maandag 26 januari 2015

Eieren en mijmeringen

Desiree
 Desiree:

Er schijnen wat onduidelijkheden te zijn over het leggen van een ei door een hen.
Ma Tok heeft mij gevraagd om dat eens haarfijn uit de doeken te doen.
Wel, om te beginnen zal ik u vertellen hoe een ei in een kip wordt gevormd.
Een jong hennetje heeft een grote voorraad eicellen (duizenden) in haar eierstok.
Ik zeg "eierstok", omdat een kip maar één werkende eierstok heeft.
Een eicel rijpt tot dooier, die dooier valt dan in de trechtervormige opening van de eileider, waar eerst het dooiervlies wordt gevormd. Hierna gaat de dooier al draaiend verder door de eileider. Tijdens deze reis worden er lagen eiwit om de dooier heen gevormd. Dit duurt enkele uren.
Vervolgens komen er vliezen om het eiwit heen, die zijn voor de bescherming tegen bacteriën. Daarna wordt het ei opgepompt met water en zouten uit de wand van de eileider. En dan begint de vorming van de schaal, die zo'n veertien uur duurt.
Als laatste komt er nog een wasachtige laag om het ei heen, dit is tegen vochtverlies.

doorsnede van een ei
Hiernaast kunt u zien hoe een ei in elkaar zit.
De twee grijze "wormpjes" zijn de hagelsnoeren, deze houden de dooier op zijn plaats in het ei.

Vrijwel elke dag rijpt er een eicel tot dooier. Omdat het ongeveer 25 uur duurt voordat het ei helemaal "af" is legt een kip bijna elke dag een ei. Alleen tijdens de rui of als de kip ziek is zal zij haar energie gebruiken voor het vormen van nieuwe veren of om beter te worden.


Zo, dat was nogal een technisch verhaal, ik hoop dat u het hebt kunnen volgen. Zo niet dan moet u maar eens kijken bij Wikipedia, daar staat het nog uitgebreider beschreven.

En nu het leggen zelf.
Hiervoor zoeken wij een rustig en schoon plekje op. Wij gaan dan eerst zitten en een beetje een nestje vormen; dat doen wij door wat heen en weer te schuiven.
Het gelegde ei ligt dan veilig en het gaat niet kapot, want dat zou zonde zijn van alle moeite, die het gekost heeft om het te maken.
Als we een goed plekje hebben gemaakt gaan we op onze buik liggen en dan eerst even tot rust komen. En dan gaan we persen. Dat kan een hele tijd duren, soms wel een paar uur, maar meestal gaat het sneller. Als het ei tevoorschijn is gekomen blijven we nog even rustig zitten om bij te komen van ons werk. En pas dan gaan we naar buiten. Meestal vertellen wij aan alle andere kippen dat wij zojuist weer onze plicht hebben gedaan, kortom: dat er een ei is gelegd. De anderen nemen onze vreugderoep dan over, zodat iedereen het te weten komt.
kuikentjes
Vooral als we ons eerste ei hebben gelegd zijn
we best opgewonden, we horen er dan echt bij.
We kakelen van blijdschap,
we zijn volwassen en geslachtsrijp en
dat zeggen we ook tegen onze haan.
Die kan ons dan bevruchten, zodat we
kuikens kunnen krijgen als we broeds worden.
Maar dat is weer een ander verhaal.

eieren, eieren, eieren

En zo begint er een leven van eieren maken en leggen, heel veel in een hennenleven.
Hoe ouder we worden, hoe groter onze eieren zijn.
En u hoeft geen medelijden te hebben met ons, wij zijn elke keer trots als we een ei hebben gelegd.

Desiree broedt
Hier in de tuin maakt het niet uit of je al of niet eieren legt, Ma Tok zegt steeds dat wij er zijn voor ons plezier en niet voor de eieren. Als we te oud zijn geworden om te leggen mogen we hier lekker van ons pensioen genieten.
Ik denk dat ik daar zo langzamerhand wel aan toe ben,
ik ben benieuwd of ik de komende zomer nog een ei zal leggen, de tijd zal het leren.
Maar ik blijf genieten hier in de tuin van de familie Tok.
En ik kan lekker wegdromen met mijn herinneringen aan de tijd dat ik broedde en kleintjes verzorgde.
En verder kan ik ook nog meedoen met de anderen, lachen om de geintjes van de Geertruitjes en verhalen over vroeger vertellen. Gelukkig komt er nog regelmatig iemand naar mij toe om vragen te stellen over van alles en nog wat, omdat ik de oudste ben hier.
Zo heb ik toch nog mijn taak, al leg ik misschien geen eieren meer.



5 opmerkingen:

  1. Het lijkt wel een soort fabriekswerk daar binnenin de hen! Eierfabrieken?
    Trouwens erg interessant, Desi! En rust maar lekker uit, dat heb je verdiend!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. En als er nou geen haan is? Zijn de hennetjes dan nog even enthousiast? Of is dat een stomme vraag?
    Groet van Sjaan.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste tante Sjaan, stomme vragen bestaan niet, wel stomme antwoorden.
      En: ook als er geen haan is zijn de hennetjes enthousiast, ze zijn volwassen geworden als ze hun eerste ei hebben gelegd en dat is een mijlpaal in hun leven.

      Verwijderen
  3. Maar worden ze evengoed wel broeds dan? Of weten ze wel dat dat bij wijze van spreken geen zin heeft?
    Of gaat Desiree het daar nog over hebben misschien?
    Sjaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat was er het eerste: kip of ei?

    BeantwoordenVerwijderen