In memoriam: Xara

Ma Tok:

Xara kroop uit haar ei in 2015, haar broedmoeder was Pippa en haar vader LazaRus. 

Xara (vooraan) als kuiken

Ze bleef twee maanden in de Tok-tuin tot ze ging verhuizen naar de kippentuin van mevrouw Wies, waar Wendelmoed en Wilhelmina, kuikens van Maria, al wat eerder waren gaan wonen. 

Xara had het erg naar haar zin bij mevrouw Wies, ze kon het goed vinden met Wendelmoed en met het witte kipje dat daar al was. 

Ik ging nu en dan op bezoek om te kijken hoe ze daar woonde en dan bracht ik verslag uit bij Pippa en Maria. 

Omdat zowel Wendelmoed als Wilhelmina waren verdronken bij de kippentuin van mevrouw Wies besloot zij met pijn in haar hart te stoppen met het houden van kippen. 

Reina, Xara en Kenau

Ze vroeg of haar kippen bij de familie Tok mochten komen wonen en natuurlijk mocht dat. Zo kwam Xara weer terug bij ons in april 2018, samen met Kenau en Reina. Xara vond het meteen prima dat ze weer hier in de tuin was, de anderen moesten even wennen maar dat duurde niet lang. Mevrouw Wies kwam nu en dan op bezoek en dan was Xara heel blij om haar weer te zien. Ze genoot van de grappen van Geertrui en Daantje en Dirkje en toen mevrouw Wies mij kwam helpen bij het schoonmaken van het Tok-huis en Soestdijk was ze helemaal gelukkig. 

Helaas is ook zij op een nare manier aan haar einde gekomen door de hongerige kat die in de grote schuur was komen wonen. Ze is samen met Pavlova begraven in de Tok-tuin, waar ze het grootste deel van haar leven heeft doorgebracht.

Vaarwel lieve Xara, we zullen je nooit vergeten.

In memoriam: Pavlova

Ma Tok:

Pavlova kwam bij ons in de Tok-tuin wonen in januari 2021. 

Pavlova's kennismaking met de grote Katie

Ze bleek een parmantig kipje te zijn dat niet bang was voor de grotere hennen die hier rondliepen. 

Ze was wel heel netjes en bescheiden, ze maakte sneeuw mee in de tuin en ze sloot vriendschap met de tsaar, die haar een lief hennetje vond. 

Pavlova was voor niets en niemand bang, ze kakelde met de grote kippen alsof zij niet een heel klein krielkipje was. 

Ze was in de tuin toen Ursula hier

Ursula Geertruida

kwam wonen en ook toen deze mooie witte krulveer kuifhoen overleed. 

Pavlova is op een nare manier aan haar einde gekomen, al moet haar dood wel snel gekomen zijn, de poes moet haar in één keer doodgebeten hebben, er lagen nergens veertjes van haar, behalve dan in de schuur waar zij naartoe was gesleept. 

Ze is door mij en één van mijn dochters begraven in de Tok-tuin, samen met Xara, die haar trieste lot heeft gedeeld.

Vaarwel lieve mooie Pavlova, we zullen je nooit vergeten.

 

Het raadsel opgelost (1)

Odette:

Het raadsel van de verdwenen kippen is opgelost.

Xara in het Tok-huis voor haar verdwijning

Het is wederom geen fijn verhaal, maar het moet verteld worden en ik, als oudste lid van de familie Tok, moet dat dan maar doen. 

Ma Tok bleef maar zoeken naar Pavlova en Xara, vooral in de grote schuur, waar ze op een dag een bons hoorde boven haar hoofd. Dat kwam van de zolder en het klonk als een kat die ergens vanaf sprong. Daar heeft ma Tok ervaring mee, want in het mensenhuis wonen drie katten, die ook weleens van een bed of kast afspringen. 

Ze ging op de zolder kijken en zag daar dezelfde kat die de slachtpartij van een paar weken geleden had
aangericht. Het dier roetste langs haar heen de trap af en de deur uit, de tuin in. Althans, dat dacht ma Tok, maar in de tuin zag ze hem nergens, dus ging ze ervan uit dat

veertjes van Xara en Pavlova

hij toch ergens een uitgang had gevonden. Ze ging weer naar de zolder en keek onder een kastje vlakbij de plek waar de kat had gezeten. 

En wat ze toen zag... ze kon het later bijna niet vertellen aan ons: daar lagen witte en zwarte veren en een klein restje van Xara. 

"Daar was ik al bang voor," hoorden wij haar zeggen en er klonk ook een snik. 

Toen begrepen wij al hoe laat het was.

Omdat ze er niet goed bij kon besloot ze te wachten tot één van

spullen waarachter de kat zich verstopte voor ma Tok

haar kinderen zou komen om haar te helpen bij het opruimen en begraven van de arme hennen, die een wrede dood gestorven waren. Die avond gingen we allemaal heel dicht tegen elkaar aan zitten in het Tok-huis, we waren zó verdrietig. 

Ma Tok ging de volgende morgen, nog voordat ze onze deur open deed, op jacht naar de kat. Ze had een vervoersmandje klaar staan met wat kattenbrokjes erin en ze klom weer naar de zolder. Daar zag ze de kat juist weer wegglippen naar beneden, maar de schuurdeur was dicht, zodat hij geen kant meer

de balk waarop de kat een vluchtplaats zocht

op kon. Hij verstopte zich achter een heleboel spullen die daar stonden en ma Tok probeerde hem met lieve woordjes uit zijn schuilplaats te praten. Toen dat niet hielp ging ze lawaai maken, waarop de kat weer naar boven rende. Zo gingen ze een paar keer heen en weer, trap op en trap af, totdat ma Tok de uitgang naar de trap afsloot en de kat uit zijn schuilplaats dreef. Toen hij niet naar beneden bleek te kunnen draaide hij zich met een erbarmelijke "mauauw" om en sprong op een draagbalk van het schuurdak, waar ma Tok hem kon pakken. Zij liep daarbij een paar flinke krabben op haar hand op,

de kippenmoordenaar

maar ze hield de poes vast en nam hem mee naar beneden, waar ze hem in het mandje stopte. 

Toen ze hem goed bekeek zag ze dat het geen hij maar een zij moest zijn, het dier had drie kleuren en dat duidt op een vrouwelijk beest. Ze deed onze deur open en wij kwamen allemaal naar buiten om de boosdoener, die vijf leden van onze familie had vermoord, te zien. Ma Tok zei dat ze de poes weg zou brengen en dat ze ons nooit meer kwaad zou kunnen doen, daar zou ze persoonlijk voor zorgen. 

Volgende week vertel ik verder hoe dit afliep.

Spoorloos

tsaar Nikolaas:

Mijn harem is flink gekrompen, zo was ik in één keer drie van mijn hennen kwijt.

Pavlova

En nu is er nog een kip verdwenen uit de Tok-tuin, niemand weet waar ze gebleven is. 

Over wie ik het heb? Pavlova, het mooie witte baardkrieltje, dat altijd heel bescheiden is. Ma Tok kwam ons tellen in de avond en toen het aantal niet klopte ging ze zoeken, eerst in de tuin en later ook in de grote schuur, maar ze vond helemaal niemand. En ook geen witte veren, die er zouden moeten liggen als ze door een boos beest gegrepen zou zijn. Na een hele poos deed ma Tok onze deur toch maar dicht, anders zou er niemand veilig zijn in de nacht. 

De volgende dag ging ze weer overal zoeken, ze belde ook naar de dierenambulance om te vragen of er misschien een klein wit kipje was

Pavlova in het Loo

gevonden, maar ook daar kreeg ze nul op haar rekest. Ik weet niet wat er aan de vleugel kan zijn, misschien zit ze stiekem ergens te broeden in de grote schuur, dat zou kunnen, het is tenslotte lente aan het worden, maar dan zou ik verwachten dat ze nu en dan wel komt eten en drinken in de tuin. 

Ma Tok maakt zich erg ongerust en ik moet zeggen dat ik er ook niet blij mee ben. Als het zo doorgaat is er van de hele familie Tok straks niets meer over. Ik heb aan alle hennen gevraagd wanneer ze Pavlova voor het laatst hebben gezien, maar de meesten weten dat niet meer, ik neem ze dat niet kwalijk want eerlijk gezegd weet ik het zelf ook niet meer. 

Xara is ook verdwenen

En het wordt nog erger: een paar dagen na de verdwijning van Pavlova was ook Xara verdwenen! Ma Tok hoorde ons tekeergaan in de tuin en ze kwam meteen naar beneden rennen, het mensenhuis uit en de tuin in. Ze telde ons en merkte dat er weer een kipje miste. Ze keek overal rond in de tuin en de schuur, maar ze vond niets. 

Die avond gingen we allemaal verdrietig slapen; we voelden ons niet veilig meer in de tuin en ma Tok zei dat we anders maar binnen moesten blijven tot het raadsel zou zijn opgelost. Daar schrokken wij van, de hele dag in ons huis blijven en niet lekker door de tuin

Xara en Pavlova samen in de tuin voor hun verdwijning

scharrelen? Maar aan de andere kant wilden we geen van allen verdwijnen, wat dat ook maar zou inhouden. 

De volgende dag kwam ma Tok ons uit ons huis laten, dat was normaal, maar wat vreemd was was dat ze een heel dikke jas aan had. Ze ging, nadat ze alles had gedaan wat ze altijd doet, op een stoeltje in de tuin zitten bij ons. Ze zat te bibberen van de kou ondanks haar dikke jas, maar wij voelden ons veilig met haar als bewaker. Natuurlijk gebeurde er die dag niets, er verdween niemand. Ma Tok deed de deur van de grote schuur zorgvuldig dicht omdat ze dacht dat er misschien een gemeen dier daar was komen wonen die nu en dan een prooi uit de tuin kwam halen. 

Hoe moet dit aflopen?

Angst

Xena:

Ik ben nog steeds heel verdrietig dat mijn lieve vriendin er niet meer is. 

Xandra en Xena samen op stok in Soestdijk

We zaten altijd zo gezellig samen te kletsen in Soestdijk voor het slapen gaan. 

Ik was de eerste avond helemaal alleen naar het nachthok gegaan, maar ik kon niet slapen zonder de aanwezigheid van een hokgenoot. Gelukkig kwam ma Tok mij halen, ze zei tegen me dat een kip nooit alleen moet zijn, dat is niet goed. Toen tilde ze me op en bracht me naar het Tok-huis, waar ze me met enige moeite op een stok zette naast de kleintjes, die daar al zaten.

Xena in het Tok-huis bij de kleintjes

Het was even wennen, maar het voelde veel fijner dan het eenzame nachthok van Soestdijk. Het zachte gekakel van de anderen klonk vertrouwd en ik voelde me ook veiliger dan in Soestdijk, waar dat vreselijke beest zomaar binnen had kunnen komen. 

Ik droomde nog wel telkens van een harde gil naast me en dan zag ik die kat weer aan Xandra haar nek hangen, brrr. Ik schrok steeds wakker en dan zat ik een poosje te

wat een hoge trap!

bibberen op de stok tot ik weer in slaap viel. 

De volgende morgen kwam ma Tok de deur open doen om ons naar buiten te laten. Het was grappig om dit nu eens van de andere kant mee te maken en niet vanuit de tuin, waar wij altijd al liepen te scharrelen als ma Tok kwam. 

Maar nu moest ik naar beneden en het was best hoog waar ik zat. 

Ik zag de kleintjes naar buiten vliegen door de open deur, maar dat kon ik niet, daarvoor ben ik veel te zwaar. 

Ma Tok wees op de trap die van het plateau naar de grond leidde en ik probeerde netjes af te dalen, maar halverwege verslikten mijn poten zich en rommelde ik heel snel naar beneden. 

Ma Tok lachte en zei dat ik het goed had gedaan voor een eerste keer,

Xena's poten verslikken zich

morgen zou het wel beter gaan. 

In de tuin ging ik samen met de anderen scharrelen, dat was vertrouwd, maar toch miste is mijn vriendin Xandra wel erg. We trokken altijd zo gezellig samen op en dat kon nu niet meer. Ik zag Ariane alleen rondlopen en ik ging naar haar toe. "Voel jij je ook zo alleen?" vroeg ik haar. "Ja," kakelde ze zachtjes, "en ik ben ook nog bang dat dat beest terugkomt om mij te pakken." "Droomde jij er ook steeds van vannacht?" vroeg ik en ze knikte verdrietig. Omdat we allebei alleen waren achtergebleven na de dood van onze rasgenoten besloten we vriendschap te sluiten,

Xena en Ariane samen in het Tok-huis

zo zouden we samen de gebeurtenissen kunnen verwerken. Die avond ging ik uit mezelf het Tok-huis in en Ariane kwam naast mij op de stok zitten. Ik moest mijn kop wel helemaal naar beneden buigen om haar te verstaan, maar dat gaf niet, we kakelden nog zachtjes een poosje met elkaar tot de tsaar, die bovenop de hordeur zat, kakelde dat het nu tijd was om te gaan slapen. Dat was ook nieuw voor mij, dat ik moest doen wat er gekakeld werd, ik vond het grappig en zo gingen we de tweede nacht in. Gelukkig sliepen we allebei beter dan de vorige nacht, Ariane en ik.

In memoriam: Alexia

Ma Tok:

Alexia kwam dus samen met vier andere bofkipjes bij ons in de tuin wonen.

de door Alexia verzamelde eitjes

Ze was een rustig hennetje dat stilletjes haar gang ging en meestal gehoorzaamde aan Amalia, die de baas speelde over haar en haar zusje Ariane. 

Eén keer was ze niet zo gewillig en ging ze slapen in het Loo, terwijl de anderen in de struik gingen zitten voor de nacht (zie "Eigenwijs" van november 2022) , maar later vond ze dat toch wel een beetje eenzaam en zo sloot ze zich weer aan bij de onderdanen van Amalia. 

Ze heeft ook een keer gebroed in de grote schuur, waar ze heel veel eitjes had verzameld (zie "Waar is Alexia?" van mei 2023). 

En ze is gegrepen door een  grote rode kater, die haar verwondde maar die door de schilder werd weggestuurd (zie "Gevaar in de Tok-tuin van december 2023). 

Ze heeft dus toch wel een bewogen leventje gehad en het is triest dat ze nu alsnog door een kat is vermoord.

Ik heb haar begraven samen met Xandra en Amalia in de Tok-tuin.

Vaarwel lief mooi hennetje, we vergeten je nooit.

In memoriam: Amalia

Ma Tok:

Amalia kwam in 2022 bij ons wonen samen met vier andere zogenaamde "bofkipjes", zoals ze stonden genoemd bij Hoogendoorn. 

de 5 bofkipjes op stok in het Loo

Dat waren kippen, die al ergens anders hadden gewoond, maar die moesten verhuizen omdat hun vorige eigenaar niet meer voor hen kon zorgen. 

Amalia voelde zich een beetje de baas van deze vijf hennetjes, mede door haar koninklijke naam. Zij bepaalde waar er geslapen werd (niet in een hok of huis, maar in de struik, in de frisse lucht). 

Eén van deze hennetjes, Annemarie, overleed al vrij snel, maar de anderen floreerden in de tuin. 

slapen in de frisse lucht

Amalia deed een greep naar de troon van de tsaar, maar die mislukte (zie "Een greep naar de troon" van juni 2023). 

Ook zij kwam op een akelige manier aan haar einde, maar ze verrichtte wel een heldendaad door de kat aan te vallen toen die haar zusje had vermoord. 

Ze is samen met Alexia en Xandra begraven in de Tok-tuin.

Vaarwel lieve dappere Amalia, we vergeten je nooit.

In memoriam: Xandra

Ma Tok: 

Xandra kwam bij ons wonen samen met haar vriendin Xena in 2022. 

Xandra en Sandra

Ik had de twee reuzenkippen gehaald om Sandra, die toen alleen was overgebleven in Soestdijk, gezelschap te houden. 

Ze pasten zich heel snel aan en voelden zich al gauw thuis in de Tok-tuin. 

Sandra overleed en zo bleven de twee mooie Brahma's samen in Soestdijk wonen. 

Ze hadden het erg naar hun zin in de tuin en met alle kleintjes, zoals ze de krielkippen noemden, konden ze het goed vinden. 

Xandra's laatste daad was het eren van Daantje met een grap, waarvoor ze samen met Xena Angelique inschakelde als hulp-hen.

Helaas is Xandra op een nare manier aan haar einde gekomen. 

Zij rust nu voor altijd onder de Tok-tuin, waar ze zo gelukkig was met Xena en de andere kippen.

Rust zacht lieve Xandra, we vergeten je nooit.

De aanslag (waarschuwing: dit is een naar verhaal)

Wendy:

Er is een vreselijk ramp gebeurd in de Tok-tuin.

de buitenkipjes in de struik

Het was nacht en wij, de buitenkipjes, sliepen in onze struik, de binnenkipjes sliepen in het Tok-huis en de groten deden hetzelfde in Soestdijk. 

Opeens klonk er een vreselijke schreeuw uit Soestdijk, die door merg en been ging. Ik schrok wakker en keek om me heen. De anderen in de struik sliepen nog een beetje, maar ik was klaarwakker. Ik riep mijn vriendin Angelique, die naast mij op een tak zat en samen keken we bang naar Soestdijk. Daar kwam Xena wild naar buiten gerend en toen was het weer even stil. "Wat is er aan de vleugel?" vroegen wij haar maar ze kon van schrik niet kakelen, ze stond te trillen op haar poten en wees met haar vleugel naar Soestdijk. 

de binnenkipjes in het Tok-huis

Door de deur van het nachthok kwam een vuilwit monster naar buiten, dat op onze struik afkwam. Angelique en ik vlogen snel omhoog, maar Alexia, die een nogal lage tak had uitgezocht om te gaan slapen, werd gegrepen door het beest, dat in één keer haar nek doorbeet, nog voordat ze had kunnen roepen. 

Amalia keek naar beneden en zag dat haar zusje was vermoord. Daar werd ze zó boos om dat ze op het monster afvloog om hem in zijn kop

Xandra en Xena samen in het nachthok van Soestdijk

te pikken, maar de kat, want dat was het, had haar met zijn klauwen te pakken voordat ze kon toeslaan. Ook zij overleefde de aanslag niet. Wij waren inmiddels allemaal hard aan het kakelen en Ariane kwam bij ons zitten, hoog in de struik. 

In het Tok-huis waren de kippen ook wakker geworden, de tsaar kraaide dreigend, maar hij kon ons niet helpen omdat de deur van het huis dicht was. 

De kat begon aan zijn gedode prooien te knagen, dat was echt een vreselijk gezicht en we hoorden zijn tanden over de botjes schrapen, afschuwelijk. We werden er misselijk van. 

Ma Tok, die het gekrijs had gehoord, kwam de tuin in en ze

Xandra in betere tijden

deed de deur van het nachthok van Soestdijk open. Daar lag Xandra, doodgebeten en bloedend op de grond. Ma Tok begon te huilen en ze keek verder de tuin in. Ze zag de kat zitten bij één van zijn slachtoffers en rende naar hem toe. Het beest wist niet zo snel hoe hij de tuin uit moest komen om uit handen van de woedende ma Tok te blijven. Dat lukte hem niet, zij pakte hem in z'n nekvel en zette hem buiten de poort. 

Pas toen zag ze dat er nog een slachtoffer moest zijn en vond ze Amalia onder de trap naast het Tok-huis. Ze kwam naar ons toe en ze zei dat het nu weer veilig was. Daarna ging ze een groot gat graven, waarin ze de drie omgekomen leden van de familie Tok voorzichtig neerlegde. Huilend schepte ze aarde over hen heen

de 3 slachtoffers in hun graf in de Tok-tuin

en ze legde een grote steen op het graf. Daarna gaf ze ons wormen en liet ze de anderen uit het Tok-huis. Ze liep een hele tijd rond door de tuin om uit te vinden hoe de kat in de tuin had kunnen komen. Eindelijk zag ze dat het raam bovenin de schuur open stond. Ze ging het meteen sluiten, zodat dit niet weer zou kunnen gebeuren. 

En die avond ging ik in het Tok-huis slapen, buiten overnachten durfde ik niet meer. Ma Tok zette Angelique en Ariane ook binnen en als laatste kwam ze met Xena in haar armen het huis in, zij kreeg ook een plekje op een stok, zodat we allemaal veilig zouden zijn. 

Toch sliepen we onrustig die nacht, we waren nog teveel overstuur door het hele gebeuren. 

Droevig bericht

Xandra

Amalia en Alexia

Ma Tok:

Er is iets vreselijks gebeurd in de Tok-tuin. 

Er zijn drie hennen tegelijk overleden.

Hoe dit kon gebeuren kunt u aanstaande vrijdag lezen, ook de "in memoriams" voor deze kippen zullen dan verschijnen.

De familie Tok is in diepe rouw gedompeld.

Hoor wie klopt daar kippen (4 slot)

 Xena en Xandra:

We gaan verder waar we vorige week waren gebleven. We riepen dus de hulp in van één van de zogenaamde buitenkipjes.

Angelique met haar onschuldige gezichtje

We kozen Angelique uit, omdat die er het onschuldigste uitziet. Zij was wel voor een grapje te porren en zo bedachten we het volgende. 

Als het 's avonds donker zou zijn geworden zou Angelique de hoge trap naast het Tok-huis opgaan en daar op het kleine deurtje kloppen. Een paar keer was genoeg om verwarring te scheppen, dachten wij. En dan de volgende avond weer, net zolang tot er onrust zou zijn ontstaan. Natuurlijk mochten de andere buitenkippen in de struik niet zien wat er gebeurde, anders was de lol er snel af als zij zouden gaan kakelen. 

En Angelique deed het prima, pas na de vierde nacht zagen wij Quinoa en de tsaar samen kakelen en naar de struik kijken. 

Nikolaas en Quinoa samen in de Tok-tuin

Zouden ze ons door hebben? 

Nee hoor, die avond ging de tsaar netjes naar binnen met de anderen. 

Wat wij niet hadden gezien was dat Quinoa ook in de struik was gaan zitten, dat merkten we de volgende dag pas, maar toen was het te laat. Zij had Angelique naar boven zien gaan om aan het deurtje te kloppen. En zij vertelde het natuurlijk aan haar vader, die ons allemaal bij elkaar riep. 

Hij humde een paar keer om de aandacht te krijgen en riep toen Angelique bij zich. Die beefde een beetje en dat vonden wij niet eerlijk, daarom stapten wij ook naar voren en we gingen naast het kleine hennetje staan. 

Xena en Xandra komen bij Angelique staan

"Wij horen er ook bij," kakelden we en Angelique keek opgelucht. 

"Nou, vertel jullie verhaal dan maar," kakelde de tsaar en ja, toen hebben wij alles verteld, over hoe wij graag weer eens wilden lachen en dat wij toen een geintje hadden verzonnen, om Daantje en Dirkje te eren. En omdat wij zelf te groot zijn om de hoge trap naar het deurtje aan de zijkant van het Tok-huis te beklimmen hadden we Angelique ingeschakeld. 

Nikolaas keek naar Quinoa, die begon te giechelen waarop Angelique mee begon te doen en even later kon niemand haar lachen meer inhouden. Zelfs de tsaar, die eerst streng had gekeken, begon te grinniken. Het werd zo'n gekakel dat ma Tok verschrikt kwam kijken of de rode kater weer in de tuin 

Nikolaas moet toch ook lachen

was gekomen. 

We begrepen eigenlijk niet waarom we zo moesten lachen, waarschijnlijk van opluchting omdat het maar een grap was geweest en niet iets engs. 

De tsaar kakelde dat hij het een leuk idee vond om Daantje en Dirkje te eren met een grap en hij riep iedereen op om ook iets lolligs te bedenken. Maar niet allemaal tegelijk natuurlijk, dan zou het veel te onrustig worden in de tuin.