ze weer in ons huis.
En nog geen twee minuten later zaten Pippa en Inge weer in hun nest te "broeden."
Schoon ja, dat wel.

Ik vertrek

Laza:

Ik kan er helemaal niets aan doen dat Iona weg moest, ik had liever gehad dat hij bleef in de Tok-tuin. Hij was een hele steun voor mij op mijn oude dag.
Hij nam mij ongemerkt heel wat werk uit handen.

Iona in de vervoersbak

Maar hij kraaide veelvuldig en luid. Veel harder en vaker dan ik dat ooit heb gedaan.
Pa en Ma Tok hebben mij indertijd uitgekozen omdat hanen van mijn ras niet erg vaak en ook niet zo luid kraaien.
Dit in verband met de buren, die natuurlijk niet teveel last moeten hebben van de familie Tok, die midden in de stad woont.
Goed, Ma Tok kwam 's morgens met een kattenvervoersbak de tuin in en ze gaf ons wormpjes. Ik voelde nattigheid, want we hadden die lekkernij al eerder op de dag gekregen van haar.
Maar Iona kent Ma Tok niet zo goed als ik en hij kwam meteen

Iona achter de tralies

aanrennen om zijn deel op te eisen. En plotseling had Ma Tok Iona in haar handen. Hoe het zo snel gebeuren kon heb ik niet gezien en Iona snapte er ook niets van. Hij riep luid "Tôôôk", maar toen zat hij al in de bak. Wij mochten hem allemaal gedag zeggen en hij riep naar Hannah en Inge dat ze zich moesten gedragen als hij er niet was om hen op te voeden. Wat dacht hij wel, opvoeden is de taak van de broedmoeder en niet van de haan, die moet zorgen dat er rust is in het kippenhok. Dat is hier nu dus weer mijn taak.
En Iona mag rust gaan brengen bij andere kipjes.

Iona:

Ja, daar zat ik dan in dat bakje.
Ik protesteerde, maar dat haalde niets uit, Ma Tok nam mij met bak en al mee naar de auto. Waar zou ik nu belanden?

Hoogendoorn in Stolwijk

Ik had wel verhalen gehoord over Hoogendoorn, dat het leven daar ook goed was en dat er veel hennen woonden, maar ik wilde het toch eerst een zien voordat ik ermee instemde om daar te gaan regeren.
Over een stel hennen bedoel ik natuurlijk, ik begrijp heus wel dat ik niet meteen over heel

Iona nog in de Tok-tuin

Stolwijk zal worden aangesteld. Ik heb gehoord dat er daar ook hanen zijn, Hildert zit daar ook, als hij tenminste niet aan een fokker is meegegeven.
Maar goed, we reden met de auto een heel eind, halverwege merkte ik pas dat er meelwormpjes in het bakje lagen, die had Ma Tok aan mij gegeven voor onderweg, zei ze. Ik hoorde haar met Pa Tok praten over hoe jammer het was dat ik weg moest, ik was zo'n mooie haan en ik kraaide zo prachtig. Daar kon ik het volledig mee eens zijn.
Op een gegeven moment stopte Pa Tok de auto en Ma Tok tilde mij en mijn bakje eruit.
Ik hoorde een heleboel geluiden: kippen, hanen en nog een hoop onbekende stemmen.

Iona is bij 5 hennen gezet

Later hoorde ik dat dat eenden waren en een ezeltje. Het klonk erg gezellig, dat viel alvast mee. Ik kon zien dat Pa en Ma Tok daar vaker komen, er kwam iemand naar hen toelopen die direct wist wat zij kwamen doen. Ze bewonderde mij en ze zei dat ze een mooi plekje voor me zou opzoeken, bij een paar jonge hennetjes.
Dat meisje beviel mij wel, zij begreep tenminste wat een haan toekomt.
Ma Tok haalde mij uit het bakje en ze zette me in een hok met wel vijf hennen erin. Best mooie

Iona met zijn voorlopige harem

dames, al waren het geen zijdehoenders.
Ik zette direct mijn veren uit om indruk te maken en dat lukte aardig, al was er één kip die nogal bazig overkwam. Toen Ma Tok nog een paar wormpjes in het hok gooide pikte zij ze brutaalweg op, zo voor mijn snavel weg. Ik zei tegen haar dat die lekkernij een cadeautje was van mij voor de hennen en daarmee had ik een goede beurt gemaakt.
Pa en Ma Tok namen afscheid van mij, dat was wel even een moeilijk momentje, maar ik hield me stoer, zoals dat een haan betaamt.
En nu mag ik bij deze hennen wachten tot iemand mij zo mooi vindt dat hij mij mee neemt naar mijn eigen harem. Ik kan bijna niet wachten, wat is het leven spannend!

Ma Tok: Ik moest wel even slikken toen ik Iona daar moest achterlaten, hij is zo lief geweest in de Tok-tuin, ik zal hem erg missen. En zijn prachtige kukel ook. 
Vaarwel, Iona, het ga je goed in je verdere leven.


En, zoals beloofd: met het geluid aan kunt u Iona horen kraaien (op volledig scherm is hij nog mooier! Klik hiervoor rechtsonder op het vierkantje na het starten van de video).