Duiven of dieven?

Yvonne en Yvette:

Duiven in de tuin.
Het lijkt wel of er steeds meer komen.
Er zijn meer duiven dan kippen hier.
Hoe dat komt weten wij niet.

Keetje

We hebben het aan Vita gevraagd, die kwam bij ons op bezoek, maar zij wist het ook niet. Ze zou het aan een wat oudere hen vragen.
En zo kwam het dat Keetje bij ons langs kwam.
Zij vertelde ons dat ze Ma Tok een keer had horen zeggen dat ons voer zo snel op ging omdat de duiven ervan mee-aten.
En dat doen ze, dat hebben wij gezien. Zelfs vanuit onze ren merken wij op dat de duiven héél graag kippenvoer lusten.
Zouden ze thuis niks krijgen?
Of zou ons voer lekkerder zijn? Keetje zei dat ze niet wist waar de duiven wonen, ze dacht dat ze gewoon buiten in de bomen sliepen en dat ze dus eigenlijk geen echt huis hebben.

meer duiven dan kippen in de Tok-tuin

Wij vonden dat een beetje zielig, maar het schijnt dat zij het zelf wel prima vinden. Net als de merels, die wonen ook gewoon buiten.
Ons lijkt dat niks, hoor.
Dan heb je niet eens een dak boven je kop als het hard gaat regenen. En je moet altijd maar afwachten of je wel genoeg eten vindt.
Voor de duiven, die bij ons mee komen snavelen, is dat geen probleem, hier ligt altijd genoeg in de tuin. En als er in de tuin niets te vinden is gaan ze gewoon naar binnen in het Tok-huis en dan eten ze uit onze voerbak.
Ze zijn eigenlijk best brutaal, die beesten. Als Ma Tok de tuin in komt vliegen ze allemaal tegelijk omhoog. Ze zijn voor haar wel een beetje bang, ze zullen haar wel erg groot vinden.
Wij zijn helemaal niet bang voor Ma Tok, wij vinden haar wel lief.

Yvonne in de ren, waar geen duiven kunnen komen

Ze zorgt goed voor ons en ze let erop dat onze etensbak altijd goed gevuld is.
Bij ons kunnen de duiven geen eten komen stelen, ze kunnen niet door het gaas van de ren heen, daarvoor zijn ze te groot. En ook te dik, hahaha, dat heb je ervan als je altijd eten steelt. Keetje vertelde ook nog dat Ma Tok had gezegd dat de duiven luizen meebrengen en dat ze die aan ons geven. Wij hebben nog nooit iets van een duif gekregen, dus dat begrijpen wij niet.
Luizen schijnen vervelende kriebelbeestjes te zijn, dus wij willen ze ook niet krijgen van de duiven, ze mogen die luizen zelf houden. Als ze niets beters te geven hebben hoeven wij helemaal niets terug voor het eten dat zij pikken, zolang er genoeg voor ons overblijft vinden wij het best.

Arme Zora

Zora:
Ik begrijp niet wat er aan de hand is met mama Pippa.
Ze blijft de hele tijd boven in het hok zitten, waar we anders alleen maar naartoe gingen om te slapen.

Pippa blijft de hele tijd in het nachthok zitten

Ze zit daar maar met haar vleugels een beetje uitgespreid. En als ik in haar dons wil kruipen als het nacht is geworden vindt ze dat eigenlijk niet eens goed. Waarom doet ze opeens zo raar? Ik vind er niks aan zo, ik blijf ook maar boven overdag, alleen als Ma Tok lekkers komt brengen en ze dat in de ren gooit voor ons ga ik naar beneden.
Mama komt dan soms ook mee, maar gisteren bleef ze gewoon boven zitten, ook toen er lekkers lag. Ik ben toen maar alvast begonnen met eten, maar gezellig was het niet.

Pippa op de hand van Ma Tok

Ma Tok vond het ook vreemd dat Pippa niet naar het lekkers toe kwam.
Zij haalde het dak van ons nachthok af en ze tilde Pippa eruit. Toen Pippa een beetje boos reageerde zei Ma Tok tegen haar dat ze niet zo gek moest doen.
Ze zei ook dat Pippa eerst mij moest grootbrengen voordat ze weer broeds kon worden, maar mama Pippa luisterde niet naar haar.
Toen Ma Tok haar beneden bij mij in de ren had gezet ging ze wel wat eten, maar ze vertrok toch vrij snel alweer naar boven. Ik ben nog een tijdje alleen beneden gebleven, maar daar was niet echt iets te beleven.
Zo kan ik natuurlijk nooit mijn

Eén van de kuikens van vorig jaar bovenop de etensbak

lolletjes met mama gaan uithalen.
Ik heb één keer geprobeerd op haar rug te springen toen ze in het nachthok zat, maar toen werd ze heel boos en begon ze vreselijk tegen mij te schelden.
Tja, dat was helemaal niet lollig, dus toen ben ik maar heel braaf naast haar gaan zitten. Maar dat is toch geen leven voor een kuiken, dat moet zijn pootjes strekken en rennen.
Ma Tok kwam een paar keer kijken en ze zette Pippa telkens beneden in de ren.
Pippa werd ook al boos op Ma Tok, maar die trok zich daar niets van aan. Ze heeft gezegd dat als Pippa morgen weer de hele dag boven wil zitten, ze de trap naar boven gaat sluiten, zodat Pippa niet meer naar boven kan.
Dan moet ze wel in de ren blijven en dan kan ik misschien weer een beetje met haar praten en wat geintjes uithalen.
                                                                               Ik weet niet wat mama bezield, u wel?

Alweer familie-uitbreiding bij Jannes!

Keetje:
Dit is alweer een verhaaltje over mevrouw Wies en haar kippenfamilie.
Het houdt daar ook niet op.

Catootje is onder Cora gekropen

Er is namelijk alweer een kipje bij haar toom gekomen.
Dit keer is het nog een kuiken, ze is nog best klein.
De man van mevrouw Wies heeft het ukkie Catootje genoemd, dat past mooi bij Cora, vond hij.
Ik ben het helemaal met hem eens, Cora en Catootje, het klinkt bijna als een versje.
Ze zitten nu bij elkaar in het aparte hokje en dat gaat prima. Catootje was al snel 's nachts onder Cora gekropen, lekker warm in haar dons. Ze denkt geloof ik dat Cora haar moeder is. En dat denkt ze niet alleen 's nachts, maar ook overdag.
Zo rekende ze erop dat Cora, als

Catootje en Cora

die een lekker hapje vond, dat aan haar zou geven.
Maar Cora is helemaal geen kloek, dus zij houdt dat lekkere hapje helemaal voor zichzelf.
Ik denk dat Catootje wel snel zal leren om voor zichzelf op te komen, als ze honger heeft gaat ze vast zelf wel lekkere hapjes zoeken. En mevrouw Wies zal haar ook wel helpen.
Dat komt wel goed daar.
Die Jannes, hij wordt maar verwend met telkens een nieuw kipje erbij. Hij hoeft er niets voor te doen, ze komen zomaar bij hem de tuin in. Wat een bofkont. Hier in de Tok-tuin moet er meestal eerst gebroed worden

Catootje

voordat er een nieuw lid kan worden toegevoegd aan de Tok-familie. En dat is hard werken, dat kan ik u wel vertellen. Desiree zit nog steeds haar broedeitjes lekker warm te houden.
Ik hoop voor haar dat ze niet allemaal uitkomen, zes is wel heel veel om voor te zorgen.
Bij Pippa kwam er maar één uit van de vier, dus ik denk dat er bij Desiree ook geen zes kuikens zullen komen.
Laza wordt ook een dagje ouder, het is best mogelijk dat de bevruchting dan niet meer zo goed gaat.
We wachten het allemaal maar af. Ik ben nu al benieuwd en we moeten nog twee hele weken wachten.
Hihihi, ik lijkt Wiske wel met mijn ongeduld. Zij denkt nog niet zoveel na over de nieuwe kuikens, geloof ik, zij heeft het op het ogenblik te druk met spelen met Zora door het gaas heen. Die twee zijn al dikke vriendinnen aan het worden, het is mooi om te zien.

Ma Tok: Alweer met dank aan mevrouw Wies voor de foto's.

Is Zora al groot genoeg?

Wiske:

Mevrouw Wies wil mij in de ren bij Zora hebben om samen geintjes uit te halen.
Maar dat vind ik helemaal geen goed idee en ik zal u uitleggen waarom.

Wiske, groter dan Pippa

In de eerste plaats zou ik dan weer bij de kuikens horen terwijl ik net zo blij ben dat zelfs mijn moeder Maria mij nu als een volwassen hen ziet.
Maar bovendien, en dat is nog belangrijker, ben ik veel te groot om bovenop Pippa te springen, ik ben nota bene groter dan zij.
Dat zou een mooie boel worden, ik zou haar pijn kunnen doen of, nog erger, haar pletten.
Hihihi, daar moet ik toch even om grinniken. Ik zie ineens een platte Pippa voor mij. Dat zal ik aan Zora vertellen, daar kan zij vast ook wel om lachen.
Pippa is alweer eitjes aan het leggen, eigenlijk moet zij weer bij de andere kippen, bij ons dus,

Zora alleen in het hok?

in het huis.
Maar dan Zit Zora helemaal alleen in haar hok, dat is ook niet gezellig voor haar.
Ze heeft Pippa niet meer zo erg nodig om warm te blijven, maar een kip helemaal alleen kan niet, dus dan zou zij ook bij ons in het grote huis moeten komen wonen. Ma Tok zit te twijfelen wat zij nu moet doen.
Ze gaat hierover inlichtingen inwinnen bij Hoogendoorn, die weten misschien wel of dat al kan. Vooral als zij een haantje zou zijn zou dat misschien geen problemen opleveren. Zij, die dan hij zou zijn, kan dan meteen aan Laza wennen en hij aan haar, of liever: hem. Dan heeft Laza

heeft Laza een hulpje nodig?

meteen een soort hulpje als haan.
Ik ben heel benieuwd wat er gaat gebeuren.
Ik zou het wel gezellig vinden als Pippa en haar kuiken bij ons zouden komen slapen in het Tok-huis.
Het is daar nu best een beetje leeg, nu Yvonne en Yvette, Pippa en Desiree er niet meer overnachten.
We zijn nu nog maar met ons achten, terwijl we eerst met ons veertienen op de stokken zaten.
Zou Zora al op een stok kunnen zitten? Wendelmoed kon dat al toen hij zo oud was als Zora nu is, maar in het hok waar Pippa en Zora nu wonen is geen stok.
Bij Desiree in het hok wel.
Ach, anders kan Pippa met Zora eerst een tijdje op het plateau in de bodembedekking gaan slapen, dat doen zij nu in het broedhok ook.


Zo ziet u maar, voor elk probleem is er een oplossing.
En nu maar afwachten hoe Ma Tok dit allemaal gaat regelen.

nieuwe bewoner tuin mevrouw Wies

Laza:
Ik mag van Ma Tok vertellen over de kipjes in de tuin van mevrouw Wies.
Na het nare bericht van het overlijden van Blanca is er nu weer goed nieuws.

het nieuwe kipje van mevrouw Wies

Mevrouw Wies heeft er weer een kipje bij gekregen.
Het was binnen gebracht bij de dierenambulance / vogelasiel,
en niemand heeft het beestje opgehaald, dus nu woont zij bij mevrouw Wies in de tuin. Voorlopig nog in een apart hokje, om te wennen.
Bovendien is zij waarschijnlijk nog erg jong, want ze piept nog als een kuiken.
Ma Tok vindt haar lijken op een Groninger Meeuw, maar ze heeft het hennetje alleen nog maar op foto's gezien.
Nu zijn Ma Tok en natuurlijk vooral ook mevrouw Wies heel benieuwd wat er uit dit kleintje

het kipje heeft andijvie gekregen

zal gaan groeien.
De andere kippen in de tuin vinden het nieuwe meisje, dat de naam Cora heeft gekregen, ook erg interessant. En Jannes heeft er straks weer een hennetje bij, dan heeft hij er weer zes.
Natuurlijk valt dat in het niet bij mijn eigen harem, maar ja, onderscheid moet er zijn, is het niet?
Ik heb nu twaalf hennen onder mijn beheer. Yvonne en Yvette zitten weliswaar apart, maar ik voel me toch wel verantwoordelijk voor hen.
En Pippa zit ook opgesloten met haar kuiken, maar dat is tijdelijk, tot de kleine groot genoeg is om

ze wil graag uit het hok, maar dat mag nog niet

zich bij ons in het Tok-huis te voegen.
Wij weten nog steeds niet of Zora een haantje of een hennetje is. Ze is nu acht weken oud, nog een beetje te vroeg om al te gaan kraaien als ze een haantje blijkt te zijn. Meestal begint een jong haantje te kraaien als hij een maand of drie is, dat zou aan het eind van deze maand zijn. Spannend hoor!
En dan zit Desiree ook nog apart, zij zit op zes eitjes te broeden. Wat is zij toch een sterke hen, om op haar leeftijd dat nog aan te durven.


Maar: we hadden het eigenlijk over de nieuwe bewoonster van de tuin van mevrouw Wies. Wij wensen haar en alle andere hennen en natuurlijk Jannes een prettige kennismaking en een lang en gelukkig leven.

Ma Tok: met dank aan mevrouw Wies voor de foto's.

Overpeinzingen van Odette

Odette:
Desiree blijft mij verbazen. En mij niet alleen, nee, de hele familie Tok staat versteld van haar. Want, u begrijpt het vast al, ze is toch weer gaan broeden. Ma Tok had haar een paar nep-eitjes gegeven en daar bleef ze heel trouw dag en nacht op zitten. Ze ging wel eens even wat eten of drinken, maar daarna rende ze weer terug naar haar "nest".

Desiree zit op haar eitjes

Het is toch heel bijzonder, een hen van twaalf jaar oud, die nog kloek wil worden.
Ik hoop dat het haar allemaal niet te zwaar gaat vallen, maar ze is vastbesloten om dit tot een goed einde te brengen, dus we zullen er het beste maar van hopen.
Ik hoop niet dat ze weer zes kuikens krijgt, dat is namelijk al een keer voorgekomen.
ZES van die drukke boefjes, ik moet er niet aan denken.
Nee, ik ga liever in mijn eentje op een rustig plekje zitten nadenken over van alles en nog wat. Over kuikentjes ook, ja, maar erover nadenken is heel wat anders dan ze moeten

foto van jaren geleden: Desiree met 6 kuikens

uitbroeden en opvoeden.
Ik ben meer van de theorie, zullen we maar zeggen.
Maar Desiree denkt daar dus anders over dan ik en dat is haar goed recht.
Het betekent denk ik wel dat zij gezond is, anders zou ze vast niet gaan broeden.
Ik heb gehoord dat de meeste kippen niet ouder worden dan tien jaar, maar er schijnen rassen te bestaan die wel twintig jaar kunnen leven. Ik weet niet of de Hollandse kuifhoender tot zo'n ras behoort, maar je zou het bijna gaan denken.

Odette (links) voelt zich nog prima

Ik ben zelf ook alweer zes jaar oud, toch voel ik me nog prima. En Geertrui, die is ook al negen geworden. Haar zus is pas overleden, maar de overlevende Geertrui is nog bij ons, dat is ook al best bijzonder. Vooral omdat ze nog zulke rare streken uithaalt.
Ik hoorde ook dat legkippen meestal niet ouder worden dan een jaar of drie. Dat komt omdat ze zijn doorgefokt en niet goed behandeld toen ze jong waren. Dus onze Vita, Yvonne en Yvette zijn eigenlijk ook al oud, al zou je dat niet zeggen. En het was dus ook niet vreemd dat Vera al is overleden, zij was al drie jaar.
Ik hoop dat de overgebleven legkippen nog heel lang van hun vrije bestaan hier in de Tok-tuin mogen genieten en dat zij daarmee alle statistieken voor gek zetten.
Laza is zeven jaar, ook al van middelbare leeftijd.
Misschien wordt het tijd dat hij wat hulp krijgt van een beginnend jong haantje. Ik weet niet of dat kan, of dat er dan grote ruzie zal ontstaan tussen de oude en de jonge haan. Als iemand daar iets over kan vertellen hoor ik dat graag.
Dan kan ik Ma Tok vertellen of het een goed idee is om Zora, als ze een haantje blijkt te zijn, hier bij ons te laten blijven in de Tok-tuin.

Een ondeugend idee van een lezeres

Zora:
Ja, u ziet het goed, ik zit nog steeds in die stomme ren!
Maar Ma Tok heeft mij, in vertrouwen, iets verteld, waardoor mijn leven wat leuker is geworden.
Wat dat was?

Wiske komt naar Zora toe

Ma Tok zei dat er een lezeres, mevrouw Katblad heet zij, tegen mij gezegd heeft dat ik hier toch wel wat lol zou kunnen maken. Nu weet ik niet hoe dat moet in mijn eentje, maar ik kwam door haar toch op een briljante gedachte.
Ik bedacht dat ik het wel aan Wiske zou kunnen vragen, toen zij klein was en in de ren zat opgesloten waren ze met hun vieren. En met zijn vieren kun je best geintjes uithalen.
Als Wiske mij nu wat vertelde over haar tijd als kuiken, dan zou ik daar mijn voordeel mee kunnen doen.
Dus toen Wiske langs kwam lopen heb ik naar haar geroepen dat ik wat aan haar wilde vragen. Wiske kwam er direct aanrennen, zij vindt het altijd leuk om met

Zora piept / kakelt met Wiske

mij te kakelen. Ze moest lachen om mijn vraag en ze ging nadenken.
En ja hoor, ze kwam met een idee.
Ze vertelde mij dat Wendelmoed, haar broertje, altijd op zijn moeders rug sprong en daar dan heel eigenwijs ging zitten rondkijken.
Ha! dacht ik, dat is iets wat ik ook kan doen. En dan lekker meerijden met Pippa als ze gaat lopen.
"Weet je nog meer?" vroeg ik aan Wiske.
"Ja, we gingen altijd achter elkaar aanrennen, en dan vielen de eet- en drinkbakjes om, een lekkere rommel was het dan. Maar dat kan jij natuurlijk niet."
Nee, je kunt niet in je eentje achter elkaar aanrennen.
Maar ik kan natuurlijk wel gewoon heel wild gaan rondrennen en dan per ongeluk de eet- en drinkbak omgooien. Dat lijkt mij ook best lollig.
"Nog meer?" vroeg ik aan Wiske.

Wiske en haar broertjes en zusje bij en in de etensbak

Ze schudde haar kop, waardoor haar halve rode kammetje heen en weer fladderde.
"Nee, zo snel weet ik niks meer te bedenken, maar ik zal er eens een nachtje over slapen, misschien weet ik dan morgen nog wel wat."
Ik begreep niet wat ze daarmee bedoelde, met dat "een nachtje erover slapen", misschien hoopte ze dat ze iets geks zou gaan dromen of zo. Maar ik kan in elk geval lekker aan de gang.
Ik ga straks meteen beginnen, lekker op mama Pippa's rug springen. Ik ben benieuwd naar haar gezicht. Ik moet er nu al om lachen.
Wat is het toch fijn dat Wiske nog zo jong is en dat ze zich niet te volwassen voelt om met mij te kakelen over dit soort dingen.
Dankjewel, Wiske, en dank u wel, mevrouw Katblad, voor uw goede idee.

Oud en wijs

Nadine:
Wat een verhaal hè, van Desiree, die op haar twaalfde nog eitjes aan het warm houden was. Het was trouwens niet de laatste keer dat ze dat deed, de volgende dag zag ik haar weer op twee van onze eitjes zitten. Zou ze een beetje kinds aan het worden zijn?
Of zou ze toch echt nog een keer willen gaan broeden?

Nadine gaat Desiree aanspreken

Ik zal het eens aan haar zelf vragen.
Ze zei wel zo zelfverzekerd dat ze zich er te oud voor vond, maar als ze het daarna toch nog een keer doet is het te betwijfelen of ze de waarheid sprak.
Ha, daar gaat ze net.
"Desiree, ik zag je nu twee dagen achter elkaar op onze eitjes gaan zitten. En je zat allebei de keren echt in de broed-houding. Wil je echt nog een keer broeden, of gaat het allemaal automatisch, omdat je het vroeger hebt gedaan? Of weet je niet meer helemaal wat je aan het doen bent?
Ja, neem me niet kwalijk, hoor, ik wil je niet beledigen, maar ik begon zelfs even te denken dat je een beetje last begint te krijgen van een bepaalde ouderdomsziekte."
Gelukkig werd Desiree niet kwaad op mij, omdat ik dat zomaar aan haar vroeg.
Nee, ze lachte zelfs hartelijk.
"Ik ben blij dat jij de dingen gewoon bij hun naam durft te noemen," zei ze, "je draait er niet omheen, nu weet ik precies wat je bedoelt. Ik heb mij dat zelf ook afgevraagd.

Desiree in gesprek met Nadine

Toen ik de eerste keer die eieren onder mij schoof ging dat echt automatisch, ik had niet eens in de gaten dat ik aan het broeden was geslagen. Maar de tweede keer deed ik het welbewust.
Ik wilde namelijk kijken of ik het toch niet nog een keertje leuk zou vinden. Ik ben nu al zo oud, als ik het al zou willen is het nu of nooit, volgend jaar kan ik het vast niet meer."
"En," vroeg ik, "wat was je conclusie?"
Desiree zweeg een poosje, ze zuchtte en zei: "Ik moet je eerlijk bekennen dat ik het nog niet weet. Ik denk dat ik het eerst nog

lang geleden: Desiree met kuikens

een paar keer moet uitproberen." Ik dacht hier even over na en ik vroeg Desiree of ze het dan niet erg jammer vond van de misschien bevruchte eitjes,
die een dag werden bebroed en dan weer af zouden koelen.
Een eventueel begin van een kuikentje zou dan toch dood gaan.
Daar had Desiree ook al aan gedacht, daarom zuchtte ze zo. Maar ze had ook een heel goed idee, dat alles zou oplossen:
ze zou aan Ma Tok om een paar nep-eitjes vragen, dan kon ze daar op gaan zitten. Daar kan toch niets in groeien en zo zou ze er niemand kwaad mee doen.
Ik vond dat een prachtige oplossing.
Je kunt toch wel zien dat Desiree al erg lang meegaat, ze is zó wijs.
En nu maar afwachten wat er verder gaat gebeuren met onze oude dame.

Automatisme

Desiree:

Wat me nu toch overkomen is... ik begrijp er niets van.
En ik kon er ook echt niets aan doen. Het overkwam me gewoon, zullen we maar zeggen.

de 2 eitjes in het houtschaafsel

Het begon met twee eitjes van de Chabo's. Die eitjes lagen daar mooi te wezen in het houtschaafsel op het plateau. Er was niemand bij in de buurt en ik dacht dat ik misschien ook wel een eitje kon gaan leggen, dan zouden er daar drie liggen. Dat is veel mooier dan twee, vindt u ook niet?
Ik ging dus vlakbij die twee eitjes zitten en toen voelde ik dat ze helemaal koud waren, die arme kleine dingen.
Zonder er bij na te denken schoof ik ze één voor één onder mijn buik, om ze lekker op te warmen.
Dat ging helemaal vanzelf, ik duwde ze met mijn snavel op hun plaats.
Dat was in de middag.
Toen Ma Tok ons kwam "instoppen," zoals ze dat altijd noemt, zat ik daar nog. De anderen zaten allemaal op de stok en Wiske en Maria op hun vaste plekje op de hordeur.
Ma Tok vroeg aan mij waarom ik niet lekker naast de anderen op de stok zat,

Desiree

maar ik gaf geen antwoord, ik had het veel te druk met het warm houden van die eitjes. Gelukkig dacht Ma Tok dat ik van ouderdom lekker in de bodembedekking was gaan liggen, omdat mijn poten een beetje te oud waren geworden om de stok vast te houden.
Dat zei ze tenminste.
Zo kon ik lekker blijven liggen, de hele nacht.
Omdat het weekend was kwam Ma Tok de volgende morgen pas om twaalf uur onze huisdeur open doen. Ze was erg verbaasd dat ze mij nog steeds zo zag liggen en ze vroeg aan mij of ik me soms niet lekker voelde.
Toen ik geen antwoord gaf

Leontien, de Serama dochter van Desiree

voelde ze met haar hand onder mij en daar ontdekte ze de twee door mij heerlijk opgewarmde eitjes.
"Maar Desiree, hoe heb ik het nu met je?" vroeg ze verbaasd. "Jij bent toch veel te oud om nog te gaan broeden?"
Toen drong het pas tot mij door wat ik aan het doen was.
En ik was het eigenlijk wel met Ma Tok eens dat ik daarvoor te veel op leeftijd was.
De laatste keer dat ik op eitjes heb gezeten had ik een mooi klein dochtertje uitgebroed, een Serama. Ze heette Leontien.
Ze heeft maar kort geleefd, toen ze net een jaar was lag ze ineens zomaar dood op de grond in de Tok-tuin. Daarna heb ik mezelf er niet meer toe kunnen zetten om te gaan broeden.

Dus toen Ma Tok de Chabo-eitjes onder mij vandaan had gehaald ben ik gewoon opgestaan, heb ik me lekker uitgerekt en ben ik gaan eten en drinken.
Heerlijk, gewoon weer lekker vrij rondscharrelen.
Ma Tok had gelijk: voor broeden ben ik echt te oud met mijn twaalf jaren.

Op audiëntie bij de koninginnen

Yvonne en Yvette:

Wij wonen erg fijn in ons paleis. Op de foto hierboven liepen we nog door de hele tuin, toen had Ma Tok nog niet door dat wij de kleintjes in hun kopjes pikten.
Wij konden daar echt niets aan doen, die rode kleine kammetjes zagen er zo verleidelijk uit, en als ze langsliepen kwamen die kammetjes precies onder onze snavels voorbij.

verrukkelijke rode kammetjes

Dan bewogen ze een beetje, door het lopen van de kipjes, en dan konden wij onze snavels gewoon niet dicht houden.
Nu wonen wij hier koninklijk in ons paleis met grote ren.
En saai is het hier nooit.
Zo kregen wij ook het verhaal van de verdwenen eieren te horen en er komen regelmatig hennen bij ons op bezoek.
"Op audiëntie" moeten we eigenlijk zeggen, want zo heet dat bij koninginnen en dat zijn wij nu.
Pas kwam Vita bij ons, ze vertelde dat ze Vera nog wel miste, maar dat het heel fijn was dat ze nu Geertrui als vriendin had gekregen.
Ze vroeg ons of wij het ook heel

Yvonne en Yvette: verknocht aan elkaar?

erg zouden vinden als er één van ons tweeën niet meer zou zijn. Daar hadden wij nog nooit over nagedacht en dat gaan we niet doen ook, als het gebeurt is het tijd genoeg om ons daar druk over te maken.
Later kwam Geertrui er ook nog bij, die had het over een nieuw plannetje, maar Vita zei dat ze nog even moesten wachten, anders had iedereen meteen door dat het weer iets van hen samen

Desiree, de oude dame

zou zijn als er iets vreemds gebeurde in de Tok-tuin.
En vervolgens kwam de oude dame er ook nog bij.
Toen werd het pas echt gezellig.
"Het lijkt hier wel een theekransje", zei Ma Tok, toen ze de tuin in kwam om ons wat slablaadjes te geven. Wat een theekransje is weten wij niet, maar het moet wel iets leuks zijn, want Ma Tok lachte erbij toen ze het zei.
Wij horen Zora ook heel vaak piepen. Volgens ons is het een opgewonden standje, ze gaat steeds harder gillen als ze haar zin niet krijgt.
Pippa is het een beetje zat in de ren met haar, hoorden wij van Desiree.
Wij zijn blij dat wij niet mogen broeden. Als we het al mochten zouden we toch nooit zo gek zijn

Pippa wordt het zat in de ren

om daar aan te beginnen.
Stel je voor: de hele tijd zo'n schreeuwlelijk om je heen, die je moet opvoeden en die nooit wil doen wat jij nodig vindt.
Het schijnt dat Pippa elk jaar minstens één keer broeds wordt, ze heeft zelfs een keer twee nestjes grootgebracht en toen wilde ze in september nog een keer opnieuw beginnen.
Maar dat vond Ma Tok wel een héél slecht idee, dat is toen ook niet doorgegaan.
Pippa moet toch wel een klein beetje getikt zijn, denken wij.
We zijn benieuwd hoe Zora er nu uitziet, we kunnen haar wel horen (helaas), maar niet zien. Dat komt pas als zij groot genoeg is om door de tuin te mogen scharrelen van Ma Tok en volgens ons is zij daar nog helemaal niet aan toe.
Veel te eigenwijs. Daar komen ongelukken van.

Stom

Zora:
Ik zit hier maar in die stomme ren.
Ik mag er niet uit.
Niet van mama Pippa en ook niet van Ma Tok.
Zij vinden mij nog veel te klein om al in de tuin rond te scharrelen.

Zora mag nog niet uit de ren van mama Pippa

Ik vind dat stom.
Ik ben al hartstikke groot gegroeid.
Weet u nog hoe klein ik was toen ik net uit mijn ei kwam gekropen?
Vergelijk dat dan eens met hoe groot ik nu ben. Ik ben vast al wel drie keer zo groot als toen. En nóg mag ik niet naar buiten. Stom, stóm, STOM! Hoe kan het nou gevaarlijk zijn in de Tok-tuin? De anderen lopen er toch ook allemaal veilig rond?
En mama Pippa kan dan toch gewoon vlakbij mij blijven, zodat ze mij kan beschermen als dat nodig mocht zijn?
Maar nee hoor, het mag niet.

papa Laza op bezoek bij Pippa en Zora

Er komen gelukkig wel nu en dan kippen op bezoek bij ons.
Die staan dan met mama Pippa te kakelen, ze zeggen dat ik al zo lekker groot word en dat ik zulke mooie veertjes krijg. Alleen op mijn kop zit nog dons en ik krijg een soort "matje" achteraan mijn kop. Mijn kammetje wordt ook steeds groter en roder en nu is Ma Tok bang dat ik een haantje ben. Ik zou niet weten waarom ze zich daar druk om maakt, een haan is toch net zo leuk als een hen? Ik wacht wel af wat ik ga worden, ik weet het ook nog niet. Papa LazaRus is ook bij ons komen kijken, hij wilde wel eens zien hoe groot ik al was geworden.

LazaRus is cool volgens Zora

Hij ging gewoon bovenop de ren zitten! Ik vind papa Laza cool. Volgens mama Pippa ga ik, als ik een haan ben, net zo kukelen als papa LazaRus. Dat lijkt mij eigenlijk wel. Lekker de baas zijn over de kippen. Haha, dan zou ik ook de baas zijn over mama Pippa! Geweldig, dan mag ik zeggen dat zij geduldig moet wachten, net zoals zij nu steeds tegen mij zegt.
Maar het schijnt nog een hele tijd te duren voordat duidelijk wordt wat ik ben. En daar moet ík dan weer op wachten. Waarom duurt alles toch altijd zo verschrikkelijk lang? Wachten is stom!
Het leukste is het als Wiske bij mij op bezoek komt. Zij kakelt meer met mij dan met mama Pippa.
Ze vertelde dat zij vorig jaar uit haar ei was gekropen en dat zij de jongste was in de Tok-tuin totdat ik kwam.  
       Zij is dus nog lekker jong en zij

Wiske gaat op bezoek bij Zora

begrijpt mij veel beter dan al die ouwe taarten van hennen, die met mama komen kakelen.
Ik zou graag met Wiske willen spelen in de tuin.
Zij vertelde mij dat zij dat ook wel lollig zou vinden, zij zou mij dan alle leuke plekjes laten zien. Maar ja, dat mag natuurlijk ook nog niet van die stomme mama Pippa en die stomme Ma Tok. Kon ik maar wat vlugger groeien. Maar hoe doe je dat?
Wiske zei dat ik maar goed veel moest eten, dat ik dan extra snel groot zou worden.
Dus nu ga ik vlug een heleboel eten naar binnen snavelen, zodat ik héél hard ga groeien en dan mag ik EINDELIJK uit deze stomme ren!

Keetje als aanspreker

Keetje:
Ik ben door Ma Tok uitgekozen om u een verdrietig verhaal te vertellen.
Ik heb tenslotte al donkere veren, zal ze wel gedacht hebben, een soort van rouwkleding.
Het gaat niet over de Tok-familie, maar over de kippenfamilie bij mevrouw Wies.

Blanca

U herinnert zich vast nog wel dat daar een klein wit kipje was gekomen, via de dierenambulance, waar mevrouw Wies werkt.
Ma Tok heeft haar een paar keer gezien, toen ze bij mevrouw Wies op bezoek was.
Ma Tok dacht dat dit witte hennetje een Serama was, omdat ze zo klein was en verder erg leek op een Chabo.
Het kleintje heette Blanca, een mooie passende naam voor een helemaal wit kipje.

Onze eigen Laza heeft al een verhaaltje over haar verteld, u kunt dit terugvinden in het bericht van acht april, dat "Wonderen" heet.
Daar kunt u lezen hoe Blanca een raar gezwel had, dat weer helemaal mooi ging genezen.

Jannes

Jannes vond haar ook erg lief, hij was regelmatig in haar buurt te vinden.
Blanca liep weer lekker te scharrelen en ze at ook goed, totdat mevrouw Wies op een dag zag dat ze erg mager was.
Toen ze haar daarom wat meer in de gaten ging houden merkte ze dat Blanca wel at, maar verder eigenlijk niet veel deed. Ze zat bijna de hele dag stil, soms met haar kopje in haar veren. Mevrouw Wies vertrouwde het niet, ze vroeg Ma Tok om raad, maar die wist ook alleen maar ziektes te opperen, die mevrouw Wies al had uitgesloten.
Blanca kreeg telkens wat extra lekkere hapjes, die ze heerlijk opat, maar haar gezondheid verbeterde niet.

Blanca en Sneeuwwitje

Net toen Ma Tok en mevrouw Wies nog een laatste redmiddel hadden bedacht, namelijk dat ze misschien gaapworm had, waar niet alle wormmiddelen voor helpen, en er een speciaal medicijn voor gezocht zou worden, kwam mevrouw Wies 's morgens haar tuin in en trof ze Blanca levenloos aan in het hok. Ze vond het erg jammer van dat kleine lieve kipje, al had ze dit eigenlijk wel aan zien komen.
Ook Jannes was bedroefd, nu had hij weer een hennetje minder en nog wel zo'n mooi, lief meisje.

Ik heb Blanca's verhaal ook aan de andere leden van de Tok-familie verteld. Zij voelen mee met mevrouw Wies en ook met Jannes, Wilhelmina, Xara, Grietje, Dora en Sneeuwwitje.


Ma Tok: met dank aan mevrouw Wies voor de foto's.