Wat is broeden ? (2)

het uitkomen van de eieren

Zo, jullie hebben gevraagd of ik verder wil vertellen over broeden, jullie weten nu dat het betekent dat je op eitjes gaat zitten om ze goed warm te houden. Dat broeden duurt een hele tijd, maar omdat je een beetje in trance raakt lijkt het niet zo lang. Na twintig dagen hoor je een zacht gepiep onder je, dat zijn de kleintjes, die nog in het ei zitten; ze hebben de luchtkamer aangepikt en dan kunnen ze piepen. En dan, op de eenentwintigste dag, gebeurt er een wonder. Eerst hoor je getik en daarna een soort gezaag, dat uren duurt en telkens even stopt, en dan opeens is er een klein, drijfnat kuikentje, dat snel in je dons kruipt om droog en warm te worden. Een heerlijk gevoel is dat! En na een poosje komt er nog zo'n ukkie uit zijn eitje gekropen, net zo lang tot er geen eieren meer over zijn en alle kuikens onder je zitten. Soms blijft er een eitje heel, dan blijf je daar nog een dagje op zitten, maar als er dan nog niets is gebeurd kun je er wel van uitgaan dat daar niets meer uitkomt. Dat eitje was misschien niet bevrucht, of het kuikentje erin is overleden; dat gebeurt wel eens, het is niet anders. Als de kuikens uit de eitjes zijn gekomen heet de moederkip officieel kloek; als je je kuikens roept maak je een kloekend geluid, dan komen ze naar je toe, ze herkennen je stem. En dan komt het moeilijkste gedeelte: de opvoeding.

drie kleine kleutertjes

Vergis je niet: als de kuikens net uit het ei zijn gekomen lijken ze erg lief en zijn ze helemaal afhankelijk van je. Maar zodra ze een paar weken oud zijn worden ze vreselijk eigenwijs en gaan ze streken uithalen. Ze springen zonder waarschuwing opeens op je rug, zodat je je het apezuur schrikt. Ze komen niet als je ze roept. En als ze in de tuin mogen gaan rondlopen is het eind helemaal zoek. Dan gaan ze helemaal hun eigen gang. Gelukkig helpt Laza Rus wel bij de opvoeding, dat deed Julius helemaal niet, die vond dat de taak van de kloek. Laza is een goede vader, beter dan mijn broedzoon, dat moet ik toegeven.

wat zullen we nu eens gaan uithalen?

En nu weet je ook wat een broedzoon is, of een broeddochter: dat zijn de door jou uitgebroede kuikens. De mensen kunnen in het begin moeilijk zien of een kuiken een haantje of een hennetje is, vooral bij kuifhoenders is dat erg lastig, omdat ze geen kammetje op hun kop hebben maar een bolletje veertjes. Onze mensen wachten altijd rustig of er gekraaid gaat worden of niet, dat duurt soms wel drie maanden, maar dat vinden ze niet erg, ze houden van alle kuikens evenveel. En als een kuiken een haantje blijkt te zijn verandert de vrouw gewoon zijn naam, zodat het weer past.
Hebben jullie nu alles begrepen, of zijn er nog vragen? Die behandelen we dan een volgende keer, want nu heb ik wel weer genoeg gekakeld voor vandaag.