Wanneer gaat het weer gebeuren?

Nadine:
Ik mag u vertellen over de gezondheid van Vita.
Het gaat iets beter met haar, ze legt gelukkig geen eieren meer zonder schaal.

een windei (ei zonder schaal)

Dat was zo'n raar gezicht, het leek net of er een mens een ei ging bakken, zei Ma Tok tegen mij toen ze het kapotte ei weghaalde.
Nu weet ik niet hoe dat eruit ziet, maar als het net zo is als de eieren van Vita dan begrijp ik niet dat mensen dat willen eten.
Zo'n raar flubber-ding, dat meteen kapot gaat als het in het nest valt, brrr. Ik ben blij dat ik nog nooit zo'n ei heb gelegd.
Ik heb aan Vita gevraagd of zij het niet eng vond om zulke eieren te leggen.
Vita zei dat ze het best een raar gevoel vond, het glibberde zo raar als het uit haar kwam.

eieren met een goede schaal (de bruine zijn van Vera en Vita)

Ze durfde er bijna niet meer naar te kijken als het was gelegd, maar ze deed het toch, uit gewoonte.
Wij doen dat altijd, even kijken of het ei goed gelukt is.
We kijken dan even achterom en als alles in orde is gaan we het legnest uit.
De ene keer is een ei mooier dan de andere, maar daar doe je niets aan. Het is tenslotte helemaal donker waar het gemaakt wordt, dus dan heb je er geen zicht op. Wist u dat de schaal van een ei een beetje zacht is als het ei wordt gelegd?
Het duurt maar heel even en dan is hij uitgehard, maar als het er echt nét uit is is de schaal vochtig en ietsje zachter dan bij een ei dat u gewoon in de winkel koopt. Dat is om het voor ons gemakkelijker te maken om te

Vita

leggen.
Ik ben daar wel blij om, dat zult u begrijpen.
Maar een ei zonder schaal, nee, dat zou ik toch niet willen.
Vita wil het natuurlijk ook niet, maar bij haar gebeurde het gewoon.
Omdat het gisteren de laatste dag van haar pillen was en ze nog geen goede eieren had gelegd heeft Ma Tok contact opgenomen met "Red een legkip", om te vragen of zij nu moest gaan afwachten tot het vanzelf goed zou komen, of doorgaan met een nieuwe kuur.
Mevrouw Sandra vond dat Ma Tok nog maar even moest doorgaan totdat Vita weer goede eieren zou leggen.

Vera en (achter haar) Vita

Dus Ma Tok heeft bij de dierenarts nieuwe pillen gehaald voor Vita.
Nu moet zij nog een hele poos die grote dingen slikken. Gelukkig heeft zij er geen moeite mee, ze slikt ze gewoon door.
Als ik die pillen zie moet ik bijna overgeven, zó groot zijn ze. Natuurlijk is Vita veel groter dan ik, en ook haar snavel is groter, maar toch... Ik hoop dat het nu maar snel weer helemaal goed gaat met haar gezondheid, Vera vraagt elke dag vol verwachting of het nu al eens over is.

Vita moet nog steeds apart zitten in het oude hok, omdat Ma Tok anders niet kan zien of zij al een goed ei heeft gelegd. En zij vindt dat helemaal niet fijn.
Vera vindt het ook niet leuk, zij mist haar vriendin bij het scharrelen in de tuin.
Omdat ik ook bruin ben, net als zij, ga ik maar zoveel mogelijk met Vera mee als zij ergens heen gaat. En ik ga zo vaak mogelijk kletsen bij de ren van Vita.

met zijn allen in de tuin, wanneer gaat het weer gebeuren?

Zij krijgt nu ook speciaal voer, waar ze geen eieren van gaat leggen, zodat haar leg-apparaat tot rust kan komen.
Dat voer is vreselijk lekker, het is eigenlijk voor wat grotere kuikens, maar voor een zieke kip is het vast ook erg goed. En nu maar hopen dat al die maatregelen vruchten gaan afwerpen, zodat Vera en Vita weer echt herenigd kunnen worden.

Ma Tok: ik hoop dat u tevreden bent met deze foto van Nadine, mevrouw Katblad, beter krijg ik haar niet op de gevoelige plaat.

Eierfeestje?

Odette:
Ik hoorde Yvonne en Yvette samen smoezen over een klein lichtbruin eitje.

Pippa tijdens het leggen van haar eitje

Ze hadden het kapot gemaakt en opgegeten.
Wat dom van hen, dat mag niet van Ma Tok, dat weten ze nu toch wel zo langzamerhand?
Ik denk dat het komt omdat Vita steeds eieren legt met slappe schalen, die zijn dan al stuk gegaan door het in het legnest vallen. Eigenlijk vallen ze niet eens, want Vita zorgt wel dat ze vlak boven de bodem van het nest is als haar ei komt, maar omdat de schaal zo zwak is breekt hij al als je ernaar kijkt, zou je kunnen zeggen.
Maar Yvonne en Yvette keken een beetje schuldig toen ze naar buiten kwamen na het

Yvonne en Yvette, de 2 ondeugden na hun illegale maaltijd

verorberen van het eitje, dus ze weten best dat het niet mag. Maar even later, toen ze wéér uit het huis kwamen, hoorde ik hen opgewonden kakelen over nóg een klein bruin eitje.
Ze zouden toch niet....?
Nee, dat kon ik me niet voorstellen.
Maar ik ging toch kijken en er lag in hetzelfde legnest waar de resten van het kapotte eitje lagen nóg een klein lichtbruin eitje. Gelukkig, het was nog heel.
Ik wist niet dat er behalve Pippa nog één van ons chabo's aan de leg was. Wie zou dat zijn?
Ik niet, dat wist ik in elk geval zeker. En Maria ook niet, haar

was het tweede eitje van Nadine?

eitjes zijn lichter.
Die van mij ook, maar ik wist gewoon toch al zeker dat het eitje niet van mij was, omdat ik geen ei had gelegd vandaag.
En gisteren ook niet, maar daar gaat het nu niet om.
Nadine dan?
Dat zou kunnen en eigenlijk was zij de enige mogelijkheid.
Of het zou zo moeten zijn dat het eitje van ...Wiske zou zijn.
Wiske, nu al aan de leg?
En dan had zij daar niets over gezegd tegen ons?
Dat zou dan wel vreemd zijn, het is toch een belangrijke gebeurtenis in je leven als je je eerste ei legt.
Maar misschien had ze het wel aan haar broedmoeder verteld en omdat het haar eerste was nog niet aan ons?

Wiske: al aan de leg?

Ik ga het straks even aan Maria vragen, als ze alleen is, want als het echt waar is, dan komt er een feestje. Hé, hadden Yvonne en Yvette het ook niet net over een kippenfeestje? Zouden zij er meer van weten? Nu word ik wel heel erg nieuwsgierig!

Legvakantie

Yvonne en Yvette:
Hebt u 't al gehoord?
Wat?
Ehhm... wij zijn een beetje stout geweest, maar we konden ons niet beheersen.

kuifkip eieren en een chabo eitje

Wij hebben weer een lekker eitje verschalkt. Het was dit keer maar een kleintje, maar het smaakte heerlijk.
Wij denken dat het van Pippa was, die is niet meer broeds en nu legt zij weer eitjes.
De andere chabo's zijn in de rui, die leggen niet.
We hebben gehoord dat zij sowieso in de winter niet leggen, dan hebben zij vakantie.
Nou, dat vinden wij niet nodig, hoor, wij leggen eigenlijk altijd door.

Wiske

We hadden dat kleine lichtbruine
eitje net zo goed als opgegeten toen Wiske, dat zwarte kuiken, in hetzelfde legnest ging zitten. "Wat moet zo'n jong ding nou in een legnest?" vroegen wij aan elkaar. Ze bleef maar zitten en toen zijn wij naar buiten gegaan. Toen we weer terug kwamen in ons huis zagen we Wiske net uit het nest komen. En warempel! Daar lag een klein eitje!
Zou zij dat hebben gelegd of zou het van een andere chabo zijn, die even was terug gekomen van vakantie?
Wij weten het niet, maar als het van Wiske was, dan moet dat gevierd worden, hebben wij gehoord. Een eerste ei is een feestje waard hier in de Tok-tuin. In de schuur waar wij vroeger woonden was er nooit een

Wiske en broedmoeder Maria

feestje, daar was eieren leggen heel gewoon.
Het was zelfs bittere noodzaak, als je niet genoeg legde werd je verwijderd. Zo zouden wij ook verwijderd zijn, als de mensen van "Red een legkip" ons niet hadden opgehaald.
Maar nu over het feestje.
Wij willen graag dat Ma Tok
weet dat Wiske haar eerste ei heeft gelegd, maar wij weten het zelf eigenlijk nog niet zeker.
Aan wie moeten we dat vragen? Als we het aan Wiske zelf vragen lijkt het net of we haar niet vertrouwen en dat willen we niet.

Volgens ons is ze best een beetje een gevoelig kipje.
Misschien is het het beste als we het aan haar broedmoeder Maria vragen.
Het lijkt ons dat zij het toch wel tegen haar moeder verteld zal hebben.
En als het eitje echt van Wiske was gaan wij dat aan Ma Tok vertellen.
Wij zijn heel benieuwd hoe dat gaat, een kippenfeestje in de Tok-tuin.

Onder of boven?

Desiree:
Op de foto hierboven had ik nog een mooie, heel volle kuif.

Desiree met haar staartje

Ma Tok moest die regelmatig bijknippen, anders kon ik niets meer zien.
Maar daar is nu geen sprake meer van. Ik heb nog steeds een kale plek midden op mijn kop.
Ma Tok maakte telkens een staartje bovenop met een elastiekje, omdat de andere hennen op mijn kop gingen pikken. Zij deden dat omdat er dan nieuwe veertjes begonnen te groeien en die smaken vreselijk lekker naar het bloed, dat daarin zit.
Maar nu lijkt het wel alsof er

Desiree's kale plekje

helemaal niets meer wil groeien op mijn kale plek.
Ma Tok denkt dat het misschien komt omdat ik al best wel oud ben. Hoe oud precies weet zij niet, maar het is in elk geval meer dan tien jaar.
Dat kale plekje is eigenlijk het enige waaraan je kunt zien dat ik niet meer de jongste ben.
Ik kan nog hard lopen, lekker eten en drinken, prima scharrelen en ik leg nu en dan nog een ei. Ma Tok zegt dat ze trots is op mij, omdat ik al zolang gezond ben. Ik ben een sieraad voor de Tok-tuin, zegt zij.
Dan voel ik mij helemaal warm worden van binnen.
Hoe het komt dat ik nog steeds zo gezond en blij ben?

Gezelligheid maakt blij

Ik denk dat het is omdat ik het zo naar mijn zin heb hier.
Ik heb zoveel meegemaakt in de Tok-tuin.
Zo heb ik heel wat hennen zien komen en gaan.
Met het gaan bedoel ik dan dat zij nu onder de Tok-tuin liggen begraven, dus eigenlijk zijn zij ook nog een beetje hier.
En ik hoop dat ik daar ook kom te liggen als ik dood ben gegaan. Als ik daaraan denk word ik ook blij, al klinkt dat een beetje raar. Ik weet gewoon dat het er een keer van komt en als ik dan toch hier mag blijven is dat een hele troost.
Maar dat duurt vast nog jaren lang, ik voel me nog helemaal prima.
Dus voorlopig blijf ik nog maar een poosje boven de grond.

Allemaal gezond

Vera:
Hèhè, ze is er weer, mijn beste vriendin Vita.

Vera met Yvonne en Yvette in de tuin

Ik heb, zolang zij in het hok verbleef, de meeste tijd doorgebracht met Yvonne en Yvette. Zij zijn tenslotte ook geredde legkippen, dus zij begrijpen hoe het is als je dan
je vriendin moet missen.
Vanmorgen mocht Vita van Ma Tok weer in de tuin rondlopen. Ze had toch haar ei al gelegd. Helaas nog steeds met een dunne schaal. En die schaal was ook weer gebroken, zodat de hele inhoud in het nachthok was gelopen.
Ik heb aan Vita gevraagd of zij

Vera en Vita weer samen in de Tok-tuin

van het lekkere spul had gegeten, maar ze vertelde dat Ma Tok haar net te snel af was geweest.
Zij had alles al opgeruimd toen Vita bedacht dat ze best een snaveltje vol had willen proeven. Ma Tok had haar haar pillen alweer gegeven, en daarna krijgt ze altijd wat lekkers, en daardoor had ze te laat aan het kapotte ei gedacht.
Ma Tok vond dat Vita overdag best in de tuin mocht scharrelen. Ze had nu al vijf dagen in het oude hok doorgebracht, dus ze was erg blij met haar herwonnen vrijheid.
Wij gingen lekker samen naar het kippenhuis.
Vita ging meteen in een legnest liggen. Dat begreep ik niet, ze had deze morgen toch al een ei gelegd?

Vera praat even met Geertrui tot Vita klaar is in het legnest

En twee eieren vlak achter elkaar, dat kan gewoon niet.
Maar Vita zei dat het net voelde alsof ze moest leggen, dus toen heb ik haar maar laten zitten.
Ik heb een poosje met één van de Geertruien gepraat, en daarna kwam Vita uit het legnest. Natuurlijk lag er geen ei, maar Vita keek toch opgelucht.
Misschien was het dat wel: lucht. Wie zal het zeggen?
Laza was ook blij dat Vita er weer was. Hij kwam met haar praten; dat had hij ook wel gedaan toen ze nog in de ren van het hok zat, maar zo echt van snavel tot snavel is toch fijner, dat vonden ze allebei.
Vanavond, als ze haar pillen weer heeft gekregen, moet Vita weer in het oude hok.
Omdat Ma Tok goed in de gaten wil houden hoe het met haar gaat, of haar eieren weer goed worden.
Ik hoop het wel, want het is toch wel erg fijn om weer met ons tweeën hier vrij rond te lopen door de Tok-tuin. Allemaal gezond, daar gaan we voor, samen met Ma Tok.

Wilhelmina en haar fratsen (2)

Maria:
Het verhaal over Wilhelmina was nog niet afgelopen, al dacht u dat misschien.

Wilhelmina is weer terug van haar nachtelijke escapade

Zij was dan wel weer veilig thuisgekomen, maar niemand wist waar ze was geweest de hele nacht.
En de volgende avond was ze weer nergens te vinden! Mevrouw Wies zocht weer overal, maar de kleine zwarte hen was kennelijk te slim voor haar.
En weer ging mevrouw Wies ongerust haar bed in.
En de volgende morgen?
Ja hoor, daar was Wilhelmina weer in de tuin.
Alsof ze nooit was weggeweest. Maar ze deed wel een beetje vreemd.
Ze liep rond met een bolle staart en ze maakte allemaal klokkende

Wilhelmina is broeds!

geluiden. En ze was vreselijk boos op alles en iedereen, die maar bij haar in de buurt durfde te komen.
Als u regelmatig de verhalen over de familie Tok leest begrijpt u vast al wat er met haar aan de hand was.
Inderdaad, ze was broeds!
Die rare meid!
Het is al herfst, dan is het toch geen tijd meer om te broeden!
En dan nog: Wilhelmina is nog veel te jong voor zo'n grote verantwoordelijkheid.
Ik vroeg mij af of zij al aan de leg is, ik dacht het niet.
Ze is nog maar vijf en een halve maand oud!

de eerste eitjes van Wilhelmina: 11 stuks!

Of zou zij haar eerste eitje hebben gelegd buiten de tuin en dat nu willen uitbroeden?
Mevrouw Wies had inmiddels Wilhelmina's schuilplaats ontdekt en wat dacht u?
Daar lagen elf (!) eitjes in een soort nestje, dat zij zelf had gemaakt!
Heel knap van haar, maar aan de andere kant ook dom.
Ik denk nu toch dat zij te vroeg bij mij is weggegaan, ik had haar nog moeten leren dat je pas gaat broeden als het voorjaar is en ook niet voordat je minstens een jaar oud bent. Maar dat is nu te laat.
Ik maak mij nu wel een beetje zorgen om haar.
Gelukkig heeft mevrouw Wies de eitjes weggehaald. Wilhelmina werd vreselijk boos op haar, ze schreeuwde moord en brand, maar het is toch voor haar eigen bestwil, al begrijpt zij dat natuurlijk niet.
Ik hoop dat mevrouw Wies haar nu 's avonds gaat opsluiten, zodat zij niet opnieuw kan gaan beginnen aan het sparen van eitjes om die uit te broeden.
Want dit is een heel rare toestand, niets voor een dochter van mij.

Wilhelmina en haar fratsen (1)

Maria:
Ik heb nieuws van mijn dochter Wilhelmina.
Op de foto hierboven kunt u haar zien, ik weet niet meer welke van de twee kuikens zij is, zij is inmiddels al zo groot geworden dat zij niet meer herkenbaar is.

Wilhelmina (rechts) bij mevrouw Wies in de tuin.

Ze is nu bijna helemaal zwart geworden.
Mevrouw Wies vertelde een bijzonder verhaal aan Ma Tok.
En dat verhaal ging over mijn dochter, over Wilhelmina dus.
Zoals u weet woont zij samen met Wendelmoed en Xara bij mevrouw Wies.
Er wonen daar ook nog andere kipjes, maar die heb ik nooit gezien.
Ma Tok wel, die gaat nu en dan even kijken bij mijn kinderen en dan ziet zij natuurlijk ook de andere hennen van mevrouw Wies.
Maar nu het vreemde verhaal.

het hok waar Wendelmoed, Wilhelmina, Xara en Witje slapen

Mevrouw Wies kijkt elke avond of al haar kippen en Wendelmoed veilig  in hun hokken zitten. Daarin lijkt zij wel wat op Ma Tok. En op een avond kon zij Wilhelmina nergens vinden.
Ze zocht met een zaklamp haar hele tuin af, overal onder, in de struiken, in de bomen.
Maar nee hoor, geen Wilhelmina. Ongerust ging zij tenslotte naar binnen en ze kon bijna niet slapen omdat één van haar hennetjes niet veilig in haar hok zat.
De volgende morgen keek de man van mevrouw Wies in de tuin en hij zei tegen haar: "Ik geloof dat ik Wilhelmina zie zitten."
Mevrouw Wies vloog naar buiten en ja hoor, daar zat de kleine ondeugd, gewoon alsof ze nooit was weggeweest, van het kippenvoer te eten.

Mevrouw Wies was vreselijk blij, dat zult u begrijpen.
En ik ook, toen ik dat hoorde, want ik was ook bezorgd geweest over mijn kind.

Vita als VIP

Vita:
Dat is me nu toch ook wat!
Zit ik hier helemaal alleen in het oude hok, terwijl alle anderen lekker door de tuin mogen lopen!

windei zonder schaal, met alleen het vlies

Maar Ma Tok heeft mij uitgelegd dat het echt even nodig is, omdat ik ziek ben.
Ik heb wel gemerkt dat het eieren leggen niet helemaal gaat zoals het hoort, er komt steeds een raar slap ding uit mij glijden in plaats van een flink stevig glad ei. En ik voel me ook niet helemaal lekker, maar dat laat ik aan niemand merken, want dan ben ik straks de onderste in de pikorde en dat wil ik niet.
Ik heb het alleen tegen mijn beste vriendin Vera verteld en zij houdt haar snavel daarover, dat weet ik zeker.
Ma Tok heeft mij in het oude hok allemaal lekkere hapjes gegeven,

Vita in de tuin na haar pillenslikkerij

zoals eivoer, een gierststengel en natuurlijk ook ons gewone scharrelvoer. En een privé drinkbak heb ik ook.
Eigenlijk ben ik nu een heel belangrijke hen, ik krijg een VIP-behandeling.
's Morgens en 's avonds neemt Ma Tok mij op schoot.
Ze wikkelt mij helemaal in een grote handdoek en dan gaat zij dingen in mijn snavel stoppen. Roze en witte dingen.
Ze smaken naar niks, dus ik slik ze meteen door. Ma Tok zegt dat die dingen mij beter gaan maken. Nou, dan vind ik het best, het is niet vervelend om bij haar op schoot te zitten, ze zegt allemaal lieve woordjes tegen mij en als ik weer zo'n ding heb doorgeslikt zegt ze dat ik een flinke meid ben.

gevriesdroogde meelwormen

En dan krijg ik nog wat lekkers toe ook, een paar gevriesdroogde meelwormpjes. Mmmm, ik zou bijna blij zijn dat ik een beetje ziek ben.
De eerste keer dat ik die dingen, ze heten pilletjes, in mijn snavel geduwd kreeg was op een avond. Ik ging daarna slapen in het oude hok. De volgende morgen kreeg ik ze weer en toen zette Ma Tok mij lekker in de tuin.
Ik liep even rond en ik ging van het uitgedeelde voer snoepen.

Vita weer terug ik het oude hok

Maar toen Ma Tok klaar was met het poepjes scheppen in het huis kwam ze mij weer oppakken en ze zette me weer in het oude hok. Ik vond dat niet echt erg, omdat ik een extra schep eivoer kreeg, helemaal voor mij alleen.
Ma Tok vertelde dat zij in het huis op het plateau tussen de houtsnippers een vieze plek had gevonden, die leek op eiwit. Ze wist niet zeker of dat een oude of een nieuwe plek was, en nu was ze weer bezorgd geworden.
Want als het een nieuwe plek was kon het niet van mij zijn, omdat ik niet in het huis had geslapen.
Dan zou er nog iemand ziek kunnen zijn. Daarom moest ik in het hok, als er nu weer zo'n plek zou verschijnen zou die ook niet van mij kunnen zijn en dat zou betekenen dat er nog een zieke was.
Maar het kon ook wel een heel dunne poep zijn geweest of een oud windei van mij, het lag op een plek waar Ma Tok niet elke dag komt als ze poepjes schept.

Nu is het dus afwachten of er weer wat onregelmatigs in het huis komt te liggen.
Ik hoop het niet voor Ma Tok, want dan kan zij straks weer naar de dierenarts voor pillen.
Maar intussen zit ik hier prinsheerlijk in mijn privé-verblijf en daar geniet ik lekker van.
En ik krijg nog bezoek ook: Vera komt mij telkens opzoeken, dan kletsen wij even gezellig door het gaas van de ren heen. Het leven is goed!

Vita's behandeling

Laza:
Goed, ik ga weer verder waar ik gisteren was gebleven.

Vita in het oude nachthok

Ma Tok ging de dierenarts bellen om door te geven dat Vita ziek was en medicijnen nodig had.
De dierenarts dacht eerst nog dat het om kalkgebrek ging, maar er staat altijd een pot met kalk klaar voor wie daar behoefte aan heeft. En mevrouw Sandra van "Red een legkip" had gezegd dat het leggen van windeieren bij legkippen eigenlijk altijd een ontsteking van het legapparaat betekent.
Ik ben blij dat ik niet zo'n apparaat heb.
Geef mij maar een kraai-apparaat, dat gaat tenminste een leven lang mee.

de medicijnen voor Vita

Ma Tok vertelde aan de dierenarts om wat voor soort kip het hier ging en toen vroeg de dierenarts of zij aan "Red een legkip" wilde vragen of zij een mail wilden sturen naar de praktijk, zodat precies duidelijk zou zijn wat Vita voor medicatie nodig had.
Dat deed Ma Tok meteen en mevrouw Sandra van de legkippen deed ook direct wat van haar werd gevraagd.
Alles moest een beetje snel geregeld worden omdat Vita

Vita (achter) en Vera, fijn samen in de tuin

diezelfde avond nog aan haar pillen moest beginnen.
Na een poosje werd Ma Tok gebeld door de dierenarts dat de medicijnen klaar lagen en dat zij ze kon komen halen.
En dat deed zij natuurlijk.
En nu zit niet Vera, maar Vita in het oude hok, om het gemakkelijker te maken haar twee keer per dag haar dosis antibiotica te geven.
Bovendien weet Ma Tok meteen dat er nog een zieke kip is als er in het legnest in ons huis weer zo'n windei zou worden gelegd.
Nu is het dus afwachten of de medicijnen gaan helpen, zodat de twee bruine vriendinnen weer fijn samen in de Tok-tuin kunnen lopen.
Ik hoop dat dat snel het geval is, want een hen alleen in een hok is niet zoals het hoort.
Anders moeten er andere maatregelen worden getroffen, maar om daarover te vertellen laat ik aan een kip over, dat zijn geen hanenzaken.

Vera of Vita?

Laza Rus:
Ma Tok heeft één van mijn hennen apart gezet.

Vera in het oude hok

Zij zit nu in het oude hok, helemaal in haar eentje.
Ik was eerst een beetje boos op Ma Tok, maar nu ik aan haar heb gevraagd waarom zij dat deed en zij mij haar reden heeft uitgelegd begrijp ik dat dit echt even nodig was. En nu wilt u natuurlijk die reden ook weten.
Dat begrijp ik en daarom zal ik u uitleggen hoe het zit.
Het is namelijk al een poosje zo dat er iets mis schijnt te zijn met de eieren van Vera of Vita, zij hebben er zelf al wat over verteld.
Er zit een heel slappe schaal om hun ei, of soms zelfs helemaal geen schaal.
En dat geeft een enorme smurrie in de legnesten.

legnest

Daar heb ík geen last van, ik kom nooit in die nesten.
Wat zou ik er moeten doen?
Die dingen zijn alleen maar voor de hennen.
Maar Ma Tok moet ze dus telkens helemaal uitsoppen, omdat er weer een ei kapot is gegaan.
En dat vindt zij niet leuk, maar wat zij erger vindt is dat dit rare eieren leggen van een geredde legkip eigenlijk altijd betekent dat die kip ziek is en medicijnen nodig heeft. En om er nu achter te komen wie van de twee grote bruine dames niet in orde is, moest zij ze even apart zetten, zodat zij kan zien wie er pilletjes moet gaan slikken.
En zo kwam Vera in het oude hok terecht, terwijl Vita gewoon bleef rondlopen.
Ma Tok kwam een net schoongemaakt legnest

Vita

terugzetten in ons huis, toen zij Vita in een ander nest zag opstaan van het leggen van een ei.
En dat ei had helemaal geen schaal, alleen maar een vlies, en dat vlies was kapot gegaan, zodat er weer een vies nest was. Ik had gedacht dat Ma Tok een beetje zou gaan mopperen, maar ze was eigenlijk alleen maar blij, omdat zij nu wist wie de zieke hen was.
Ze liet Vera nog in het oude hok zitten, omdat zij dacht dat Vera misschien óók wel ziek zou zijn, je weet het nooit.
Er zijn al een tijdje geen grote bruine eieren meer gelegd, dus misschien is Vera ook wel schaalloze eieren aan het leggen.
Die dingen heten windeieren.
Rare naam, vindt u ook niet?
Ik begrijp niet wie dat heeft verzonnen, maar volgens mij slaat het nergens op.
Het was fijn dat Ma Tok nu wist wie de zieke hen was, maar nu moest er nog wat aan haar ziekte gedaan worden.
Ze moest beter gemaakt worden, anders kon ze wel doodgaan aan die ontsteking.
En hoe dat beter maken gaat gebeuren hoort u morgen.

"Overtollige" hanen

Pippa:
Ik ben weer terug, mensen.
Eindelijk is alles weer helemaal helder geworden.

Pippa schudt zich lekker uit

Het heeft lang geduurd deze keer, mijn broedroes.
Dat komt omdat er maar steeds geen kuikens onder mij kwamen. En dat komt weer omdat er kennelijk geen eieren onder mij lagen terwijl ik aan het broeden was.
Dat had ik niet eens gemerkt, hoewel ik wel telkens, als er ergens een ei was gelegd, daar bovenop ging zitten.
Zo zat ik steeds op een ander ei, en dat zitten duurde nooit langer dan een uur, of hooguit twee uur, omdat Ma Tok alle eieren snel kwam weghalen.
Zij wilde niet dat er weer kuikens zouden komen.

Xandra en Xara, Pippa's kinderen van deze zomer

Omdat ik deze zomer al een nestje had mogen uitbroeden en ook omdat het jaar al veel te ver gevorderd was.
Ik zie nu wel in dat Ma Tok gelijk had, maar ja, als je aan het broeden bent kun je niet helder nadenken, alles is dan alleen maar gericht op het warm houden van de eieren onder je. Bovendien had Ma Tok eigenlijk al besloten dat er in de Tok-tuin helemaal niet meer gebroed zou worden. Omdat er dan ook zeker weer haantjes zouden komen en die zijn er al veel te veel.
De opvangplekken van de stichting Melief in Nederland en in Duitsland zitten allebei propvol. Dus er moeten er gewoon niet meer bijkomen.
Ik vind dat een wijs besluit van Ma Tok.

hanen bij de opvang Melief

Zij heeft die beslissing genomen na contact met de stichting "Red een legkip".
Hoe ik er volgend jaar in de lente over denk weet ik nu nog niet, maar Ma Tok weet nu gelukkig hoe je een broedse kip van het broeden moet afbrengen, dus dat zal dan volgend jaar ook wel weer lukken.
Alle hennen van de familie Tok die wilden broeden hebben al een keer gebroed, dus wij moeten nu maar tevreden zijn. Alleen Wiske heeft nog nooit een nestje kuikens gehad, maar zij is nog zo jong, zelf net uit haar eitje gekropen, bij wijze van spreken.
En het is best mogelijk dat zij helemaal nooit broeds wordt.
Hè, het is eigenlijk best lekker om weer zo vrij door de tuin te kunnen lopen en met iedereen een praatje te maken. Laza zei tegen mij dat hij blij was dat ik verstandig was geworden. Een haan zal nooit begrijpen hoe het is om broeds te zijn.
Laat hij het maar bij kraaien houden, dat kan hij tenminste goed.

Overbezorgd?

Vera en Vita:
Ma Tok is bezorgd over ons. Of liever: over één van ons, alleen weet zij niet over wie.

Vita

Vera

Hoe dat komt?
Eergisteren lag er een groot bruin ei in een legnest.
Dat is op zich geen reden tot zorg, eerder tot blijdschap.

ei met dunne schaal

Er was alleen iets mis met dat ei.
De schaal was namelijk heel erg dun, zo dun, dat het ei zelfs een beetje kapot was gegaan. Gelukkig was het kapotte gedeelte aan de bovenkant, zodat Ma Tok niet weer het hele legnest hoefde schoon te maken. Dat had zij namelijk net gedaan, één dag voor het incident van het ei met de dunne schaal. En wij hadden ook niet in de gaten gehad dat ons ei kapot was gegaan, anders hadden wij er wel heerlijk van gegeten.
En nu heeft Ma Tok gehoord van een mevrouw van "Red een legkip" dat zo'n ei met een dunne schaal kan betekenen dat de hen, die dat ei heeft gelegd, ziek is.

kip in handdoek gewikkeld om medicijnen te geven

Zij heeft dan een ontsteking van het ei-legapparaat.
En daar moet zij dan medicijnen voor slikken.
Op de foto's hiernaast, die Ma Tok van de site van "Red een legkip" heeft overgenomen, kunt u zien hoe dat gaat, medicijnen toedienen aan een kip.
Eerst wordt het dier in een handdoek gewikkeld, zodat het geen kant meer op kan. Dat kennen wij van Desiree, als zij een staartje op haar kop krijgt van Ma Tok.
En dan wordt het medicijn voorin de snavel gedruppeld.

toedienen van het medicijn in de snavel

Dan moeten wij het zelf doorslikken.
Het schijnt dat wij dat altijd netjes doen, maar wij weten dat nog niet zo zeker.
Omdat wij geen van beiden zin hebben ons zo te laten behandelen zeggen wij lekker niet tegen Ma Tok wie het ei gelegd heeft. En omdat onze eieren er hetzelfde uitzien heeft zij nu geen idee.
De mevrouw van "Red een legkip" heeft haar aangeraden om ons even apart te houden tegen de tijd dat we meestal ons ei deponeren in een legnest, maar dat is nu even een probleem.
Wij zijn namelijk een beetje in de rui en nu leggen wij nogal onregelmatig.

Vera en Vita

Dus voorlopig zal zij er naar moeten gissen.
En dat is niet handig als het om medicijnen uitdelen gaat.
We hopen dat zij er van afziet en alles op zijn beloop laat.
Maar eigenlijk kennen wij haar zo langzamerhand en dat is niet echt hoe zij met ons omgaat.
Als zij ons nu maar niet voor de zekerheid allebei gaat behandelen, dan zijn we samen de klos.

Maar gedeelde smart is halve smart, dus misschien is dat niet eens zo'n gek idee.
We voelen ons geen van beiden ziek, dus de kans is groot dat er niets aan de hand is.
Ma Tok hoefde zich ook geen zorgen te maken als het maar één keer voorkwam.
En voorlopig is dat zo.
Dus wij houden de moed er gewoon in en we zeggen dat het vast door de rui komt.
En dan gaat het natuurlijk vanzelf over.